Младотурска револуција: Разлика помеѓу преработките

[проверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
сНема опис на уредувањето
Нема опис на уредувањето
Ред 9:
|result= Победа на револуционерите
|combatant1=
Комитетот [[Единство и прогреснапредок]], [[Македонска револуционерна организација|Македонската револуционерна организација]] и др.
|combatant2=
Султан [[Абдул Хамид II]]
Ред 20:
 
== Причини ==
Во почетокот на [[20 век]] големите европски сили вршеле притисок врз [[Османлиската империја]] со цел да ја променат. рефомират истата идеја иИста цел ја имале и Младатамладата турска интелигенција која билa свеснa дека султанската власт е сериозно поткопaна и дека мора да дојде до промени. Идејата за реформи се појавила најпрво кај младите офицери кои се школувале во западноевропските држави. Прогонувани од султанската власт Младотурците создале центар за дејствување прво во [[Западна Европа]], а нивното движење особено се засилило кога [[Солун]] станал неговнивни политички центар и кога ја зеле под своја контрола турската војска.
 
Во почетокот на [[20 век]] големите европски сили вршеле притисок врз [[Османлиската империја]] со цел да ја променат рефомират истата идеја и цел ја имале и Младата турска интелигенција која билa свеснa дека султанската власт е сериозно поткопaна и дека мора да дојде до промени. Прогонувани од султанската власт Младотурците создале центар за дејствување прво во [[Западна Европа]], а нивното движење особено се засилило кога [[Солун]] станал негов политички центар и кога ја зеле под своја контрола турската војска.
Иејата за реформи се појавила најпрво кај младите офицери кои се шкокувале во западноевропските држави.
 
== Почеток на револуцијата ==
Ред 28 ⟶ 26:
Револуцијата започнала на [[3 јули]] [[1908]] година кога во [[Ресен]] младиот офицер [[Ахмед Нијази-бег]] организирал прва востаничка чета составена од турски војници и граѓани. Наскоро востанието се проширило низ цела [[Македонија]]. [[Битола]] била заземена на [[22 јули]] и при тоа биле ослободени сите политички затвореници: Македонци и Албанци.
 
Настанало општо збратимување меѓу до вчера закрвените народи. На [[22 јули]] до султанот бил упатен дводневен ултиматум да го врати Уставот, а на [[23 јули]] во [[Солун]] избувнале масовни демонстрации организирани од Младотурците, на кои учествувале околу 30.000 луѓе. И во [[Солун]] биле ослободени политичките затвореници.
 
Под притисок на ова масовно движење, [[Султан|султанот]] на [[24 јули]] [[1908]] година го обновил [[Отомански устав (1876)|Уставот од [[1876]] година]] и распишал избори за Претставничкиот дом (меџлисот). На изборите кои се одржале есента 1908 година од Македонија биле избрани [[Тодор Павлов (дипломат)|Тодор Павлов]], [[Панчо Дорев]], [[Христо Далчев]] и [[Димитар Влахов]].<ref>Јусуф Хамза „Младотурската револуција во Османската империја“, „Логос-А“, Скопје, 1995, 236 стр.</ref>
 
== Цел на Младотурците ==
 
[[Податотека:Young_Turks_1909_1.jpg|ляво|мини|250п|Младотурски револуционери]]
 
Целта на Младотурците се темелела врз фактот дека [[Османлиско царство|Османлиското царство]] пропаѓа и ги губи сите ''свои'' освоени области. Но, по нивното стапување на власт се покажало дека ни тие не се во состојба да го спречат [[Распаѓање на Отоманската Империја|губењето на турските територии]]. Покрај тоа, од нив се очекувало модернизација, уставотворност, а можеби и демократизација на земјата, но кога дошле на власт и овие очекувања не биле исполнети.
 
По доаѓањето на Младотурците на власт уследиле мерки за давање политички слободи. Овој период на слободен живот кој траел кратко време е познат под името ''Хуриет'' (Слобода).
 
Сепак, набрзо се покажало дека Младотурците не ги спровеле реформите онака како што ветувале. Ги задржале постојните феудални институции, дури го оставиле султанот и натаму да владее.
 
== Младотурците и ВМОРО ==
Ред 43 ⟶ 44:
[[Податотека:Jane_Sandanski_Manifest_1908.jpg|мини|десно|250п|Манифест од 18 јули 1908 година]]
 
Во Младотурската револуција било инволвирано и македонското население. Во неа учество зеле и [[Македонци]] на чело со [[Јане Сандански]] кои се бореле за целите на Младотурците како и за добивање на автономија. Откако уставот бил вратен на сила, четите на [[ВМОРО]] по наредба на Јане Сандански слегле од планините во градовите и учествувале во свеченостите по повод победата на Младотурците.
 
Откако уставот бил вратен на сила, четите на [[ВМОРО]] по наредба на Јане Сандански слегле од планините во градовите и учествувале во свеченостите по повод победата на Младотурците.
 
На [[31 јули]] [[1908]] година Сандански упатува Манифест до сите народности во Османската империја, во кој, а меѓу другото истакнал:
Ред 56 ⟶ 55:
''Смрт на тиранијата - за да живее народот! Да живее слободата! да живее солидарноста меѓу народите! Да живее големата народна борба! Да живее народот!'' <ref>[[:b:Манифест до сите народности во Османската империја 31 јули 1908 г.|Манифест до сите народности во Османската империја]]</ref> }}
 
По доаѓањето на Младотурците на власт уследиле мерки за давање политички слободи. Овој период на слободен живот кој траел кратко време е познат под името ''Хуриет'' (Слобода).
 
Сепак, набрзо се покажало дека Младотурците не ги спровеле реформите онака како што ветувале. Ги задржале постојните феудални институции, дури го оставиле султанот и натаму да владее.
{{Јане}}
 
Ред 65 ⟶ 61:
На [[13 април]] [[1909]] година султанот извршил противудар и младотурците биле истерани од парламентот и од владата. Следувала противофанзива во која на страната на младотурците учествувале и [[Јане Сандански]], [[Тодор Паница]] и [[Христо Чернопеев]] заедно со уште 1.200 македонски револуционери.
 
По тридневни борби, на [[24 април]], контрареволуцијата е совладана. На [[27 април]] султанот [[Абдул Хамид II]] е сменет, а за нов султан е поставен [[Мехмед V|Мехмед Решад V]].
 
== Мерки на Младотурците ==
Ред 84 ⟶ 80:
* [http://books.google.com/books?id=gTPuMKq2nVkC&printsec=frontcover&dq=Mladoturskata+revolucija+vo+Osmanskata+imperija++By+Jusuf+Hamza#v=onepage&q&f=false Јусуф Хамза „Младотурската револуција во Османската империја“, „Логос-А“, Скопје, 1995.]
* [http://www.macedonium.org/Macedonium.aspx?jazik=2&kid=1&pid=3&ppid=48&tid=165 „Македонски револуционери и Младотурска револуција“]
* [http://www.macbro.org/MK/istorija/ostn/mladoturci.html Македонско Братство „Младотурската револуција“]
 
{{Филмови на браќа Манаки за Хуриетот}}
{{Османлиско-македонски војни и востанија}}
 
[[Категорија:ИсторијаМладотурска на Отоманската империјареволуција]]
[[Категорија:Османлиска империја во 20 век]]
[[Категорија:Отоманска политика]]