Пусинисти и Рубенисти

Во 1671 година избувнала расправија во Француската кралска академија за сликарство и скулптура во Париз за тоа што е поважно во сликарството - цртежот или бојата. На едната страна стоеле Пусинистите (поддржувачите на отец Пусинист) кои биле група француски уметници, именувани по сликарот Николас Пусен, кој верувал дека цртежот е најважното нешто.[1] Од другата страна биле Рубенистите (поддржувачите на отец Рубенистес), именувани по Питер Пол Рубенс, кој ѝ давал приоритет на бојата.[2] Имало силен националистички шмек во дебатата бидејќи Пусин бил Французин, а Рубенс бил Фламан, иако ниту еден од нив не бил жив во тоа време. Конечното решение на прашањето во корист на Рубенистите било донесено по повеќе од четириесет години, кога Ембаркирањето за Китера на Антоан Вато било прифатено како приемен дел од Француската академија во 1717 година.[2] Во тоа време францускиот рококо бил во полн замав.

Poussin's Et in Arcadia ego (Les Bergers d'Arcadie), доцни 1630-ти.

Образложение

уреди

Пусинистите верувале во идејата на платонистите за постоењето на идеални објекти во умот кои би можеле да се реконструираат во конкретна форма со избор на елементи од природата користејќи го разумот. Според тоа, за Пусинистите, бојата била чисто декоративен додаток на формата и цртежот (дизајн или дисегно), а употребата на линија за прикажување на формата, била основната вештина на сликањето. Нивен водач бил Шарл Ле Брун (починал во 1690 година), кој бил директор на Академијата, а нивни херои биле Рафаел, Карачи и самиот Пусин,[1] чии тешки и стоички дела ја прикажувале нивната филозофија. Нивни тестови биле формите на класичната уметност.

 
Лов на хипопотамус, Рубенс, 1616 година.

На нив им се спротивставиле Рубенистите кои верувале дека бојата, а не цртежот, е супериорна бидејќи е поверодостојна на природата.[3]

Нивни модели биле делата на Рубенс, кој давал предност на точното прикажување на природата пред имитирањето на класичната уметност. Рубенистите тврделе дека целта на сликањето е да се измами окото со создавање имитација на природата.[2] Цртежот, според Рубенистите, иако се темелел на разумот, им се допаднал само на неколку експерти, додека во бојата можеле да уживаат сите. Затоа, идеите на Рубенистите имаат револуционерна политичка конотација бидејќи ја подигнале позицијата на аматерите/непрофесионалците и ја оспорувале идејата што владеела уште од ренесансата дека сликарството, како слободна уметност, може да биде ценето само од образованиот ум.

Во 1672 година, Чарлс Ле Брун, канцелар на Француската академија, се обидел да го запре аргументот со официјалната изјавува дека „функцијата на бојата е да ги задоволи очите, додека цртањето го задоволува умот“.[1] Тој не успеал, а дебатата била продолжена во памфлетите на Роџер де Пилс, кој ги фаворизирал колористите и ги изложил аргументите во неговиот Дијалог за бојата од 1673 година и неговите Разговори за сликарството од 1677 година.

Образложението било слично на аргументот за заслугите на disegno и colore во Италија во петнаесеттиот век, но со особено француски карактер бидејќи важноста на цртањето било едно од клучните начела на Француската академија и секој напад врз него бил напад врз сè за што се залагала Академијата, вклучувајќи ги и нејзините политички функции за поддршка на кралот.

До одреден степен, дебатата се водела околу тоа дали било прифатливо да се слика со цел само да му се овозможи задоволството на гледачот без поблагородните цели кои биле типични за слика од „историјата“.

Резолуција

уреди
 
Ембаркација за Китера на Вато, 1717 година.

Успехот за Рубенистите бил постигнат кога Роже де Пиле бил избран за член (како аматер) на Француската академија во 1699 година, а последниот сигнал за победата на Рубенистите бил кога Ембаркацијата за Китера на Антоан Вато била прифатена од Академијата во 1717 година и со истата бил примен како член.[2]

Сепак, прифаќањето на Вато не било сè она на што можел да се надева. Кога се пријавил да се приклучи на Академијата, немало соодветна категорија за неговите дела на галантна забава, па Академијата едноставно ја создала таа категорија, наместо да ја одбие неговата апликација, опишувајќи го како „сликар на галантни свечености“.[4][5] Иако со ова Вато се сметал како зачетник на тој жанр и било важен знак за прифаќањето и за него и за неговиот стил на сликање, сепак тоа било и пречка да биде признаен како сликар по историја, највисоката класа на сликари и бил единствениот од кој биле извлечени професорите на Академијата. Чарлс-Антоан Којпел, син на тогашниот директор, раскажувајќи ќе рече: „Шармантните слики на овој милостив сликар би биле лош водич за секој што сака да ги наслика Делата на апостолите“.[6]

Вато се сметал за најголем од рубенистичките уметници. Други важни рубенисти се Франсоа Буше и Жан-Оноре Фрагонар. Жан Батист-Симеон Шарден имал корист од новооткриениот интерес за мртвата природа и жанрското сликарство.[7]

Значење

уреди

Дебатата и преклопувачкиот развој на рококото во Франција во XVIII век се гледале како форма на заживување. Мајкл Леви истакнал дека во текот на седумнаесеттиот век се воспоставиле новите категории на жанр, пејзаж и мртва природа со ставање акцент на набљудувањето на природата, и затоа аргументите на Рубенистите значеле оживување на постоечките традиции на натурализам и повик за поголема дисциплина во сликарството, наместо да претставува став на општа лиценца или нека се случи како што понекогаш се претпоставува.

Расправата се случила за време на почетокот на просветителството и Рубенистите добиле поддршка преку Есејот на Џон Лок за човековото разбирање (1690), кој тврдел дека сите идеи потекнуваат од искуството и дека ниту една не е вродена. Жан Батист Дубо забележал дека она што е сфатено преку умот е бледо во споредба со она што е сфатено преку сетилата.

Исто така

уреди
  • Кавга на античките и модерните

Наводи

уреди
  1. 1,0 1,1 1,2 Poussinist Encyclopædia Britannica, 2014. Retrieved 27 March 2014.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 Rubenist Encyclopædia Britannica, 2014. Retrieved 27 March 2014.
  3. Janson, H.W. (1995) History of Art. 5th edn. Revised and expanded by Anthony F. Janson. London: Thames & Hudson, p. 604. ISBN 0500237018
  4. Kleiner, Fred, S. (Ed.) (2011) Gardner's Art Through the Ages: A global history. Enhanced 13th edn. Boston: Wadsworth, p. 755. ISBN 978-0-495-79986-3
  5. Clarke, M. & D. (2010) "fête galante" in The Concise Oxford Dictionary of Art Terms. oxfordreference.com, Oxford University Press. Retrieved 8 November 2013.
  6. Humphrey Wine and Annie Scottez-De Wambrechies. "Watteau" in Grove Art Online. oxfordartonline.com Oxford University Press. Retrieved 8 February 2014.
  7. Janson, 1995, p. 607.

Надворешни врски

уреди