Праведна употреба

Праведна употреба (англиски: fair use) е доктрина во законот за авторско право на Соединетите Американски Држави (United States copyright law), што овозможува законито нелиценцирано и ограничено користење на туѓи цитати или материјал со заштитени авторски права (copyright ©) во друго авторско дело, без претходно добиена дозвола од носителот на тоа право (авторот), со образовна цел, рецензија и сл. Во континенталниот правен круг постојат поразлични ограничувања и одстапки од авторското право.

Лого со кое се идентифицира праведна употреба.

Праведна употреба е дел од Американскиот закон за авторки права, член 107. кој дозволува употреба на заштитени материјали на автор во делот на друг автор под одредени услови без претходно издадена лиценца. Многу други држави во англосаксонскиот правен круг во своите закони имаат слични одредби кои дозволуваат употреба на заштитени материјали под посебни и специфични услови, овие термини обично се наведени во законот за заштита на авторски права (анг. Copyright legislation), но овие случаи во законот се порестриктивни во дадени случаи отколку американската чесна употреба. Во контекст на ова постојат дефиниции кои одговараат на праведната употреба во следниве закони:

• Information Society Directive (САД, директива 2001/29/EC од 22 мај 2001)
• Copyright, Designs and Patents Act 1988 (Велика Британија)
• New Zealand Copyright Act 1994 (Нов Зеланд)

Надворешни врски и извори

Статут & правни ресурси

• Limitations on exclusive rights: Fair use—from the US Copyright Office
• Some more key fair use cases Архивирано на 19 септември 2008 г.—from IPWatchdog website

Економски бенифиции од праведна употреба

• Computer and Communications Industry Association. "Economic Contribution of Industries Relying on Fair Use." September 2007 Архивирано на 17 јули 2011 г.

Ресурси за учење на праведната употреба

• "Best Practices in Fair Use" Архивирано на 7 септември 2009 г.. American University Center for Social Media. 18 ноември 2005.
• Fair Use Network by the NYU Brennan Center for Justice, Free Expression Policy Project
• Fair Use of Copyrighted Materials by Georgia Harper, The Copyright Crash Course, University of Texas at Austin Libraries
• Bound by Law by Duke University's Center for the Study of the Public Domain
• Fair Use: Copyright Management Center, with Copyright Essentials including a fair use checklist.
• Copyright and Fair Use—from Stanford University Libraries
• Electronic Frontier Foundation. Electronic Frontier Foundation
• YouTube video "A Fair(y) Use Tail". Eric Faden, produced by Media Education Foundation
• Checklist for fair use Архивирано на 30 март 2004 г. Indiana University-Purdue University Indianapolis
• A Practical Guide to Fair Use Doctrine. Signal or Noise 2K5. Harvard University
• A guide to the circumstances of fair use Архивирано на 19 април 2011 г.. University of Texas Systems Dept.
• Irene Starr. Fair Use chart. Starr.net
• "Parody and Fair Use" Архивирано на 1 април 2009 г.. James S. Huggins.
• "Will fair use survive? Free Expression in the Age of Copyright Control". Brennan Center for Justice.
• Code of Best Practices in Fair Use for Online Video Архивирано на 10 јули 2008 г. - American University Center for Social Media. 7 јули 2008.

Научни среќавања и конференции за праведна употреба

• The New York Institute for the Humanities Comedies of Fair U$e conference, 2006 at Archive.org; see also notes at Newsgrist blog
• Article on the benefits of Fair Use to the U.S. ecomony Архивирано на 15 април 2008 г.
• Study of benefits Fair Use provides to U.S. economy Архивирано на 17 јули 2011 г.