Полски шампињон
Полски шампињон (Agaricus campestris) е широко распространета и јадлива печурка и е габично блиску поврзана со култивираната печурка Agaricus bisporus . Таа е најчесто позната како печурка или, во Северна Америка, ливадска печурка.
| Полски шампињон | |
|---|---|
| |
| Научна класификација [ у ] | |
| Непознат таксон (попр): | Полски |
| Вид: | Полски шампињон |
| Научен назив | |
| Полски шампињон (Agaricus campestris) L. (1753) | |
| Agaricus campestris | |
|---|---|
Scientific classification 
| |
| Kingdom: | Fungi |
| Division: | Basidiomycota |
| Class: | Agaricomycetes |
| Order: | Agaricales |
| Family: | Agaricaceae |
| Genus: | Agaricus |
| Species: | A. campestris
|
| Биномско име | |
| Agaricus campestris L. (1753)
| |
Таксономија уреди
Овој вид печурки првично бил забележан и именуван во 1753 година од Карл Линеј како Agaricus campestris. Сместена е во родот Psalliota од Лусиен Квелет во 1872 година. Некои варијанти се изолирани со текот на годините, од кои неколку сега имаат статус на вид, на пример, Agaricus bernardiin Quel. (1878), Agaricus bisporus (JE Lange) Имбах (1946), Agaricus bitorquis (Quel. ) Sacc. (1887), Agaricus cappellianus Hlavacek (1987) и Agaricus silvicola (Vittad. ) Peck (1872). Некои биле толку слични што не гарантирале дури и сортен статус, додека други го задржале. Agaricus campestris var. equestris (FHMoller) Pilat (1951) сè уште важи. А.campestris var. isabellinus (FHMoller) Пилат (1951), и А. campestris var. radicatus, веројатно се исто така валидни.
Латинскиот специфичен епитет campestris значи „на полињата“. Вообичаените имиња дадени на печурката ги вклучуваат имињата "ливадска печурка", "розово дно", и "полска печурка".
Анализата на рибозомната ДНК на ограничен број на печурки од родот покажала дека А. campestris е рана гранка во родот и сестринската таксон на А. cupreobrunneus.[1]
Опис уреди
Шапката е бела, може да има фини лушпи и е од 3 сантиметри во пречник;[2] најпрвин има хемисферична форма пред да се израмни со зрелоста. Жабрите првично се розови, потоа црвено-кафеави и на крајот темно кафеави, како и отпечатокот од спорите. Шапката е од 3 to 10 centiметарs (1.2 to 3.9 ин) висока, широка 1-2 см,[2] претежно бела и носи еден тенок прстен. Вкусот е благ. Белото месо има модринки со темно црвеникаво -кафеава боја, за разлика од жолтата кај нејадливиот (и донекаде токсичен) Agaricus xanthodermus и сличните видови. Густите зидови, по боја се темно кафеави, и имаат елипсовидни спори [2] со големина од 5,5-8,0 μm за 4-5 μm и Cheilocystidia се отсутни.
Слични видови уреди
Неколку видови може да се помешаат во сличност со Полскиот шампињон (Agaricus campestris). Најопасната замена може да биде со Amanita virosa,[3] која е морбидно токсична, или со смртоносната A manita hygroscopica или „Розово-жално уништувачки ангел“.[4] Помалку сериозна, но почеста, замена е со Agaricus xanthodermus[3] („жолта боја“), што предизвикува гастроинтестинални проблеми кај многу луѓе. Во САД, може да се замени со отровниот Agaricus californicus[2] или Agaricus hondensis. Аgaricus arvensis, коњската печурка, е уште една слична печурка на Полскиот шампињон и е одлична за јадење. Бели видови печурки кои исто така растат на тревниците и на тревни места може да бидат исто така опасни за јадење воколку не ги познавате со сигурност.
Распространетост и живеалиште уреди
Полскиот шампињон (Agaricus campestris) може да се најде во полиња и тревни области по дожд од крајот на летото па натаму низ целиот свет. Често се наоѓа и на тревниците во приградските области. Се појавува во мали групи, во круг, или осамени. Поради исчезнувањето на возилата со коњи и последователното намалување на бројот на коњи на пасишта, старите „бели печурки“ од изминатите години стануваат ретки настани. Овој вид ретко се среќава во шума.
Полскиот шампињон е пријавен и забележан на многу места како во Азија, Европа, северна Африка, Австралија,[5] Нов Зеланд и Северна Америка (вклучително и Мексико).
Јадливост уреди
Иако е јадлива,[2][6] овој вид на печурка не е комерцијално одгледувана поради брзото созревање и краткиот рок на траење. Кулинарската употреба на ливадската печурка се вклучува во јадења пржена или похувана, во сосови, па дури и исечени сурови и вклучени во салати. По вкус и текстура, оваа печурка е слична на печурката шапињон достапна во продавниците за храна во повеќето западни земји.[3] Меѓу сличните видови споменати погоре, има случаи (всушност најчестата причина за фатално труење со печурки во Франција) кога смртоносниот токсичен (Amanita virosa) бил конзумиран од поединци кои го помешале со овој вид. Јадливоста на примероците собирани од тревниците е неизвесна поради можна контаминација со пестициди или други хемикалии.
Amanita virosa е скоро идентичен (освен микроскопски) со видовите за јадење Agaricus andrewii и A. solidipes.[7][8]
Други намени уреди
Во тек се истражувања за габични преврски за третман на чирови и рани од лежење, користејќи габични мицелијални спори. Во минатото, парчиња од полскиот шампињон A. campestris се нанесувале на изгореници и во делови од Шкотска.
Биоактивни својства уреди
Вода екстракти од А. campestris се покажале добри за зголемување на лачењето на инсулин, како и да имаат ин витро ефекти како инсулинот врз метаболизмот на гликозата, иако механизмот не е разрешен.
Галерија уреди
-
Химениум (ткивен слој што произведува спори) (исто така познат како жабри) од Полски шампињон.
Наводи уреди
- ↑ „Molecular evolution of Agaricus species based on ITS and LSU rDNA sequences“. Mycological Progress. 3 (2): 157–76. 2004. doi:10.1007/s11557-006-0086-8.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Davis, R. Michael; Sommer, Robert; Menge, John A. (2012). Field Guide to Mushrooms of Western North America. Berkeley: University of California Press. стр. 224–225. ISBN 978-0-520-95360-4. OCLC 797915861.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Meuninck, Jim (2017). Foraging Mushrooms Oregon: Finding, Identifying, and Preparing Edible Wild Mushrooms. Falcon Guides. стр. 107. ISBN 978-1-4930-2669-2.
- ↑ http://www.amanitaceae.org/?
- ↑ J. H. Maiden (1889). The useful native plants of Australia : Including Tasmania. Turner and Henderson, Sydney.
- ↑ Miller Jr., Orson K.; Miller, Hope H. (2006). North American Mushrooms: A Field Guide to Edible and Inedible Fungi. Guilford, CN: FalconGuide. стр. 283. ISBN 978-0-7627-3109-1.
- ↑ Phillips, Roger (2010). Mushrooms and Other Fungi of North America. Buffalo, NY: Firefly Books. стр. 219. ISBN 978-1-55407-651-2.
- ↑ Murrill, William (1922). „Dark-Spored Agarics“. Mycologia. New York Botanical Garden. 14: 203.