Натриум триметафосфат
Натриум триметафосфат (STMP) има хемиска формула Na3P3O9.Тој е е еден од метафосфатите на натриумот. Се појавува и во форма на хексахидрат - Na
3P
3O
9 · (H
2O)
6. Тоа е натриумова сол на триметафосфорната киселина. Претставува безвојна течност која наоѓа специјализирана примена во прехранбената и градежната индустрија.[1]
3(CollCode345).png)
3P
3O
9 · (H
2O)
6, определена со рендгенска кристалографија. Нагласен е прстенот P3O9 и некои водородни врски. Код на боја = виолетова = P, црвена = O, сина = Na, бела = H.[2]
Синтеза и реакции уреди
Тринатриум триметафосфат се произведува индустриски со загревање на натриум дихидроген фосфат до 550 °C. Овој метод за прв пат е развиен во 1955 година:[3]
- 3 NaH
2PO
4 → Na
3P
3O
9 + 3 H
2O
Триметафосфатот се раствора во вода и се таложи со додавање на натриум хлорид, со што се добива хексахидрат.[4] STMP може да се подготви и со загревање на примероци од натриум полифосфат,[1] или со термичка реакција на ортофосфорна киселина и натриум хлорид на 600 °C.[5][6]
- 3 NaH
3PO
4 + 3 NaCl → Na
3P
3O
9 + 3 H
2O + 3 HCl
Хидролизата на прстенот доведува до ацикличен натриум трифосфат:
- Na 3P3O9 + H2O → H2Na3P3O10
Аналогната реакција на метатрифосфатниот анјон вклучува отворање на прстенот од страна на аминските нуклеофили.[7]
Наводи уреди
- ↑ 1,0 1,1 Klaus Schrödter; Gerhard Bettermann; Thomas Staffel; Friedrich Wahl; Thomas Klein; Thomas Hofmann (2008). „Phosphoric Acid and Phosphates“. Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry. Ullmann’s Encyclopedia of Industrial Chemistry. Weinheim: Wiley-VCH. doi:10.1002/14356007.a19_465.pub3. ISBN 978-3527306732.
- ↑ Tordjman, I.; Durif, A.; Guitel, J. C. (1976). „Structure Cristalline du Trimétaphosphate de Sodium Hexahydraté: Na3P3O9*6H2O“. Acta Crystallographica Section B Structural Crystallography and Crystal Chemistry. 32 (6): 1871–1874. doi:10.1107/S0567740876006560.
- ↑ Thilo, Erich; Grunze, Herbert (December 1955). „Zur Chemie der kondensierten Phosphate und Arsenate. XIII. Der Entwässerungsverlauf der Dihydrogenmonophosphate des Li, Na, K, und NH4“. Zeitschrift für anorganische und allgemeine Chemie. 281 (5–6): 262–283. doi:10.1002/zaac.19552810504.
- ↑ Bell, R. N. (1950). „Sodium Metaphosphates“. Inorganic Syntheses. 3: 103–106. doi:10.1002/9780470132340.ch26. ISBN 9780470132340.
- ↑ Minh, Doan Pham; Ramaroson, Jocelyn; Nzihou, Ange; Sharrock, Patrick; Depelsenaire, Guy (1 January 2012). „A New Route for the Synthesis of Alkali Polyphosphate from Economical Starting Materials: Preparation and Characterization of Sodium Cyclotriphosphate“. Phosphorus, Sulfur, and Silicon and the Related Elements. 187 (1): 112–120. doi:10.1080/10426507.2011.590950.
- ↑ Pham Minh, Doan; Ramaroson, Jocelyn; Nzihou, Ange; Sharrock, Patrick (14 March 2012). „One-Step Synthesis of Sodium Trimetaphosphate (Na 3 P 3 O 9 ) from Sodium Chloride and Orthophosphoric Acid“. Industrial & Engineering Chemistry Research. 51 (10): 3851–3854. doi:10.1021/ie201085b.
- ↑ Bezold, Dominik; Dürr, Tobias; Singh, Jyoti; Jessen, Henning J. (2020). „Cyclotriphosphate: A Brief History, Recent Developments, and Perspectives in Synthesis“. Chemistry – A European Journal. 26 (11): 2298–2308. doi:10.1002/chem.201904433. PMC 7065162. PMID 31637774.