Брод (архитектура)
Брод или кораб – централниот дел на црква, кој се простира од главниот влез до трансептот, или до презвитериумот, кај цркви без трансепт.[1][2] Кај повеќекорабните цркви се разликуваат главен, бочен и попречен брод.[1] Во поширока смисла, бродот ги опфаќа сите простори за учесниците лаици, вклучувајќи ги бочните бродови и трансептите.[3]
Опис
уредиКоработ се простира од влезот, кој може да има посебен дел — припрата (нартекс), до презвитериумот. Кај повеќекорабни цркви се разликуваат главен кораб, бочни кораби и попречни кораби [4]. Коработ, односно главниот кораб кај повеќекорабните цркви, обезбедува централен пристап до олтарот.
Потекло на поимот
уредиПоимите брод и кораб се превод од латинскиот збор navis, ран симбол на христијанската црква, а можно е да е поврзан со "бродот на Св. Петар" или Ноевата арка.[1][3][5] Поимот може исто така да доаѓа од обликот на сводната архитектура на црквата.[6] На многу јазици истиот збор се користи за пловило и за архитектонски елемент.
Историја
уреди
Првите цркви биле градени од градители на кои им бил близок обликот на романската базилика, јавна градба за деловни трансакции. Таа имала централен дел, со бочни делови одделени со столбови и со прозорци близу до таванот. Базиликата „Св. Петар“ во Рим е ранохристијанска црква која имала ваков облик. Била изградена во 4 век по нарачка на римскиот цар Константин I, а била обновена во 16 век.[1][3]
Коработ, главниот дел од градбата, е дел за лаиците, додека презвитериумот е резервиран за свештенството. Во средновековните цркви, бродот бил одвоен од презвитериумот со хорна (презвитериумска) преграда. Истите биле украсени и се карактеристични за католичките цркви од 14 до 16 век.[1][3][7]
Средновековните бродови биле поделени во ниши, па повторувањето на формите дава ефект на голема должина. Исто така бил нагласен и вертикалниот елемент на бродот. За време на ренесансата, наместо драматични ефекти се применувале побалансирани пропорции.[1]
Галерија
уреди-
Диспозиција на основата во вид на латински крст -
-
-
Попречен брод – трансепт -
-
-
Вкрстување на главниот брод и трансептот
Поврзано
уредиНаводи
уреди- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 The Editors of Encyclopaedia Britannica. „Nave“. Encyclopaedia Britannica (online. изд.). Encyclopædia Britannica, Inc.
- ↑ Stevens Curl, James, уред. (2006). „nave“. Oxford Dictionary of Architecture and Landscape Architecture (illustrated. изд.). Oxford University Press. стр. 518. ISBN 9780198606789.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 Cram, Ralph Adams. Nave. The Catholic Encyclopedia. Vol. 10. New York: Robert Appleton Company, 1911. Accessed 13 July 2018
- ↑ „Nave“. Answers.com. Посетено на 11 February 2015.
- ↑ „Ship as a Symbol of the Church (Bark of St. Peter)“. JesusWalk.com. Посетено на 11 February 2015.
- ↑ „Ship hangs in balance at Pella Evangelical Lutheran Church“. Sidney Herald. Sidney, Montana. 10 June 2008. Посетено на 3 January 2016.
- ↑ „Rood screen“. Encyclopædia Britannica. Посетено на 11 February 2015.