Киданскиот, или познат како китански или лијаоски (кинески: 契丹語), е мртов монголски јазик кој го зборувале Кидајците (388–1243). За јазикот општо се смета дека е член на монголските јазици.[2] Киданскиот јазик се пишувал на две писма, меѓусебно заменливи, познати како киданско големо писмо и киданско мало писмо. Овој јазик бил службен јазик на Династијата Лијао (907–1125) и Каракиданскиот Ханат (1124–1218). Сè повеќе се прифаќа тезата дека јазикот е монголски одошто тунгуски.[3]

Кидански јазик
Застапен воКина
ПодрачјеСеверна Кина
Изумреноколу 1243, (последен човек за кој се знае дека го знаел јазикот еЈелу Чуцај)
Јазично семејство
монголски[1]
  • кидански јазик
Писмокиданско големо писмо и киданско мало писмо
Јазични кодови
ISO 639-3zkt
Linguistzkt

Зборовен фонд

уреди

Постојат неколку затворени системи со кои се проучува зборовниот фонд на киданскиот јазик.[4]

Сезони
кидански превод монголски
heu.ur пролет qabur
ju.un лето jun
n.am.ur есен namur
u.ul зима ebül
Броеви
кидански превод монголски
dz.ur.er втор *jir 'два'
hu.ur.er трети gurba 'три'
durer/duren четврти dörben
tau пет tabun
t.ad.o.ho петти tabu-daki
da.lo.er седми dololga 'седум'
is девет yesü
jau сто jagun
ming илјада minggan
Животни
кидански превод монголски
te.qo.a кокошка taqiya
ni.qo куче noqai
s.au.a сокол sibuga
em.a коза imaga
tau.li.a зајак taulai
mo.ri коњ mori
uni крава üniye
mu.ho.o змија mogoi
Насоки
кидански превод монголски
ud.ur исток doruna
dzi.ge.n лево jegün
bo.ra.ian десно baragun
dau.ur.un средно dumda
xe.du.un хоризонтално köndelen
ja.cen.i граница jaqa
Време
кидански превод монголски
suni ноќ söni
un.n/un.e сега, сегашност önö
Роднини
кидански превод монголски
c.i.is крв cisu
mo ku жена eme
deu помлад брат degü
n.ai.ci пријател nayija
na.ha.an чичко nagaca
s.ia/s.en добар sayin
g.en.un тага, жал "genü-"
ku човек kümün

Наводи

уреди
  1. „Linguist List entry for Kitan“. Архивирано од изворникот на 2008-09-23. Посетено на 2013-12-23.
  2. Janhunen, Juha (2003): Para-Mongolic. In: Juha Janhunen (ed.): The Mongolic languages. London: Routledge: 391-402.
  3. Cf. Franke. In Sinor ed., 1990, p. 407, and note. 6; Liu, Fengzhu 1992, p. 1; Janhunen 1996, p. 143.
  4. Kane, Daniel The Kitan language and script 2009, Leiden, The Netherlands

Дополнителни информации

уреди

Надворешни врски

уреди