Изанами

Во јапонската митологија, Изанами но микото (伊弉冉尊/伊邪那美命, што значи „таа што поканува“) е божица на создавањето и на смртта, како и поранешна сопруга на богот Изанаги-но-микото. Таа се нарекува и Изанами но ками.

Изанами-но-Микото
. Цртеж од Кобајаши Еитаку, 1880-90. Изанаги со копјето Аменонухоко надесно, Изанами лево.
творец и божица на смртта
Други имиња	Изанами-но-Ками
Важен култен центар	Тага Таиша
Сопружник	Изанаги
Родители	Нема по Коџики и Нихон Шоки Аокашикине-но-Микото и Ауанаги-но-Микото по „Шоки“
Браќа/сестри	Изанаги
Деца	Аматерасу, Цукујоми, Сусаноо, Ебису, и други
Списи	Коџики, Нихон Шоки, Сендај Кјуџи Хонги
Подрачје	Јапонија

Божица на создавањето

Првите богови Кунитокотачи и Аменоминакануши повикале две божествени суштества, мажот Изанаги и жената Изанами и ги назначиле за создавање на првата земја. За да им помогнат во ова, на Изанаги и Изанами им било дадено копје украсено со накит, наречено Аменонухоко (небесно копје). Боговите потоа отишле на мостот помеѓу небото и земјата, Аме-но-укихаши („лебдечки мост на небото“) и со копјето го создале морето. Кога паднале капки солена вода од копјето, се создал Оногорошима (остров). Тие се спуштиле од небесниот мост и го направиле својот дом на островот.

На крајот тие сакале да бидат споени, така што тие изградиле столб наречен Аме-но-михашира ("столб на небото"; mi- е почесен префикс) и околу неа ја изградиле палатата Јахиро-доно (еден хиро е околу 1,82м, значи "осум-хиро-палата" би биле 14,56м). Изанаги и Изанами го заокружиле столбот во спротивни насоки и, кога тие се сретнале од друга страна, Изанами прозборела прв со поздрав. Изанаги не мислел дека тоа е соодветно, но сепак тие се спариле. Тие имале две деца, Хируко ("пијавица-дете"), кој подоцна бил познат во Шинтоизмот како бог Ебису, и Ауашима, но тие биле родени деформирани и не се сметале за божества.

Ги ставиле децата во брод и ги поставиле на морето, а потоа ги замолиле другите богови за одговор - што сториле погрешно. Им било кажано дека машкото божество требало да прозбори прво, со поздрав, за време на церемонијата на брак. Така, Изанаги и Изанами повторно го обиколиле столбот, овој пат Изанаги зборувал прв кога се сретнале и нивниот брак конечно бил успешен.

Од нивната унија биле родени на Оојашима, или "големите осум острови" на Јапонскиот синџир:

• Аваџи
• Ијо (подоцна Шикоку)
• Оки
• Цукуши (подоцна Кјушу)
• Ики
• Цушима
• Садо
• Јамато (подоцна Хоншу)

Забележете дека Хокаидо, Чишима и Окинава не биле дел од Јапонија во античко време.

Тие родиле уште шест острови и многу богови. Изанами починала раѓајќи го детето Кагу-цучи (олицетворение на оган) или Хо-Мусуби (предизвикувач на пожар). Потоа била погребана на планината. Хиба, на границата на старите провинции Изумо и Хооки, во близина на денешна Јасуги од префектурата Шимане. Изанаги бил толку лут од смртта на неговата сопруга што го убил новороденото дете и на тој начин создавајќи десетици богови.

Во Коџики

Коџики зборува за смртта на Изанами и нејзиниот гроб, кој се наоѓал на границата меѓу земјата Изумо и Хооки. Тоа подразбира дека Изанами ја пренела својата душа на животно и на човек пред нејзината смрт, но не наведува дали Изанами имала инкарнации.

Смртта и подземјето

Изанаги-но-Микото се жалел за смртта на Изанами-но-Микото и презел патување до Јоми („сенишната земја на мртвите“). Тој ја побарал Изанами-но-Микото и ја нашол. Отпрвин, Изанаги-но-Микото не можел да ја види бидејќи сенките го криеле својот изглед. Тој ја замолил да се врати со него. Изанами-но-Микото го известила Изанаги-не-Микото дека е предоцна. Таа веќе јадела храна од подземниот свет и со тоа била едно со земјата на мртвите. Таа веќе не можела да се врати меѓу живите, но ќе се обидела да побара дозвола да замине.

Веста го шокирала Изанаги-но-Микото, но тој одбил да ја остави во Јоми. Додека Изанами-но-Микото спиела, тој го зел чешелот што му ја држел долгата коса и ја запалил како факел. Под ненадејно светло, тој ја видел ужасната форма на некогаш убавата и добра Изанами-но-Микото. Таа сега била гнила форма на месо со црви и одвратни суштества што шетале по нејзиното разурнато тело.

Плачејќи гласно, Изанаги-но-Микото веќе не можел да го контролира својот страв и почнал да бега, со намера да се врати кај живите и да ја напушти својата почината жена. Изанами-но-Микото се разбудила, викајќи огорчено и трчала по него. Таа исто така ги испратила Јакуса-но-иказучи-но-ками (Раиџин) и шикоме (жени вештерки) да го ловат Изанаги-но-Микото и да го вратат во Јоми.

Изанаги-но-Микото излетал од влезот и турнал карпа во устата на Јомоцухирасака (黄泉津平坂; пештера што била влез на Јоми) за да создаде поделба помеѓу светот на живите и светот на мртвите, како и одвојување на Изанаги од Изанами.

Изанами-но-Микото врескала од зад оваа непробојна барикада и му рекла на Изанаги-но-Микото дека ако ја оставел, таа ќе уништувала по 1,000 живи секој ден. Тој бесно одговорил дека ќе им дал живот на 1,500 жители.

За Изанаги се вели дека извршил ритуално чистење, хараи, откако бил сведок на распаѓачкото тело на неговата сопруга. Ова е традиционално објаснување за ритуалите на прочистување што честопати се вршат во Шинто светилиштата, каде што посетителите на храмовите се мијат со вода пред да влезат во светиот простор. Додека се капел, Изанаги ги родил божицата на сонцето, Аматерасу, од левото око, божеството на Месечината, Цукујоми, од десното око и богот на бурата Сусаноо од носот.

Во Нихоншоки

Иако е слична во многу аспекти, верзијата на приказната за Изанаги и Изанами во „Нихоншоки“ се разликува од верзијата „Коџики“ по тоа што Изанаги не слегува во подземниот свет (Јоми), наместо тоа, тој живее постојано на островот Аваџи во храм. Дополнително, во Нихоншоки, за трите богови Аматерасу, Цукујоми и Сусаноо се вели дека ги создале обајцата, Изанаги и Изанами, наместо само Изанаги.

Поврзано

• Шинто во популарната култура

Надворешни Врски

• Изанами на Јапонската Историја База на податоци.