Земјишно-грантовски универзитет

Земјишно-грантовски универзитети или универзитети со земјишни грантови — јавни универзитети во Соединетите Американски Држави, чиешто основање или финансирање се заснова на два закони донесени во 1862 и 1890 година[1] и познати како Морилови земјишно-грантовски акти за колеџи. Овие закони биле именувани според нивниот иницијатор, Џастин Смит Морил, кој бил член на Претставничкиот дом од 1855 до 1867 година и на Сенатот од 1867 до 1898 година. Врз основа на Мориловите земјишно-грантовски акти за колеџи, федералната влада ја пренела сопственоста на земјиштето на американските држави под услов приходите од продажбата или користењето на ова земјиште да се користат за основање и покривање на тековните трошоци на универзитетите. Преку 6,8 милиони хектари (преку 17 милиони акри) биле дадени за грантови.[2]

Џастин Смит Морил (1810-1898), пионер на законодавството што довело до основање на универзитети со земјишни грантови
Земјишно-грантовски универзитети

Според одредбите на законот, фокусот на обуката на овие универзитети треба да биде земјоделската економија, како и инженерските и воените науки. Целта на основањето на овие универзитети била првенствено да се поддржи индустријализацијата во САД преку масовна обука на квалификувани работници, да се прошири академското образование надвор од класичните природни и хуманистички науки за да вклучи предмети со практична важност и да се прошири пристапот до високото образование за широки делови од населението.

Историски развој

уреди

Додека некои држави образовниот мандат што произлегува од Мориловите земјишно-грантовски акти за колеџи е и придружните финансиски ресурси го пренеле на постоечките универзитети, повеќето држави основале нови установи. Во многу случаи тие се развиле во целосни универзитети чиј опсег на курсеви денес оди многу подалеку од првичната намера. Во мигов, секоја држава има најмалку еден универзитет со статус на земјишно-грантовски универзитет. Бидејќи вториот Морилов земјишно-грантовски акт, донесен во 1890 година, го содржел условот користењето на соодветните средства или да обезбеди неограничен пристап до соодветните универзитети за студентите од афроамериканско потекло или да се изградат дополнителни универзитети за овие студенти, повеќе универзитети биле создадени од 1890 година наваму, особено во јужните држави. Поради оваа причина, во повеќето јужни држави денес постојат два универзитети кои потекнуваат како земјишно-грантовски универзитети, од кои едниот обично се вбројува меѓу историските афроамерикански колеџи и универзитети. Вкупно биле основани 69 универзитети, од кои 16 биле историски црни колеџи и универзитети. Првиот универзитет основан врз основа на Мориловите земјишно-грантовски акти за колеџи од 1862 година бил денешниот Канзаскиот државен универзитет, кој бил основан во 1863 година како Канзаски државен земјоделски колеџ.

Наводи

уреди
  1. Collins, John Williams; O'Brien, Nancy P., уред. (2003). The Greenwood Dictionary of Education. Westport, CT: Greenwood Publishing Group. стр. 227. ISBN 0-89774-860-3.
  2. Cross II, Coy F. (1997). Justin Smith Morrill: Father of the Land-Grant Colleges. East Lansing, Michigan: Michigan State University Press. ISBN 0-87013-508-2.

Надворешни врски

уреди