Претседател на Перу

Претседателот на Перу (шпански: Presidente del Perú), службено Претседател на Република Перу (шпански: Presidente de la República del Perú), е шеф на државата и шеф на владата на Перу, кој исто така ја претсавува државата на меѓународен план.

Претседател на Република Перу Presidente de la República del Perú
Грб на Перу
Претседателски знаме на Перу
Функционер Дина Болуарте од 7 декември 2022 г.
Седиште	Владина палата
Назначувач	избори
Мандат	пет години нема можност за реизбор веднаш по истекот на мандатот
Прв функционер	Хосе де Сан Мартин (де факто) Хосе де ла Рива Агуеро (прв со современата титула)
Создадена	28 февруари 1823
Заменик	Потпретседател на Перу
Мреж. место	www.presidencia.gob.pe

Последен претседател на Перу кој бил избран преку избори е Педро Пабло Кучински, од 28 јули 2016 до неговото повлекување на 21 март 2018 година. Според уставот, неговата позиција ја заменил неговиот потпретседател Мартин Вискара. Вискара е 67 претседател на Перу.

Регулатива

Претседателот се избира за мандат од 5 години, без можност да се кандидира за втор мандат веднаш штом истече актуелниот. Поранешен претседател може повторно да се кандидира откако после него ќе има барем еден истечен мандат од друг претседател. Промената на владата се одвива на 28 јули, ден на независноста на Перу.

Според уставот на Перу од 1993 година, позицијата може да остане празна во случај:

1. на смрт на претседателот на Републиката,
2. на постојана морална или физичка неспособност, објавена од Конгресот,
3. кога Конгресот ја прифаќа отставката на Претседателот,
4. кога претседателот ја напушта националната територија без дозвола од Конгресот или не се врати во зададениот врменски период,
5. да добие отказ, откако ќе се соочи со одредена санкција наведена во Член 117 од Уставот на Перу,

До денес четири претседатели дале отказ: Гилерно Билингхарст (присилен отказ), Андрес Авелино Касерес, Алберто Фуџимори и Педро Пабло Кучински.

Историја

Во текот на своите 190 години независност, Перу била управуван од воените водачи кои им ја дале независноста на државата, водачите на Тихоокеанската војна, претставници на аристократијата и демократски избрани водачи. Веднаш по независноста на државата, оваа позиција се нарекувала Заштитник на Перу (кога владеел Хосе де Сан Мартин), а подоцна се нарекувала и Врховен заштитник на Перу (за време на владеењето на Андрес де Санта Крус). Оттогаш се нарекува само претседател на Перу.

Претседатели на Перу

Протекторат Перу (1821–1822)

Протекторатот Перу постоел од 3 август 1821 година до 20 септември 1822.

No.	Заштитник (раѓање–смрт)		мандат	политичка партија	вид на владеење	титула
1		Хосе де Сан Мартин (1778–1850)	3 август 1821 – 20 септември 1822	независен	Објавена преку отворено кабилдо во Лима	Заштитник на Перу

Република Перу (1821/1822–1836)

Републиката била објавена на 28 јули 1821 година, но конституирана била на 20 септември 1822. Оваа република опстојувала до 11 август 1836 година.

Бр.	претседател (раѓање–смрт)		мандат	политичка партија	вид на владеење	титула
—		Франсиско Хавиер де Луна Писаро (1780–1855)	20 септември 1822 – 22 септември 1822	независен	привремен претседател, по напуштањето на позицијата од страна на Сан Мартин (како претседател на Првиот конститутивен конгрес на Перу)	привремен претседател
—		Владина хунта: Хосе да ла Мар (1778–1830) Фелипе Антониот Алвардо Мануел Салзар и Бакихано (1777–1850)	22 септември 1822 – 27 февруари 1823	независен	Избрани од Конгресот од негови членови	Врховно владино тело на Перу
—		Хосе Бернардо де Тагле (1779–1825)	27 февруари 1823 – 28 февруари 1823	независен	Назначен од Конгресот	Привремен претседател
1		Хосе де ла Рива Агуеро (1783–1853)	28 февруари 1823 – 23 јуни 1823	независен	Ратификуван од Конгресот	Уставен претседател
—		Франсиско Валдивиесо и Прада	23 јуни 1823 – 17 јули 1823	независен	Избран привремен претседател од страна на Конгресор	Привремен шеф на владата
—		Антонио Хосе де Сукре (1795–1830)	23 јуни 1823 – 17 јули 1823	независен	Избран привремено од Конгресот	Врховен командант на вооружени сили
—		Хосе Бернардо де Тагле (1779–1825)	17 јули 1823 – 16 август 1823	независен	Избран од Конгресот, делегирано од Сукре	Приврмен претседател
2		Хосе Бернардо де Тагле (1779–1825)	16 август 1823 – 10 февруари 1824	независен	Ратификување од Конгресот како претседател (според новиот устав)	Уставен претседател
—		Симон Боливар (1783–1830)	10 февруари 1824 – 28 јануари 1827	независен	Се стекнал со врховен воен и политички авторитет	Ослободител
—		Владина хунта: Андрес де Санта Круз (1792–1865)	28 јануари 1827 – 9 јуни 1827	независен	Избрано од Конгресот по револтот	Претседател на владина хунта
—		Manuel Salazar y Baquíjano (1777–1850)	9 јуни 1827 – 22 август 1827	независен	Потпретседател со раководство на владата (поради доаѓањето на Ла Мар од Гвајакил)	Привремен претседател
3		Хосе де ла Мар (1778–1830)	9 јуни 1827 (22 август 1827) – 7 јуни 1829 (20 мај 1828)	независен	Избрани од Конгресот	Уставен претседател
—		Мануел Салазар и Бакихано (1777–1850)	20 мај 1828 – 6 јуни 1829	независен	Потпретседател со раководство на владата (поради отсуство на Ла Мар)	Привремен претседател
—		Антонио Гутиерез де ла Фуенте (1796–1878)	6 јуни 1829 – 1 септември 1829	Воено лице	Државен удар (додека не се избрал провизорен претседател)	Командир
—		Агустин Гамара (1785–1841)	1 септември 1829 – 19 декември 1829	независен	Избран од Конгресот	Привремен претседател
—		Антонио Гутирез де ла Фуенте (1796–1878)	21 септември 1829 – 25 ноември 1829	Воено лице	Привремен потпретседател со управа на владата (поради отсуство на Гамара)	Командир
4		Агустин Гамара (1785–1841)	19 декември 1829 – 20 декември 1833	независен	Избори	Претседател
—		Франсиско Хавиер де Луна Писаро (1780–1855)	20 декември 1833 – 21 декември 1833	независен	Претседател на Националната конвенција (на власт додека не се избрал нов претседател)	Привремен претседател
—		Луис Хосе де Орбегосо (1795–1847)	21 декември 1833 – 11 август 1836	независен	Избран од Конгресот	Привремен претседател

Перуанско-боливиска Конфедерација (1836–1839)

Јужниот дел на Перу во 1836 година прогласил независност и ја објавил Република Јужно Перу, а северниот дел станал Република Северно Перу. Двете држави заедно со Боливија се соединиле и ја формирале новата држава Перуанско-боливиска Конфедерација на 28 октомври 1836 година. Како Врховен заштитник на конфедерацијата бил Андрес де Санта Крус, а на сојузните држави се задржале позициите претседател. Оваа конфедерација се распаднала на 25 август 1839.

Бр.	Врховен заштитник (раѓање–смрт)		мандат	политичка партија	титула
1		Андрес де Санта Круз (1792–1865)	7 февруари 1836 (28 октомври 1836) – 25 август 1839 ( 20 февруари 1839)	независен	Врховен заштитник на Перуанско-боливиската Конфедерација

Република Северно Перу (1836–1839)

Републиката постоела од 11 август 1836 до 25 август 1839.

Бр.	претседател (раѓање–смрт)		мандат	политичка партија	титула
1		Луис Хосе де Орбегосо и Монкада (1795–1847)	21 август 1837 – 30 јули 1838	независен	Претседател
2		Хосе де ла Рива Агуеро (1783–1858)	1 август 1838 – 24 јануари 1839	независен	Претседател

Република Јужно Перу (1836–1839)

Републиката постоела од 17 март 1836 до 25 август 1839.

Бр.	претседател (раѓање–смрт)		мандат	политичка партија	титула
1		Рамон Херера и Родадо (1799–1882)	17 септември 1837 – 12 октомври 1838	независен	Претседател
2		Пио де Тристан (1773–1859)	12 октомври 1838 – 23 февруари 1839	независен	Претседател

Република Перу (1839–денес)

Современата Република била основана на 25 август 1839.

Бр.	претседател (раѓање–смрт)		мандат	политичка партија	начин на избор	титула
5		Агустин Гамара (1785–1841)	25 август 1838 – 15 август 1839	воено лице	Прогласен преку јавно кабилдо во Лима	Претседател
			15 август 1839 – 10 јули 1840		Назначен од Генералниот конгрес во Уанкајо	Привремен претседател
			10 јули 1840 – 18 ноември 1841 (†)		Избори	Претседател
—		Мануел Менендез (1793–1847)	18 ноември 1841 – 16 август 1842	независен	Уставно сукцесија (претходно потпретседател)	Привремен претседател
—		Хуан Крисостомо Торико (1808–1875)	16 август 1842 – 20 август 1842	Воено лице	Самопрогласен	Командир
—		Хуан Баутиста де Лавалје и Зугасти	20 август 1842 – 20 октомври 1842	независен	Ја презел владата како претседател на советот на министри	Привремен претседател
6		Хуан Франсиско де Видал (1800–1863)	20 октомври 1842 – 15 март 1843	Воено лице	Самопрогласен (ја презел моќта по поразот на Торико)	Претседател
—		Хусто Фигерола (1771–1854)	15 март 1843 – 19 март 1843	независен		Привремен претседател
—		Елеутерио Арамбуру	19 март 1843 – 21 март 1843	Воено лице	Ја презел владата како командир на гаризонот во Лима	Привремен претседател
—		Хосе Руфино Еченике (1808–1887)	21 март 1843 – 27 март 1843	воено лице	Ја презел владата како префект на Лима	Привремен претседател
—		Хуан Антонио Пезет (1809–1879)	27 март 1843 – 7 април 1843	Воено лице	Ја презел власта во име на Виванко	Привремен претседател
—		Мануел Игнасио де Виванко (1806–1873)	7 април 1843 – 17 јуни 1844	Воено лице	Самопрогласен	Врховен директор на Републиката
—		Доминго Нието (1803–1844)	3 септември 1843 –17 февруари 1844 (†)	Воено лице	самопрогласен	Претседател на Врховната привремена владина хунта
—		Рамон Кастиља (1797–1867)	17 февруари 1844 –11 декември 1844	Воено лице	Го заменил Нието како претседател на хунтата	Претседател на Врховната привремена владина хунта
—		Доминго Елијас (1805–1867)	30 ноември 1843 –17 јуни 1844	независен	Ја презел власта од Вивијанко	Привремен претседател
			17 јуни 1844 –10 август 1844		Самопрогласен	Командир
—		Хусто Фигерола (1771–1854)	10 август 1844 –7 октомври 1844	независен		Привремен претседател
—		Мануел Менендез (1793–1847)	7 октомври 1844 –20 април 1845	независен	Транзициона сукцесија	Привремен претседател
7		Рамон Кастиља (1797–1867)	20 април 1845 –20 април 1851	Воено лице	избори	Претседател (прв перуански претседател кој го завршил целосниот мандат)
8		Хосе Руфино Еченике (1808–1887)	20 април 1851 –5 јануари 1855	воено лице	избори	Претседател
—		Рамон Кастиља (1797–1867)	1854 февруари –5 јануари 1855	воено лице	самопрогласен	привремен претседател
—		Хосе Мигел Медина	17 јули 1854 –5 јануари 1855	воено лице	Ја презел власта од Еченике	Шеф на извршна власт
—		Рамон Кастиља (1797–1867)	5 јануари 1855 –24 октомври 1857	воено лице	самопрогласен	привремен претседател
—		Хосе Марија Рајгада и Галјо (1795–1859)	2 април 1857 – 28 јули 1858	воено лице	Претседател на Министерски совет	Командир
—		Мигел де Сан Роман (1802–1863)	28 јули 1858 –24 октомври 1858	воено лице	Ја презел власта од Кастиља	Командир
10		Рамон Кастиља (1797–1867)	24 октомври 1858 –24 октомври 1862	воено лице	избори	Претседател
—		Хуан Мануел дел Мар Бернедо (1805–1862)	29 септември 1859 –21 март 1860	независен	Ја презел власта од Кастиља	Шеф на извршна власт
11		Мигел де Сан Роман (1802–1863)	24 октомври 1862 –3 април 1863 (†)	воено лице	избори	Претседател
—		Рамон Кастиља (1797–1867)	3 април 1863 –9 април 1863	воено лице	самопрогласен	Шеф на извршна власт
—		Педро Диез Кансеко (1815–1893)	9 април 1863 –5 август 1863	воено лице	Привремена сукцесија	Командир
12		Хуан Антонио Пезет (1809–1879)	5 август 1863 – 6 ноември 1865	воено лице	Уставна сукцесија	Претседател
—		Педро Диез Кансеко (1815–1893)	6 ноември 1865 –28 ноември 1865	воено лице		привремен претседател
13		Маријано Игнасио Прадо (1825–1901)	28 ноември 1865 – 15 февруари 1867	воено лице	самопрогласен	Командир
			15 февруари 1867 –31 август 1867		Назначен од Конгресот	Привремен претседател
			31 август 1867 –5 јануари 1868		Назначен од Конгресот и избори	Претседател
—		Луис Ла Пуерта (1811–1896)	12 октомври 1867 –8 јануари 1868	воено лице	Ја презел власта од Прадо	Шеф на извршна власт
—		Педро Диез Кансеко (1815–1893)	23 септември 1867 –7 јануари 1868	воено лице	Самопрогласен	Шеф на извршна власт
—		Антонио Гутирез де ла Фуенте (1796–1878)	7 јануари 1868 – 8 јануари 1868	воено лице	Назначен	привремен претседател
—		Франсиско Диез Кансеко (1821–1884)	8 јануари 1868 –22 јануари 1868	воени лице		Шеф на влада
—		Педро Диез Кансеко (1815–1893)	22 јануари 1868 – 2 август 1868	воено лице	Уставна сукцесија	Привремен претседател
14		Хосе Балта (1814–1872)	2 август 1868 – 22 јули 1872 (26 јули 1872 [†])	воено лице	избори	Претседател
—		Томас Гутиерез (умрел 1872)	22 јули 1872 –26 јули 1872 (†)	воено лице	државен удар	командир
—		Франсиско Диез Кансеко (1821–1884)	26 јули 1872 –27 јули 1872	воено лице	Привремена сукцесија	Привремен претседател
15		Маријано Еренсија Зевалјос (1820–1873)	27 јули 1872 –2 август 1872	воено лице	Уставна сукцесија	Претседател
16		Маниел Пардо (1834–1878)	2 август 1872 –2 август 1876	Сивилиста	избори	Претседател
17		Маријано Игнасио Прадо (1825–1901)	2 август 1876 –18 декември 1879	Сивилиста	избори	Претседател
—		Луис Ла Пуерта (1811–1896)	16 мај 1879 – 2 декември 1879	Сивилиста	Прв потпретседател	Шеф на извршна власт
			18 декември 1879 –23 декември 1879		Уставна сукцесија	Транзиционен претседател
—		Николас де Пјерола (1839–1913)	23 декември 1879 –15 јануари 1881	независен	самопрогласен	Командир
			29 јули 1881 –28 ноември 1881		Назначен од Националното собрание на Ајакучо	Привремен претседател
—		Франсиско Гарсија Калдерон (1834–1905)	12 март 1881 –10 јули 1881	независен	Избран преку јавно кабилдо во Магдалена	Привремен претседател
			10 јули 1881 –28 септември 1881 ( 6 ноември 1881)		Ратификувано од Конгресот на Чорилјос
—		Лизардо Монтеро Флорес (1832–1905)	28 септември 1881 –28 октомври 1883	Сивилиста	Уставна сукцесија	Привремен претседател
—		Мигел Иглесијас (1830–1909)	31 август 1882 –30 декември 1882	воено лице	Самопрогласен во Кахамарка	Командир
			30 декември 1882 –1 март 1884		Избран од Собранието на Кахамарка	Претседател
			1 март 1884 –3 декември 1885		Ратификувано од Собранието	Привремен претседател
—		Андрес Авелино Касерес (1836–1923)	16 јули 1884 –3 август 1885	воено лице	Самопрогласен	Самопрогласен претседател
—		Антонио Аренас (1808–1891)	3 декември 1885 –3 јуни 1886	независен	Главен на Конгресот	Претседател на привремена владина хунта
18		Андрес Авелино Касерес (1836–1923)	3 јуни 1886 –10 август 1890	Уставна партија	избори	Претседател
19		Ремихио Моралес Бермудез (1836–1894)	10 август 1890 – 1 април 1894 (†)	Уставна партија	избори	Претседател
—		Хустинијано Боргоњо (1836–1921)	1 април 1894 –10 август 1894	Уставна партија	Уставна сукцесија	Транзиционален претседател
20		Андрес Авелино Кансерес (1836–1923)	10 август 1894 –20 март 1895	Уставна партија	избори	Претседател
—		Мануел Кандамо (1841–1904)	20 март 1895 –8 септември 1895	независен	Транзиционално назначување	Претседател на привремена владина хунта
21		Николас де Пјерола (1839–1913)	8 септември 1895 –8 септември 1899	Демократска партија	Direct elections	Претседател
22		Едуардо Лопес де Ромања (1847–1912)	8 септември 1899 – 8 септември 1903	Сивилиста	избори	Претседател
23		Мануел Кандемо (1841–1904)	8 септември 1903 – 18 април 1904 ( 7 мај 1904 [†])	Сивилиста	избори	Претседател
24		Серапио Калдерон (1843–1922)	18 април 1904 – 7 мај 1904	Сивилиста	2 потпретседател	Шеф на извршна власт
			7 мај 1904 – 24 септември 1904		Уставна сукцесија	Претседател
25		Хосе Пардо и Бареда (1864–1947)	24 септември1904 – 24 септември 1908	Сивилиста	избори	Претседател
26		Аугусто Б. Легија (1863–1932)	24 септември 1908 – 24 септември 1912 (1 мандат)	Сивилиста	избори	Претседател
27		Гилермо Билингхарст (1851–1915)	24 септември 1912 – 4 февруари 1914	Демократска партија	избори	Претседател
—		Оскар Р. Бенавидес (1876–1945)	4 февруари 1914 –15 мај 1914	воено лице	Државен удар	Претседател на владина хунта
			15 мај 1914 –18 август 1915		Ратификувано од Конгресор	Привремен претседател
28		Хосе Пардо и Бареда (1864–1947)	18 август 1915 –4 јули 1919	Сивилиста	Избори	Претседател
29		Аугусто Б. Легија (1863–1932)	4 јули 1919 –12 октомври 1919 (2 мандат)	Демократска реформистичка партија	Државен удар по избори	Привремен претседател
			12 октомври 1919 –12 октомври 1924 (2 мандат)		Избори	Претседател
			12 октомври 1924 –12 октомври 1929 (3 мандат)		Избори	Претседател
			12 октомври 1929 –25 август 1930 (4 мандат)		Избори	Претседател
—		Мануел Марија Понсе Брусетt (1874–1966)	25 август 1930 –27 август 1930	воено лице	Назначен претседател на воена хунта	Претседател на воена хунта
—		Луис Мигел Санчес Серо (1889–1933)	27 август 1930 –1 март 1931	воено лице	Државен удар	Претседател на владина хунта
—		Маријано Олгин Малдонадо (1860–1945)	1 март 1931 –1 март 1931	независен	Претседателско назначување	Претседтаел на собрание
—		Рикардо Леонсио Елијас Аријас (1874–1951)	1 март 1931 –5 март 1931	воено лице	Преодна функција	Претседател на Привремен одбор
—		Густаво Хименес (1886–1933)	5 март 1931 –11 март 1931	воено лице	Државен удар	Претседател на Преодно владино тело
—		Давид Саманез Окампо (1866–1947)	11 март 1931 –8 декември 1931	независен	Транзиционално назначување од Собранието	Претседател на владина хунта
30		Луис Мигел Санчес Серо (1889–1933)	8 декември 1931 –30 април 1933 (†)	Револуционерен Сојуз	избори	Претседател
31		Оскар Р. Бенавидес (1876–1945)	30 април 1933 – 8 декември 1939	воено лице	Назначен од Конститутивното собрание	Претседател
32		Мануел Прадо Угартече (1889–1967)	8 декември 1939 –28 јули 1945	независен	избори	Претседател
33		Хосе Бустаманте и Риверо (1894–1989)	28 јули 1945 –29 октомври 1948	Национален демократски фронт	избори	Претседател
—		Мануел А. Одрија (1896–1974)	29 октомври 1948 –31 мај 1950	воено лице	Државен удар
—		Зенон Нориеха Агуеро (1900–1957)	31 мај 1950 –28 јули 1950	воено лице	Провремено назначување	Привремен претседател
34		Мануел А. Одрија (1896–1974)	28 јули 1950 –28 јули 1956	Одрисов Национален Сојуз	избори	Претседател
35		Мануел Прадо Угартече (1889–1967)	28 јули 1956 –18 јули 1962	Прадисово Демократско Движење	избори	Претседател
—		Рикардо Перес Кодој (1905–1982)	18 јули 1962 –3 март 1963	воено лице	Државен удар	Претседател на воена владина хунта
—		Николас Линдли Лопес (1908–1995)	3 март 1963 –28 јули 1963	воено лице	Државен удар	Претседател на воена владина хунта
36		Фернандо Белаунде Тери (1912–2002)	28 јули 1963 –3 октомври 1968	Популарна акција	избори	Претседател
—		Хуан Веласко Алварадо (1910–1977)	3 октомври 1968 –30 август 1975	воено лице	Државен удар	Претседател на револуционерна влада на вооружени сили
—		Франсиско Моралес Бермудез (1921–)	30 август 1975 –28 јули 1980	воено лице	Државен удар	Претседател на револуционерна влада на вооружени сили
37		Фернандо Белаунде Тери (1912–2002)	28 јули 1980 –28 јули 1985	Популарна Акција	избори	Претседател
38		Алан Гарсија (1949–2019)	28 јули 1985 –28 јули 1990	Американска Популарна Револуционерна Алијанса	избори	Претседател
39		Алберто Фуџимори (1938–)	28 јули 1990 –5 април 1992 (1 мандат)	Камбио 90	избори	Претседател
			5 април 1992 –9 јануари 1993 (1 мандат)		самопрогласен	Претседател на владата
			9 јануари 1993 –28 јули 1995 (1 мандат.)		Ратификувано од Конгресот	Претседател
			July 28, 1995 – July 28, 2000 (2 мандат)	Камбио 90 – СиКумпле	избори	Претседател
(39)			28 јули 2000 –21 ноември 2000 (3 мандат)	СиКумпле	избори	Претседател
40		Валентин Панијагва (1936–2006)	22 ноември 2000 –28 јули 2001	Популарна Акција	Уставна сукцесија	Претседател
41		Алехандро Толедо (1946–)	28 јули 2001 –28 јули 2006	Можно Перу	избори	Претседател
42		Алан Гарсија (1949–2019)	28 јули 2006 – 28 јули 2011	Американска Популарна Револуционерна Алијанса	избори	Претседател
43		Олјанта Умала (1962–)	28 јули 2011 –28 јули 2016	Перуанска Националистичка Партија	избори	Претседател
44		Педро Пабло Кучински (1938–)	28 јули 2016 –23 март 2018	Перуанците за промена	избори	Претседател
45		Мартин Визкара (1963–)	23 март 2018 – денес	Перуанците за промена	Уставка сукцесија	Претседател

Поврзано

• Перу
• Потпретседател на Перу