Недобарско

Недобарско (бугарски: Добърско, од 1912 г. офиц. Добaрско) — село во Горноџумајско, Пиринска Македонија, во состав на денешната Општина Мехомија (Разлог) на Благоевградската област, југозападна Бугарија.

Недобарско
Поглед кон селото
Недобарско
Местоположба во областа Долно Драглишта Местоположба на Недобарско во Општина Мехомија и Благоевградската област
Координати: 41°58′N 23°28′E
Земја	Бугарија
Област	Благоевградска област
Општина	Мехомија
Површина
• Вкупна	43,303 км2 (16,719 ми2)
Надм. вис.	&100000000000010700000001.070 м
Население (2024)
• Вкупно	520 .
Час. појас	EET (UTC+2)
• Лето (ЛСВ)	EEST (UTC+3)
Пошт. бр.	2799

Историја

Рана историја

На територијата каде денес се наоѓа селото живеело тракиското племе Беси. Доказ за тракиското потекло на селото биле пронајдени при ископувањата на ливадата покрај патот за Спасов Мост. Била пронајдена плоча на која е претставен херој, или таканаречениот „тракиски коњаник“, датиран околу 7-6 век п.н.е. На периферијата на селото има остатоци од римска печка преку која се изработувале тули и ќерамиди, датирана од археолозите од Историскиот музеј во Благоевград до III-IV век, која била откриена во 2001 година. Високо над денешната населба се наоѓа областа Германица.

Според месните легенди, по битката кај Беласица во 1014 година помеѓу цар Самуил и византискиот цар Василиј II, илјадниците заслепени војници се засолниле во селото. По поразот се упатиле кон Рилскиот манастир, но ги зафатила студена и сурова зима и биле принудени да останат. При престојот откриле дека водата од бунарот во дворот на црквата „Св. Теодор Тирон и Теодор Стратилат ја ублажуваат болката во нивните очи. Така тие се населиле и го создале познатото Добарско музичко училиште за помош на слепите деца, кое постоело до почетокот на 20 век.

Селото за првпат се споменува како имот на Рилскиот манастир во Рилската повелба на цар Иван Шишман од 1378 година под името Гнидобрадско.

Отоманско Царство

Во регистар од 1576 година селото е забележано под името Гнидобронска како вакафско село. По процесите на турцификација во Разлог во втората половина на 17 век, Добарско значително го зголемило населението со христијани кои барале засолниште во планините, а до крајот на 18 век, пред подемот на Банско, Добарско било економски водечка населба во Разлошката котлина. На нејзините пасишта се одгледувале големи стада говеда, кои во зима се спуштале на југ во полињата на Сер и Драма, од каде што трговците извезувале памук во Босна, Србија, Виена и Будимпешта.

Во 1861 година во Недобарско било отворено првото училиште. Во 1870 година била воведена и кириличната азбука. Во 1876 година, во селото бил основан револуционерен комитет на чело со Вељо Чергов, дел од Четвртиот револуционерен округ. Комитетот бил разоткриен, а месните актери биле уапсени пред избувнувањето на Априлското востание. Во „Етнографија на Адријанопол, Монастир и Салоника“ се вели дека во 1873 г. во Недобарско (Nédobersko) имало 154 домакинства со 520 жители Македонци.

Во 1878 година, по востанијата и Берлинскиот договор, заедно со цела Македонија, Недобарско останало под османлиска власт. Над селото била исцртана граница и поради тоа биле прекинати неговите врски со Рилскиот манастир и прекинат пристапот до пасиштата. Жителите на селото ја потпишале петицијата до командантот на руската војска, кнезот Николај Николаевич, за ослободување од османлиската власт. За време на Кресненско-разложското востание селото било ограбено и запалено.

Според статистиката на Васил К’нчов („Македонија. Етнографија и статистика“) во 1900 година селото имало 780 жители, сите Македонци.

Бугарија

По крајот на Балканските војни, селото било вклучено во составот на Бугарија, а името на селото било променето во Добарско.

Географија и местоположба

Недобарско е мало планинско село сместено во јужните падини на Рила на 1050 метри надморска височина. Од регионалниот центар Благоевград е 70 километри, од Банско 17 километри и од Разлог 18 километри. Низ атарот на селото тече реката Клиноштица, а низ самото село нејзината притока Клинец. Во близина на селото се наоѓа водопадот Штрокалото (со височина од 30 метри), заштитената територија на Националниот парк „Рила“ и древното дрво „Доклуева Ела“ (старо 500 години).

Население

Население по возраст (според Пописот од 2011 година)

Број на население според пописите низ годините:

Година на попис	Број на жители
1934	730
1946	760
1956	742
1965	770
1975	777
1985	780
1992	703
2001	679
2011	650
2021	534

Население по вoзраст

Население по возраст според пописите на населението низ годините (во %):

	0 – 14 г.	15 – 64 г.	над 65 г.
2011	15.5%	67.8%	16.6%

Етнички состав

Основната етничка група според Пописот на населението во Бугарија во 2011 г. се Бугари – вкупно 642 жители.

Самоуправа и политика

Кметови на селото

Име	Години
Петар Младенов Вучков	1914 г.-1918 г.
Лазар Зарев Чергов	1918 г.-1922 г.
Петар Крстев Вучков	1922 г.-1924 г.
Лазар Попатанасов	1924 г.-1926 г.
Георги Софронов Корунов	1926 г.-1928 г.
Петар Крстев Вучков	1928 г.-1930 г.
Костадин Иванов Мицин	1930 г.-1932 г.
Јаким Петров Вучков	1932 г.-1934 г.
Лазар Попатанасов	1934 г.-1934 г.
Атанас Игнатов Папев	1934 г.-1934 г.
Петар Крстев Вучков	1934 г.-1944 г.
Лазар Попатанасов	1944 г.-1945 г.
Лазар Јакимов Вучков	1945 г.-1947 г.
Алекса Крстев Вучков	1947 г.-1950 г.
Петар Никифоров Костов	1950 г.-1957 г.
Петар Крстев Ласков	1957 г.-1958 г.
Петар Никифоров Костов	1958 г.-1961 г.
Петар Крстев Ласков	1961 г.-1962 г.
Георги Василов Попов	1962 г.-1962 г.
Петар Никифоров Костов	1962 г.-1979 г.
Георги Василов Попов	1979 г.-1984 г.
Георги Петров Костов	1985 г.-1990 г.
Лазар Георгиев Лучков	1991 г.-1991 г.
Георги Григоров Костов	1991 г.-1995 г.
Георги Спасов Будин	1995 г.-1999 г.
Илија Лазаров Белов	1999 г.-2003 г.
Никола Костадинов Најденов	2003 г.-2015 г.
Илиан Михаилов Џунев	2015 г. -

Чешма во селото

Култура

Во 1928 година бил основан месниот центар на заедницата, биле организирани првите „забави“. За прв пат во Недобарско имало радио приемник во 1937 година.

Веќе во 1938 година имало четворица учители за четирите одделенија. Новата училишна зграда била изградена во 1940 година со големи напори на сите во селото. Училиштето се нарекува „Свети Климент Охридски“. Во 1948 година во училиштето била отворена паралелка за идната помлада гимназија а била отворена и детска градинка. Во следните години се зголемил бројот на наставници. Значајна е и активноста на Центарот на локалната заедница. Поради демографските промени во следниот период имало големо раздвижување од село кон град, како и ограничениот наталитет како причина за намалениот број на деца. Поради тоа, станало неопходно средното училиште во 1974 година да се затвори. Останале само основно училиште и новоотворената целодневна градинка.

Развој на културата во регионот во позитивна насока покажуваат и оние започнати во 1974 година, а успешно завршени во 1978 година реставраторски работи на напуштената и опустошената Стара црква. Ова се причините за честите посети на туристи од целиот свет. Во 1981 г била обновена и пејачката дејност меѓу возрасните и младите во селото.