Ане Гурли Линдер мом Петерсон (1865–1947) била шведска писателка и феминистка која била активна во општествениот живот на Стокхолм кон крајот на 19 век, кога исто така ги охрабрувала жените да станат директно вклучени во културата. Како силен поддржувач на библиотеките и читањето, таа подоцна одиграла важна улога во пионерската промоција и развој на литературата за деца.[1][2]

Гурли Линдер

Биографија

уреди

Родена на 1 октомври 1865 година во Тислинге, општина Еребро, Ане Гурли Петерсон била ќерка на земјопоседникот Карл Густаф Петерсон и Мари Кристин Кавли. Во 1879 година, таа се преселила во Стокхолм со своето семејство. По смртта на нејзиниот татко кога имала 10 години, таа имала постојан престој во интернат, во училиштето Хамарштет.[2] Потоа продолжила на колеџот за обука на наставници Högre lärarinneseminariet каде ја добила својата диплома за настава во 1885 година. Бидејќи во тоа време немало многу можности за жените да студираат, колеџот за обука станал центар за жени интелектуалки. Веројатно таму Петерсон првпат се вклучила во шведското женско движење. Една од нејзините пријателки на колеџот била нобеловката Селма Лагерлеф, со која останала доживотна пријателка.[1]

 
Феминистички фустан дизајниран од Кристине Дал за Гурли Линдер

Откако работела две години како учителка, во јуни 1887 година, Гурли Петерсон се омажила за норвешкиот филолог Нилс Линдер (1835–1904), кој бил нејзин учител по шведски јазик на факултетот за обука на наставници. Благодарение на нејзиниот сопруг, таа ги посетувала интелектуалните приеми, салоните и клубовите во Стокхолм, вклучувајќи ги неделните состаноци на феминистката Елен Ки и литературните салони на Кала Курман.[1] Како новопечена новинарка, таа ги објавувала своите средби во печатот. Еден од нејзините главни интереси бил таканаречената реформа на облеката (dräktreformen) насочена кон обезбедување посоодветна облека за жените. Таа го основала Здружението за реформи во облеката (Dräktreformförening) повикувајќи особено на попрактична облека за ученички и жени со деца.[2] Таа, исто така, ги охрабрувала жените да играат поактивна улога во културниот живот, охрабрена од нејзината пријателка Софи Адлерспар, која била активистка за правата на жените како основачка на Здружението Фредрика Бремер.[1]

На почетокот на 20 век, Линдер станала активна поддржувачка на вклучувањето на жените во образованието и културата, редовно придонесувајќи за Folkbiblioteksbladet, списанието за јавна библиотека. Таа поттикнувала интерес за читање од задоволство. Линдер, исто така, придонесувала за различни весници и списанија, а се осврнувала на проблемите со училишното образование и женските прашања, како и пишувајќи книжевни критики. Таа исто така напишала неколку написи за инженерот и балонист Саломон Август Андре со кој имала романтична врска.[1]

Линдер е особено запаметена како пионерка во испитувањето на шведските книги за деца и делувајќи како критичарка на литературата за деца од 1900 година, особено во Dagens Nyheter.[3] Таа продолжила да придонесува за рецензии на детски книги до 1940-тите, влијаејќи врз стекнувањето библиотеки и дизајнот и презентацијата на книгите за деца, помагајќи да се зголеми квалитетот на издавањето книги за деца.[1]

Гурли Линдер починала во Стокхолм на 3 февруари 1947 година и е погребана во Нора бегравнингсплатсен.[1][4]

Наводи

уреди
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 Kåreland, Lena. „A Gurli Linder“ (шведски). Riksarkivet: Svenskt biografiskt lexikon. Посетено на 19 October 2017.
  2. 2,0 2,1 2,2 „Gurli Linder“ (PDF) (шведски). Idun, No. 6 (477). 12 February 1897. Посетено на 19 October 2017. Грешка во наводот: Неважечка ознака <ref>; називот „idun“ е зададен повеќепати со различна содржина.
  3. Kæreland, Lena. „Ett sällsamt dubbelliv : Gurli Linders memoarer om åren med S. A. Andrée“ (шведски). Smakprov. Посетено на 20 October 2017.
  4. „Linder, Anne Gurli“ (шведски). SvenkaGravar. Посетено на 19 October 2017.

Дополнително читање

уреди
  • Kåreland, Lena (2011). Ett sällsamt dubbelliv : Gurli Linders memoarer om åren med S. A. Andrée (шведски). Carlsson. ISBN 9789173313957.