Градината на Финци -Континис

Градината на Финци-Контини (италијански: Il giardino dei Finzi-Contini) е италијански историски роман напишан од Џорџо Басани, а објавен во 1962 година. Ги раскажува случувањата и релациите меѓу нараторот и децата на семејството Финци-Контини од подемот на Бенито Мусолини до почетокот на Втората светска војна.

Заднина

Градината на Финци-Континис се смета за најдобар од серијата романи што Басани ги напишал за животот на италијанските Евреи во северниот италијански град Ферара. Иако романот се фокусира на односите меѓу главните ликови, сенката на притаениот италијански фашизам, особено на расните закони кои го ограничуваа учеството на Евреите во италијанското општество, се наѕира зад сите настани во романот. Според Басани, сто осумдесет и три Евреи кои живееле во Ферара биле депортирани во германските концентрациони логори, претежно под марионетската Италијанска Социјална Република во 1943 година.

Кратка содржина

Романот започнува со краток пролог поставен во 1957 година во кој нараторот, италијански Евреин, ја опишува посетата на гробиштата Ферара каде што се наоѓа мавзолејот на семејството Финци-Контини, празен во сите, освен во две гробници: малото дете, Гвидо, кое починало од болест пред да се роди нараторот; и Алберто, синот на Финци-Контини и пријател на нараторот, кој починал од лимфогрануломатоза (Хочкинов лимфом) пред масовната депортација која го испратила остатокот од семејството во концентрационен логор во Германија. Тука, нараторот открива дека никој од Финци-Контини не преживеал.

Првиот дел од книгата ги опфаќа искуствата од детството на нараторот, опишувајќи ги различните општествени кругови на локалното еврејско население и мистеријата околу децата Финци-Контини, Алберто и Микол, кои се школувале одделно од другите еврејски деца и кои се појавувале само во основното училиште за годишните испити. Раскажувачот паѓа на тестот по математика во конкретната година, првпат паднал на некој од годишните испити потребни за напредување. Тој шета надвор од ѕидовите на замокот на Финци-Континис, каде што разговара со Микол, убавата ќерка на Финци-Континис. Нараторот е поканет од Микол да влезе во градината. Тој и кажува дека се грижи за безбедноста на својот велосипед. Таа потоа доаѓа преку ѕидот за да му покаже безбедно скривалиште, но додека го крие својот велосипед, тој размислува за Микол - и ја губи шансата да ја види градината до години подоцна.

Следните два дела од книгата ги раскажуваат годините кога децата се на факултет или штотуку го завршуваат. Расните закони ја ограничиле нивната можност да се дружат со христијаните од Ферареза, па така нараторот, Алберто, Микол и Џампи Малнате (постар пријател христијанин, со социјалистички ставови) формираат сопствен неформален тениски клуб, играјќи неколку пати неделно на игралиштето во градината на Финци-Континис. За време на овие посети, нараторот на почетокот срамежливо, но потоа сè посилно и изјавува љубов на Микол. Сепак, нејзиниот однос кон нараторот останува пријателски, така што врската полека се влошува.

Последниот дел од книгата го опфаќа бавното исчезнување наинволвираноста на нараторот во тенискиот клуб, неговите залудни обиди да ја обнови романсата со Микол и неговото пријателство со Малнате, за која на крајот од книгата се сомнева дека има афера со Микол.

Адаптации

Виторио Де Сика од 1970 година го глуми Лино Каполикио како Џорџо (нараторот), Доминик Санда како Микол и Хелмут Бергер како Алберто. Доби Оскар за најдобар странски филм и бил номиниран за најдобро сценарио (засновано на материјал од книга). Ја освои и Златната мечка на Берлинскиот фестивал.

Операта во Њујорк и Националниот јидски театар Фолксбиен премиерно изведоа оперска адаптација на Рики Иан Гордон (музика) и Мајкл Кори (либрето) на 27 јануари 2022 година, под диригентство на Џејмс Лоу во салата Едмонд Џ. Сафра во Музејот на еврејското наследство, Менхетен.