Вар

неоргански материјал со калциум

Вар — градежен и градежно-врзувачки материјал.

Каменолом за варовник во Норвешка

Добивање

уреди

Се добива со печење на варовник и доломит, на температура под точката на синтерување (1000 до 1200 °C), во цилиндрични вртежни печки и високи печки, со наизменична и континуирана работа.

Особини

уреди

По печењето, може да биде во грутки или мелен во прав со валкано бела боја, лесен и хигроскопичен.

Хемискиот назив е калциум оксид (), и во зависност од процентуалниот износ на калциум оксид според ЈУС, пропишани се три класи на жива вар:

  1. класа - треба да содржи минимум 98% CaO
  2. класа - треба да содржи минимум 95% CaO
  3. класа - треба да содржи минимум 90% CaO

Од другите соединенија во живата вар, се јавуваат:

Зафатнинската маса на живата вар е од 800 до 1.300 ³ (во зависност од големината - колку е помал агрегатот, толку е поголема зафатнинската маса, бидејќи содржи помалку воздушни џебови).

Гасена вар

уреди

Се добива со гаснење жива вар. Варта се гаси на тој начин што ложиштето прво се полни со одредена количина жива вар, а потоа се додава пивка вода. Варот се распаѓа и гасне, развивајќи температура од околу 150 °C, поради што мешањето со некој алат е задолжително, а поради опасност од изгореници, живата вар и вар во процесот на гаснење не треба да дојдат во допир со кожата. Се користи како градежен материјал за изработка на малтер. Неговата хемиска формула е, а нејзината зафатнинска маса (густина) е од 1.300 до 1.540 ³.

Примена

уреди

Се користи за внатрешно и надворешно боење, дезинфекција на минерално врзани подлоги, заштита на овошни дрвја од инсекти, како врзивно средство за варни и варно/цементни ) малтери. Варот е паропропустлив и има висока покривна моќ.

Потрошувачката се движи од 0,3 - 0,4, а може да се разредува со вода во сооднос 1: 4 за ретка смеса, до 1: 2 за густа смеса.

Се чува со истурање малку вода во садот за да ја покрие површината (за варта да не дојде во допир со воздухот) и на тој начин може да се чува неодредено време, но потребно е да се чува од замрзнување.

Хидрирана гасена вар

уреди

За да се добие вар во прав гаснењето на живата вар се врши индустриски, со многу малку вода, но доволно за да се изгаснат сите честички. Таквата вар повеќе не е опасна, а бидејќи е во форма на фин бел прав, лесна е за работа. Хидрираната вар се пакува во хартиени кеси од 5, 10, 25 или 50 кг. Зафатнинска маса (густина) 481.[1]

Хидраулична вар

уреди

Се добива со печење лапорови варовници (варовници со поголемо количество глинени нечистотии - т.н. „хидраулични фактори“ - SiO2, Al2O3, Fe2O3), на температури под границата на топење („точка на синтерување “ 600-800 °C). Таквата вар има својства при преминот помеѓу обична вар и портланд цемент.[2] Во зависност од уделот на глина, оваа вар може да биде повеќе или помалку хидраулична.

Својства: по мешање со вода и изложување на воздух одредено време, може да се стврдне и под вода.

Поврзано

уреди

Наводи

уреди
  1. Густини на градежниоте материјали (на англиски)
  2. Архитектонске конструкције I, Петар Крстић, Научна књига Београд 1950, pp. 65