Белинташ

Белинташ (бугарски: Белинташ) — камено плато во бугарските Родопи со траги од древни човечки активности. Се претпоставува дека тоа е култен објект од бакарното време, кој бил користен за ритуални потреби од племињата кои живееле во областа, иако неговата природа и намена сè уште не се целосно разјаснети. Постојат и хипотетички претпоставки дека постојното древно светилиште му било посветено на богот Сабазиј, подоцна кога Тракијците го населиле овој дел од планината. Должината на каменото плато е околу 300 м, а надморската височина е 1225 м. Се наоѓа на 30 км југоисточно од Асеновград. Тоа е второ светилиште врежано во камен во Бугарија, зад Перперек.

Белинташ

Белинташ
Поглед од Белинташ
Место	Асеновград, Пловдивска Област, Бугарија
Координати	41°51′00″N 24°58′6″E
Вид	Камено светилиште
Површина	2,3 ha
Белешки за наоѓалиштето
Јавен пристап	слободен

Според проф. Валерија Фол, Белинташ е еден од најјаките примери на многуфункционално свето место. Некои научници сметаат дека покрај за ритуални цели, светилиштето служело и за астрономски мерења.

Панорама на Белинташ

Етимологија на името

Белинташ значи „бел камен“ и е образуван од бугарската придавка „бял“ (бел), кој во месните говори може да има форма „белиан“ или „белан“, и турскиот збор „таш“ (камен).

Според теоријата на Никола Боев (која не ја споделуваат археолозите и историчарите), топонимот Белинташ може да се преведе како „каменот на војната“. Боев го поврзува името со светата војна за главното светилиште на Сабазиј/Дионис во Родопите]].

Според народните преданија местото е именувано според соработникот на Караџа војвода – Бел војвода

Проф. Ана Радунчева во своето истражување истакнува дека белиот магнезит, со кој била обвиена бакарновременската могила до с. Долнослав, е добиен од реонот на светилиштето Белинташ и дека во овој дел на тракиската низина уште во ерата на халколитот, во почетокот на месец мај се забележува уникатната природна појава „бели ноќи“ и тогаш целата ридска рамнина е обвиена со пенлив бел сјај, а високо над него на мастилно синиот фон на ноќното небо се издвојува јасно „машка фигура која лежи", која потсетува на висорамнинката-олтар гледано од низината, што според Радунчева има врска со името на светото место.

Датирање

Научниците се склони почетокот на култните активности во Белинташ да го сместат во V в.п.н.е. Археологот Борислав Бориславов тврди дека Белинташ е основан порано од другото познато тракиско светилиште во Родопите — Перперек.

Археолошки истражувања

Првите ископувања во Белинташ ги направиле бугарските археолози од Историскиот музеј Асеновград во 1975 година .

Истражувањата продолжиле во 1980 година, кога се претпоставило дека висорамнинката претставува древна сончева опсерваторија.

Ископувањата на групата на археологот Иван Христов во 2003 година покажале присуство на материјали од камено-бакарното време, од доцното бронзено време, раното железно време, старогрчки и римски артефакти, што водат до заклучок дека светилиштето Белинташ се користело со векови.

Во 2011 година на висорамнинката се пронајдени остатоци од ѕид, кој веројатно го одделувал светиот дел од останатата територија. Исто така пронајдена е место на масивна влезна порта.

Галерија

• 
  Голема цистерна
• 
  Втора цистерна
• 
  Ритуални вдлабнатини во каменот
• 
  Лица во северниот дел на масивот
• 
  Крст врежан на камен
• 
  Поглед на исток

Белинташ во популарната култура

Белинташ станал важна тема во жолтиот печат во Бугарија. Постојат многу легенди и приказни за ова место, површно обработени од новинарите. Наводно, некаде во близина е погребан чичко на Александар Македонски, кој погинал во бој со Персијците, тука се наоѓа космодром на вонземјани, а во 2012 година ѕвезда која се појавила над висорамнинката го спасила човештвото од уништување. Исто така публикувана е верзија според која Белинташ бил пристаништето за Ноевата арка после потопот .

Надворешни врски

• Беланташ в реестре охраняемых территорий на сайте Агентства по окружающей среде Болгарии
• Белинташ — 360° Панорами Архивирано на 8 мај 2015 г., панорама Беланташа