Ајмарски јазик
Ајмарски јазик (Aymar aru) — дел од групата на ајмарски јазици зборувани од ајмарите на Андите во Јужна Америка. Тој е еден од ретките индијански јазици со преку милион говорници[1]. Јазикот, заедно со кечуа и шпански, е службен јазик во Перу и Боливија. Исто така јазикот се зборува и во Чиле и Аргентина.
| Ајмарски јазик Aymar aru | ||
|---|---|---|
| Зборуван во: | Боливија, Перу и Чиле. | |
| Вкупно говорници: | 2,227,642 | |
| Јазично семејство: | ајмарски Ајмарски јазик | |
| Јазични кодови | ||
| ISO 639-1: | ay | |
| ISO 639-2: | aym | |
| ISO 639-3: | варијанти: aym — Ајмарски ayr — Централен ајмарски ayc — Јужен ајмарски | |
 | ||
Ајмарски јазик
| |
| Писмо | латиница |
| Пример | Прв член од „Декларацијата за човекови права“ |
| Текст | Taqpach jaqejh khuskat uñjatatäpjhewa munañapansa, lurañapansa, amuyasiñapansa, ukatwa jilani sullkanípjhaspas ukham uñjasipjhañapawa. |
| Македонски | Сите човечки суштествa се раѓaaт слободни и еднакви по достоинство и правa. Tиe се обдарени со разум и совест и требa да се однесувaaт еден кон друг во дуxот на општо човечкaтa припaдност. |
| Портал: Јазици | |
Потекло на поимот
уредиСпоред старата теза за потекло на зборот, зборот „ајмара“ потекнува од зборовите хаја (jaya) што значи „стар“ и мара (mara) што значи „години“ или „време“, но оваа традиционална теорија не е прифатена помеѓу јазичарите. Според денешните толкувања за потеклото на името, зборото потекнува од името на етничка група која се нарекувала „ајмараес“ ви регионот Апуримак. Сепак не е целосно прифатена ниту оваа теорија.[2]
Наводи
уреди- Núñez, R., & Sweetser, E. With the Future Behind Them : Convergent Evidence From Aymara Language and Gesture in the Crosslinguistic Comparison of Spatial Construals of Time. Архивирано на 23 февруари 2021 г. Cognitive Science, 30(3), 1-49.
- ↑ „Bolivia: Idioma Materno de la Población de 4 años de edad y más- UBICACIÓN, ÁREA GEOGRÁFICA, SEXO Y EDAD“. 2001 Bolivian Census. Instituto Nacional de Estadística, La Paz — Bolivia. Архивирано од изворникот на 2010-09-20. Посетено на 2009-04-15.
- ↑ Rodolfo Cerron-Palomino, Lingüística Aimara, Centro de Estudios Regionales Andinos “Bartolomé de las Casas”, Lima, 2000, pp 34-6.
Додатни информации
уреди- Gifford, Douglas. Time Metaphors in Aymara and Quechua. St. Andrews: University of St. Andrews, 1986.
- Guzmán de Rojas, Iván. Logical and Linguistic Problems of Social Communication with the Aymara People. Manuscript report / International Development Research Centre, 66e. [Ottawa]: International Development Research Centre, 1985.
- Hardman, Martha James. The Aymara Language in Its Social and Cultural Context: A Collection Essays on Aspects of Aymara Language and Culture. Gainesville: University Presses of Florida, 1981. ISBN 0-8130-0695-3
- Hardman, Martha James, Juana Vásquez, and Juan de Dios Yapita. Aymara Grammatical Sketch: To Be Used with Aymar Ar Yatiqañataki. Gainesville, Fla: Aymara Language Materials Project, Dept. of Anthropology, University of Florida, 1971.
- Hardman, Martha James. Primary research materials online as full-text in the University of Florida's Digital Collections, on Dr. Hardman's website Архивирано на 26 октомври 2007 г., and learning Aymara resources by Dr. Hardman Архивирано на 24 ноември 2007 г..
Надворешни врски
уреди- Ајмарски јазик на страната на Универзитетот во Чикаго. Архивирано на 20 јули 2011 г.
- www.aymara.org - мрежно место за јазикот.
- Звуците на андските јазици Архивирано на 6 октомври 2006 г.
- Извештај за ајмарскиот јазик на Етнилог
- Енциклопедија на ајмарски јазик Архивирано на 4 март 2016 г.
- ајмарско-англиски речник Архивирано на 4 април 2004 г.