Википедија

Ана Монтес

Ана Белен Монтес[1] (родена на 28 февруари 1957 година) е поранешна американска виш аналитичарка во Одбранбената разузнавачка агенција во Соединетите држави која шпионирала во име на кубанската влада 17 години.[2]

На 21 септември 2001 година, Монтес била уапсена и потоа обвинета за заговор за шпионажа за владата на Куба. Монтес се изјаснила дека е виновна за шпионирање и во октомври 2002 година била осудена на 25-годишна затворска казна проследена со условна казна од пет години.[3][4] Била ослободена на 6 јануари 2023 година, откако одлежала 20 години во затвор.[5]

Ран живот и кариера уреди

Монтес била родена во Нирнберг, Западна Германија, каде нејзиниот татко, Алберто Монтес, бил назначен како лекар во армијата на Соединетите држави.[4] Нејзиното семејство потекнувало од астурискиот регион во Шпанија, а нејзините баба и дедо емигрирале во Порторико.[1] Семејството подоцна живеело во Топека, Канзас, а потоа и во Таусон, Мериленд, каде што таа дипломирала од средното училиште Лох Равен во 1975 година. Во 1979 година дипломирала за надворешни работи на Универзитетот во Вирџинија, а во 1988 година магистрирала на Факултетот за напредни меѓународни студии на Универзитетот Џон Хопкинс.[4]

Братот и сестрата на Монтес, Тито и Луси, се вработиле во Федералното истражно биро.[4] Тито бил специјален агент на ФБИ,[4] а Луси била долгогодишен јазичен аналитичар и преведувач на ФБИ.[2][4] Поранешното момче на Ана Монтес, Роџер Корнерето, бил разузнавач специјализиран во Куба за Пентагон.[4]

 
Ана Монтес добива сертификат за разлика од директорот на ЦИА Џорџ Тенет, 1997 година

Монтес се приклучила на Одбранбената разузнавачка агенција (ДИА) во септември 1985 година, откако работела за Министерството за правда на Соединетите држави. Нејзината прва задача била во воздухопловната база Болинг во Вашингтон, каде што работела како специјалист за истражување на разузнавањето. Во 1992 година, Монтес била избрана за Програмата за исклучителни аналитичари на ДИА, а подоцна отпатува во Куба за да ја проучува кубанската војска.[4]

Пред нејзиното апсење, живеела во двособен стан во кооперација во населбата Кливленд Парк во Вашингтон.[4]

Монтес брзо напредувала низ рангот на ДИА и станала нејзиниот највисок кубански аналитичар.[6] Нејзините соработници ја сметале за одговорна и доверлива и го забележале нејзиниот став „нема глупирање“. Обвинителите подоцна ќе наведат дека Монтес веќе работела за Кубанците кога се приклучила на ДИА во 1985 година.[4]

Шпионажа уреди

Монтес била регрутирана од кубанското разузнавање додека била студентка на Универзитетот Џон Хопкинс во 1980-тите. Таа станала позната кај другите студенти поради нејзините силни мислења за поддршка на левичарските латиноамерикански движења како што е Сандинистичкиот Национално ослободителен фронт во Никарагва. Во еден момент и пришол кубански агент. Откако ја регрутирал, кубанската разузнавачка служба ја подготвила да се вработи во Одбранбената разузнавачка агенција.[4][7]

Во нивните документи за обвинение, федералните обвинители изјавиле:[4]

Монтес комуницирала со кубанската разузнавачка служба преку шифрирани пораки и добивала упатства преку шифрирани преноси од Куба со кратки бранови. Дополнително, Монтес комуницирала со шифрирани нумерички пораки со кубанската разузнавачка служба преку јавни телефони сместени во областа Колумбија и Мериленд. Кодовите вклучувале „Добив порака“ или „опасност“.


Обвинителите понатаму изјавиле дека сите информации биле запишани на хартија растворлива во вода која може брзо да се уништи.

Во текот на истрагата против неа, било утврдено дека Монтес доставила голем број доверливи информации до Управата за разузнавање на Куба, вклучувајќи ги и идентитетите на четворица американски шпиони во Куба. Во 2007 година, американскиот контраразузнавач на ДИА, Скот В. Кармајкл, јавно тврдел дека Ана Монтес е таа што им кажала на кубанските разузнавачи за таен камп на американската армија во Ел Салвадор.[7][8] Кармајкл тврдел дека Монтес знаела за постоењето на логорот на специјалните сили затоа што го посетила неколку недели пред логорот да биде нападнат во 1987 година од герилците на Националниот ослободителен фронт Фарабундо Марти (ФМЛН) поддржани од Куба.[8]

Кармајкл, кој ја водел истрагата на ДИА на Монтес, ја именувал како директно одговорна за смртта на наредникот Григориј А. Фрониус од зелените беретки, кој бил убиен во Ел Параисо, Ел Салвадор, на 31 март 1987 година, за време на нападот на ФМЛН.[8] Кармајкл ја окарактеризирал штетата што Монтес и ја нанела на ДИА и на другите американски разузнавачки агенции како „исклучително тешка“ и изјавил дека ја компромитирала „специјалната програма за пристап“ која била скриена дури и од него, главниот истражител за нејзиниот случај.[7]

 
Енкрипција/дешифрирање „измамник“ што го користела Монтес

Кармајкл понатаму тврдел дека, за разлика од многумина во американската разузнавачка заедница, тој верувал дека пенетрацијата на Монтес во ДИА не е исклучок, туку правило, и дека кубанските разузнавачки служби имале повеќе шпиони и кртови во американските разузнавачки агенции.[8]

Во 2004 година, федералното обвинение тврдело дека Монтес имала помош од друга кубанска агентка, Марта Рита Веласкез, некогаш правен службеник во Агенцијата за меѓународен развој на Соединетите држави, за која понатаму се тврдело дека ја регрутирала Монтес во шпионажа. Федералното обвинение било обелоденето во април 2013 година. Веласкез е надвор од САД од 2002 година, очигледно во Шведска, која нема договор за екстрадиција со САД во шпионски случаи.[9]

Апсење уреди

Монтес била уапсена од Федералното биро за истраги во нејзината канцеларија на 21 септември 2001 година. Обвинителите изјавиле дека Монтес знаела доверливи информации за претстојната инвазија на американската војска во Авганистан во октомври 2001 година и дека не сакале таа да им ги открие овие информации на потенцијалните непријатели.[4]

Во 2002 година, Монтес се изјаснила дека виновна за обвинението кое можело да донесе смртна казна, но била осудена на 25 години затвор во октомври истата година, откако го прифатила договорот за признавање вина со американската влада.[4] На сослушувањето на пресудата, Монтес ја опишала американската политика кон Куба како сурова и неправедна и рече „Се чувствував морално обврзана да му помогнам на островот да се одбрани од нашите напори да му ги наметнеме нашите вредности и нашиот политички систем“.[10][11] Откако се изјаснила дека е виновна, Монтес им кажала на дебриферите на ЦИА дека сакала да ја заштити Куба од САД и дека верувала дека „целиот свет е една земја“.[2] Во писмото од затвор од 2013 година до пријател, Монтес напишала дека „Верувам дека моралот на шпионажата е релативен. Активноста секогаш некого издава, а некои набљудувачи ќе мислат дека е оправдано, а други не, во секој случај."[2]

Затворање уреди

 
ФМЦ Карсвел, каде Монтес била затворена

Монтес била затворена во ФМЦ Карсвел во Форт Ворт, Тексас.[4] ФМЦ Карсвел е наведен од страна на Федералното биро за затвори како објект сместен во североисточниот агол на поморската воздушна станица, заедничката резервна база, Форт Ворт, кој обезбедува специјализирани медицински и ментални здравствени услуги за жените престапници.

Монтес била наведена како регистар на ФМЦ #25037-016. Била ослободена на 6 јануари 2023 година.[12] Откако е ослободена, таа ќе биде надгледувана, вклучително и нејзиното користење на интернет, пет години. На Монтес нема да и биде дозволено да контактира со „странски агенти“ или да работи за американската влада „без дозвола“.[13]

Таа моментално живее во Порторико и продолжува да зборува против американските санкции против Куба.[14]

Понатамошно читање уреди

  • Попкин, Џим (3 Јануари 2023). Code Name Blue Wren: The True Story of America's Most Dangerous Female Spy—and the Sister She Betrayed (англиски). Харлеквин. ISBN 978-0-3697-3423-5. Проверете ги датумските вредности во: |date= (help)[15]
  • Карлмајкл, Скот (1 Октомври 2009). True Believer: Inside the Investigation and Capture of Ana Montes, Cuba's Master Spy (англиски). Нејвл Институт Прес. ISBN 978-1-61251-253-2. Проверете ги датумските вредности во: |date= (help)
  • „FBI 100 The Case of the Cuban Spy“. Federal Bureau of Investigation.
  • Марквис, Кристофер (20 Октомври, 2001). „U.S. Restricts Cuban Diplomats in Capital After Spy Charges“. Њу Јорк Тајмс. Посетено на 27 Јануари, 2014. Проверете ги датумските вредности во: |access-date=, |date= (help)
  • Undersecretary of State ЏОн Болтон, CBS News interview, May 11, 2002
  • Manuel, Cereijo. „Ana Belen Montes: The chronicle of an American Spy for the Cuban Government“. LatinAmericanStudies.org.
  • „Statement by Ana Belen Montes, who received 25-year sentence for spying for Cuba“. Miami Herald. October 16, 2002 – преку LatinAmericanStudies.org.

Наводи уреди

  1. ↑ 1,0 1,1 Iglesias, María José (April 28, 2013). „Ana Montes, la asturiana que espió para Fidel“. La Nueva España (шпански). Посетено на August 7, 2016.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Popkin, Jim (December 22, 2014). „Two double agents, a prison swap and the code from outer space: did this spy-v-spy duel save US-Cuban relations“. The Guardian.
  3. ↑ „An Unrepentant Montes Sentenced to 25 Years“. cicentre.com. The Centre for Counterintelligence and Security Studies. October 16, 2002. Архивирано од изворникот на August 7, 2007.
  4. ↑ 4,00 4,01 4,02 4,03 4,04 4,05 4,06 4,07 4,08 4,09 4,10 4,11 4,12 4,13 4,14 Popkin, Jim (April 18, 2013). „Ana Montes did much harm spying for Cuba. Chances are, you haven't heard of her“. Washington Post Magazine. Посетено на August 7, 2016.
  5. ↑ „Cuba spy Ana Belen Montes released after 20 years behind bars“. Reuters (англиски). January 7, 2023. Посетено на January 7, 2023.
  6. ↑ „Ana Montes: Cuban Spy“. Federal Bureau of Investigation (англиски). Посетено на January 24, 2018.
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 Carmichael, Scott (March 3, 2007). True Believer: Inside the Investigation and Capture of Ana Montes, Cuba's Master Spy. Annapolis, Maryland: Naval Institute Press. ISBN 978-1-59-114100-6.
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 Gertz, Bill (March 14, 2007). „DIA official warns about Cuban spies“. The Washington Times. Посетено на August 7, 2016.
  9. ↑ „Charge in Cuban spy case unsealed, accusing ex-State Dept. officer of conspiracy“. The Washington Post. Associated Press. April 25, 2013. Архивирано од изворникот на April 26, 2013.
  10. ↑ „Cuba spy Ana Belen Montes released after 20 years behind bars“. Reuters (англиски). 7 January 2023. Посетено на 10 September 2023.
  11. ↑ Latell, Brian (August 2, 2014). „New revelations about Cuban spy Ana Montes“. Miami Herald. Архивирано од изворникот на April 19, 2015. Посетено на August 7, 2016.
  12. ↑ „Federal Bureau of Prisons Inmate Locator“. Federal Bureau of Prisons. United States Department of Justice. Посетено на April 18, 2020. BOP Register Number: 25037-016
  13. ↑ Murphy, Matt (January 8, 2023). „Ana Montes: Top spy freed in US after more than 20 years“. BBC. Посетено на January 8, 2023.
  14. ↑ Bailey, Chelsea "Ana Montes: How Cuban spy used incredible memory to betray US" BBC News (Jan. 11, 2023) (accessed Jan. 11, 2023)
  15. ↑ „Transcript: Jim Popkin, Author "Code Name Blue Wren"“. Washington Post. Посетено на 15 January 2023.
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Ана_Монтес&oldid=5190946“