Американски англиски јазик

Американскиот англиски јазик (англиски: American English или U.S. English) e групи на дијалекти на англискиот јазик употребувани најчесто во Соединетите Американски Држави и Канада.

Географска распространетост на американскиот англиски јазик.

службен стгатус на јазици според држави во САД.

  Англискиот е службен јазик.

  Два или повеќе јазици се официјални.

  Нема официјален јазик, англискиот е де факто официјален.

  Нема службен јазик, де факто повеќе јазици се официјални.

Англискиот јазик е најчесто употребуван јазик во Соединетите Американски Држави. Покрај тоа што федералната влада на САД нема свој службен јазик, англискиот се смета како де факто службен јазик во САД поради неговата широка употреба. Англискиот јазик има службен стгатус во 30 од 50 сојузни држави на САД.

Англискиот јазик во САД бил донесен со британската колонизација на Северна Америка. Првиот бран на доселеници кои зборувале англиски пристигнал во Северна Америка во 17 век. Во тој период во Северна Америка исто така постоеле народи кои зборувале шпански, француски, холандски, германски, норвешки, шведски, шкотски, ирски, велшки, фински, руски (во Алјаска) и бројни староседелски јазици.

Фонологија

Споредено со варијантата на англискиот кој се зборува во Англија, северноамериканскиот англиски е скоро еднороден. Некои посебни акценти може да се најдат на источниот брег на САД, првенствено поради тоа што овие региони биле во контакт со Англија и го презеле т.н. престижниот Британски англиски јазик во периодот кога тој јазик претрпувал промени.

Најголемиот број на северноамериканските говори се ротични или вевни, како што бил англискиот во 17 век. Ротичноста била поддржана од Hiberno-English, West Country English и Scottish English, како последица на тоа што многу региони во Англија во тој период користеле ротични акценти. Губењето на последната согласка r во Северна Америка е најзабележително во говорот на eastern New England, New York City и во околните реони на овие говори, како и во крајбрежјето на Југот и во African American Vernacular English. Во реонот на tidewater Virginia и источна New England, „r“ е не-ротично во акцентираните ( “bird”, “work”, “first”, “birthday” ) како и во неакцентираните слогови. Исто така оваа појава е во опаѓање кај помладата популација говорители. Испуштањето на согласката „r“ понекогаш се случува и во домородните ротични дијалекти доколку „r“ се наоѓа во неакцентирани слогови или зборови и следниот слог или збор почнува со согласка.

Зборовен фонд

Северна Америка произвела илјадници фрази и зборови за англискиот лексикон. Неколку илјади такви денеска се користат во Англија како интернационализми, други пак, изумирале само неколку години по нивното создавање.

Создавање на американскиот лексикон

Процесот на создавање нови зборови почнал кога колонистите започнале да позајмуваат имиња за непознатата флора, фауна и топографија од староседелските народи. Примери на имиња се опосум или ракун. Други позајмени зборови од староседелците се на пример wigwam или moccasin, зборови за обични предмети кои биле во секојдневна употреба помеѓу староседелците. Јазиците на другите колонијални нации исто така придонеле за американскиот речник, како на пример зборовите cookie, cruller и stoop од холандскиот; leeve, portage, gopher од францускиот; barbecue, rodeo, stevedore од шпанскиот и слично.

Англиски зборови кои преживеале во САД

Во периодот на 17 век, Англиската имиграција во колониите во Северна Америка го достигнала врвот и новите доселеници го земале својот јазик со нив. На пример англискиот збор fall (есен) постепено се губел во Британија, додека во Северна Америка станувал се поупотребуван. Gotten (past participle од глаголот get) се сметало дека е Американизам, но има некои региони во Британија, како што се Lancashire и North-eastern England кои сè уште го користат тој израз од минатото. Исто така користат putten (како past participle од put), израз кој во Америка е најчесто одбегнуван.

Други зборови и значења биле одново донесени во Британија, најинтензивно во втората половина на 20 век. Зборови како hire ("вработува"), quit ("престанува"), guess (славно критикуван од H.W. Fowler), baggage, hit (место), и прилозите overly и presently ("моментално").

Морфологија

Американскиот Англиски отсекогаш покажувал тенденција кон употреба на именки во вид на глаголи. Примери од глаголски именки се: interview, advocate, vacuum, lobby, pressure, rear-end, transition, feature, profile, spearhead, skyrocket, showcase, service (во смисла на кола), corner, torch, factor (во математиката), author (збор, кој исчезнал во Англискиот околу 1630 година и бил оживеан во САД три века подоцна).

Соединенија од зборови создадени во САД се, на пример: foothill, flatlands, badlands, landslide (во секоја смисла), overview (како именка), backdrop, teenager, brainstorm, bandwagon, hitchhike, smalltime, deadbeat, frontman, lowbrow and highbrow, hell-bent, foolproof, nitpick, about-face (подоцна добил улога на глагол), upfront (во секоја смисла), fixer-upper, no-show; многу од овие се фрази кои се користат како прилози или (често) како атрубутни придавки. non-profit, for-profit, free-for-all, ready-to-wear, catchall, low-down, down-and-out, down and dirty, in-your-face, nip and tuck.

Многу именски соединенија се составени од глагол плус предлог : add-on, stopover, lineup, shakedown, tryout, spin-off, rundown, shootout, holdup, hideout, comeback, cookout, kickback, makeover, takeover, rollback ("намалува"), rip-off, come-on, shoo-in, fix-up, tie-in, tie-up ("застој"), stand-in. Овие изрази се наречени phrasal verbs; некои предлошки и фразални глаголи се всушност од Американско потекло : spell out, figure out, hold up, brace up, size up, rope in, back up/off/down/out, step down, miss out on, kick around, cash in, rain out, check in и check out (во секоја смисла), fill in ("информира"), kick in ("придонесува"), square off, sock in, sock away, factor in/out, come down with, give up on, lay off (“од вработување”), run into и across, stop by, pass up, put up (“пари“), set up ("рамки"), trade in, pick up on, pick up after, lose out.

Разлики меѓу Британскиот англиски и Американскиот англиски јазик

Американскиот англиски и Британскиот англиски јазик според фонологијата, фонетиката, зборовниот фонд и помалку различни во граматиката и правописот. Разликите во граматиката се релативно мали и не претставуваат пречка во меѓусебното разбирање. Тука се вклучени: различна употреба на некои помошни глаголи, сооднос на збирните именки, различни завршетоци на некои глаголи во минато време (на пример learned/learnt, burned/burnt), различни предлози и прилози во даден контекст ( на пример: in school / at school). Разликите во пишувањето се исто така многу мали. Само неколку зборови се различни, како на пример color/colour, center/centre, traveler/traveller итн.

Поврзано

• Англиски јазик
• САД
• Афроамерикански англиски јазик