Јеменски ријал
Јеменскиот ријал (арап. ريال يمني) ― службена валута на Република Јемен. Технички е поделен на 100 фили, иако монетите деноминирани во филови не се издадени од обединувањето на Јемен. Поради тековната политичка нестабилност, вредноста на јеменскиот ријал продолжува да паѓа.
| Јеменски ријал | |
|---|---|
| ريال يمني (арапски) | |
| ISO 4217 | |
| Код | YER |
| Составници | |
| Надединица | |
| 10 | динар |
| Подединица | |
| 1/100 | филс |
| Симбол | ر.ي, ﷼ |
| Банкноти | 50, 100, 200, 250, 500, 1000 rials |
| Монети | 1, 5, 10, 20 rials |
| Демографија | |
| Корисник/ци |  Јемен |
| Издавач | |
| Централна банка | Централна банка на Јемен |
| Мреж. место | centralbank.gov.ye |
| Вредност | |
| Инфлација | 12.2% |
| Извор | проценка од 2010 година[1] |
Граѓанската војна во Јемен предизвика разминување на валутата. Во јужен Јемен, кој е првенствено контролиран од сепаратистите поддржани од ОАЕ и од поранешната влада поддржана од Саудиска Арабија, тековното печатење предизвикал пад на валутата кон слободен пад. Во северен Јемен, кој е првенствено контролиран од Ансар Алах со поддршка од Иран, банкнотите отпечатени по 2017 година не се сметаат за законско средство за плаќање, и затоа, девизниот курс останал стабилен.[2] Разликите во банкнотите отпечатени пред и по 2017 година може да се утврдат според нивната големина.
Историја
уредиВо 18 и 19 век, ријалот традиционално се поврзувал со талерот на Марија Тереза, валута која била широко користена во Јемен поради трговијата со кафето Мока со Французите, и јеменското барање неговите производи да се платат со талери.[3]
Како што напредувал Јемен, тој развил своја законска валута. По обединувањето помеѓу Северот (Јеменската Арапска Република) и Југот (Народна Демократска Република Јемен) во 1990 година, и северниот и јужниот динар останале законско средство за плаќање за време на преодниот период, при што 1 динар бил заменет за 26 ријали. На 11 јуни 1996 година, динарот бил повлечен од оптек. Во 1993 година биле издадени првите монети за Република Јемен. Вредноста на јеменскиот ријал во однос на долар на Соединетите Држави значително се намалил, во споредба со 12,01 ријал за долар на почетокот на 1990-тите. Од средината на 1990-тите, јеменскиот риал е слободно конвертибилен. Иако оттогаш падна од 20 ЈЕР на приближно 215 ЈЕР во однос на доларот, ријалот е стабилен веќе неколку години. Сепак, од 2010 година Централната банка на Јемен морала да интервенира многу пати, што резултирало со сериозен пад на девизните резерви. До крајот на 2013 година, Единицата за економско разузнавање очекува резервите да се намалат на приближно 1,3 месеци увоз во текот на следните години, и покрај информациите дека Саудиска Арабија ќе и пренесе 1 милијарда долари на Јеменската централна банка.[4][5] Поради војната, курсот на јеменскиот ријал се движел помеѓу 470 и 500 јеменски риали за 1 долар на САД.
Монети
уредиКога се обединил Јемен, во Северен Јемен биле издадени монети во апоени од 1, 5, 10, 25 и 50 фили и 1 ријал. Деноминациите на филовите исчезнале од оптек. Во 1993 година, Централната банка на Јемен вовела нови монети во апоени од 1 и 5 ријали. По нив следеле монетите од 10 ријали во 1995 година и 20 ријали во 2004 година.
| 1 ријал | 5 ријали | 10 ријали | 20 ријали |
|---|---|---|---|
|
|
|
.jpg)
|
|
.jpg)
|
Банкноти
уредиВо времето на обединувањето, банкнотите на Централната банка на Јемен биле во оптек од 1, 5, 10, 20, 50 и 100 ријали. Во 1993 година, банкнотите од 1 и 5 ријали биле заменети со монети, а истото се случило и со банкнотите од 10 ријали во 1995 година. Во 1996 година биле воведени банкнотите од 200 ријали, потоа 500 ријали во 1997 година и 1000 ријали во 1998 година. Банкнотите од 20 ријали биле заменети со монети во 2004 година. Покрај тоа, на 14 ноември 2009 година била издадена банкнота од 250 ријал.[6][7] Во 2017 година, Централната банка на Јемен, сега преместена во Аден, нејзиниот привремен главен град поради граѓанската војна, издала банкноти од 500 и 1.000 ријали со ревидирани безбедносни особености и различни димензии. Во 2018 година, Централната банка на Јемен повторно ја вовела банкнотата од 200 ријали и издала нова банкнота од 100 ријали.
| Банкноти во тековно оптек (1994-2009) | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Слика | Вредност | Главна боја | Опис | Датум на | |||
| Аверс | Обратно | Аверс | Обратно | Печатење | Издавање | ||
| 50 ријали | Маслиново-зелена | Бронзена статуа на Маадкариб, античкиот крал на Харам | Градот Шибам, Хадрамаут | 1994 година | |||
| 100 ријали | Виолетова | Антички канали, Аден | Сана | 1993 година | |||
| 100 ријали | Црвена и виолетова | Змејовото Дрво на крвта, Сокотра | Земјоделски тераси | 2018 година | |||
| 200 ријали | Зелена | Алабастерска скулптура | Мукала | 1996 година | |||
| 200 ријали | Жолта | Тврдината Забид, Гувернерство Ал Худајда | Пејзаж, гувернерот Ал Махра | 2018 година | август 2018 година | ||
| 250 ријали | Портокалова и сина | Џамија Ал-Салех, Сана | Мукала | 2009 година | 14 ноември 2009 година | ||
| 500 ријали | Сина | Дар ал-Хаџр (Палата на Карпата) | Џамија Ал-Мухдар, Тарим | 2007 година | |||
| 500 ријали | Сина | Џамија Ал-Мухдар, Тарим | Дар ал-Хаџар | 2017 година | |||
| 1.000 ријали | Зелена и жолта | Палатата Сејун, Хадрамаут | Портата Баб ал-Јаман, Сана | 2009 година 2012 година 2017 година |
август 2010 година | ||
| Тековен девизен курс на YER | |
|---|---|
| Од Google Финансии: | MKD AUD CAD CHF EUR GBP HKD JPY USD USD |
| Од Yahoo! Финансии: | MKD AUD CAD CHF EUR GBP HKD JPY USD USD |
| Од XE.com: | MKD AUD CAD CHF EUR GBP HKD JPY USD USD |
| Од OANDA.com: | MKD AUD CAD CHF EUR GBP HKD JPY USD USD |
Поврзано
уредиНаводи
уреди- ↑ „The World Factbook“. Архивирано од изворникот на 2018-10-24. Посетено на 2022-03-10.
- ↑ „Yemen currency clash deepens crisis in war-torn country“. www.aljazeera.com (англиски). Посетено на 10 март 2022.
- ↑ „Ghalib bin Awadh al-Qu'aiti, The Maria Theresa Thaler in Hadhramaut: Some Reflections, The British-Yemeni Society“. Архивирано од изворникот на 2015-07-06. Посетено на 2022-03-10.
- ↑ BTI 2014- Yemen Country Report
- ↑ Ghalib bin Awadh al-Qu'aiti, The Maria Theresa Thaler in Hadhramaut: Some Reflections, pub. by: The British-Yemeni Society
- ↑ Yemen new 250Предлошка:Nbhyphrial note confirmed Архивирано на 17 септември 2011 г., BanknoteNews.com. Посетено на 10 март 2022.
- ↑ BanknoteNews.com Архивирано на 17 септември 2011 г. Посетено на 10 март 2022.
Извори
уредиНадворешни врски
уреди| Претходник: Јужнојеменски динар Локација: Јужен Јемен Сооднос: 1 динар = 26 ријали Белешка: Употребата на јеменскиот ријал започнал во 1990 година, јеменскиот динар би повлечен од оптек во 1996 година. |
Валута на Јемен 1990 – |
Следбеник: Моментална |
| Претходник: Севернојеменски ријал Локација: Јужен Јемен Сооднос: според номинална вредност |