Јанос Бихари (21 октомври 1764 – 26 април 1827) бил влијателен унгарски ромски виолинист. Тој бил еден од основачите на ромската академска музика и музичкиот жанр вербункос.

Јанос Бихари
Јанос Бихари

До средината на деветнаесеттиот век, „Циганската музика“ била издигната до висока мода, а првата позната била онаа на Јанос Бихари, која пијанистот Франц Лист ја опишал како: „Тоновите испеани од неговата волшебна виолина течат на нашите маѓепсани уши како солзи. . ."

Биографија

уреди

Бихари е роден во ромско семејство во Нагјабони, Унгарија (денес Веке Блахово, Словачка); неговиот татко бил виолинист. Во 1801 година, живеејќи во Пешта, Бихари создал оркестар од 1 цимбалист и 4 виолинисти. Овој оркестар наскоро станал популарен и посетил со Бихари многу градови во Унгарија и во странство. Во секоја земја Бихари ја учел локална народна и академска музика и ја организирал да се свири за време на неговите настапи. Бихари бил толку популарен што можел да живее како благороден човек: имал скапа облека и слуга што ја држел виолината на Бихари, престојувал во луксузни хотели итн. Бил поканет да свири и за императорот на Австрија.

Мелодиите на Бихари ги користеле композитори како Франц Лист, Лудвиг ван Бетовен, Пабло де Сарасате и други.

Во 1824 година Бихари ја повредил левата рака, со што ја нарушил неговата способност за изведување. Последователно, неговата популарност опаднала и тој умрел во сиромаштија во Пешта .

Бихари оставил зад себе 84 музички композиции кои се сметаат за класика.

Културното наследство

уреди

Во Унгарија, Bihari János Táncegyüttes е унгарска фолклорна танчерска група именувана по познатиот композитор Јанос Бихари.

Поврзано

уреди