Хиландарски типик

Хиландарски типик — средновековен типик на пергамент. Го напишал Свети Сава во 1200 година. години по пишувањето на Карејскиот типик. Свети Сава ги определил нормите на монашкиот живот во манастирот, како и организацијата на манастирската управа. Писмото е напишано по углед на прологот на типикот на цариградскиот манастир Богородица.

Не е зачуван оригиналот, туку ран препис во облик на пергаментен кодекс во Хиландар и веројатно датира од дваесеттите години на 13 век.

Содржина на типикот

Хиландарскиот типик содржи прописи за духовниот живот во манастирот и организирањето на разни служби на манастирската заедница. Со манастирот раководи игумен со широки овластувања, но во договор со соборот на старците. Секоја функција во манастирот е „служба“, а секоја работа е „послушание“, па ни овластувањето на игуменот не можело да биде неограничено. Покрај должноста да се договори за сè со старците, игуменот морал да се потпира и на други манастирски улоги: економ, еклесијарх, дохијар и други. Игумените на поголемите манастири ги бирале кралот и архиепископот заедно, од што произлегува не само високиот општествен углед на ова звање, туку и статусот на монаштвото и манастирите во средновековна Србија, како што ги изградил Свети Сава и организациски поставени со неговиот пример. Сите монаси морале строго да ги почитуваат своите три завети: девственост, сиромаштија и послушност. Меѓусебните односи биле под духовен и дисциплиниран надзор на игуменот, односно духовникот, при што посебно се трудел да се негува духот на љубовта и помошта. Грижата за болните довело и до создавање на првите вистински, иако затворени, болници во манастирите.

Поврзано

• Манастир Хиландар