Хедина Тахировиќ-Сијерчиќ
Хедина Тахировиќ-Сијерчиќ (родена на 11 ноември 1960 г.) е новинарка, радиодифузер, писател, преведувач, лингвистички истражувач и учител од босанските Гурбети Роми, која моментално живее во Канада. Таа била популарен телевизиски и радио водител во Босна и Херцеговина, а подоцна станала писателка, објавувајќи книги за деца, поезија и мемоари. Таа е изучувач на гурбетскиот дијалект на ромскиот јазик и има објавено неколку речници и архиви со народни приказни и е активна во напорите за зачувување на ромската култура. Нејзиното пишување е наградено со неколку награди во Полска, Хрватска и Сараево.
Ран живот и образование уреди
Тахировиќ-Сијерчиќ е родена во Сараево на 11 ноември 1960 година и припаѓа на народот Гурбети Роми.[1] Студирала новинарство на Универзитетот во Сараево, дипломирала во 1985 година и се стекнала со дополнителна диплома по настава на Универзитетот во Тузла.[2] Таа, исто така, се здобила со диплома за магистерски студии од Центарот за интердисциплинарни постдипломски студии и родови студии на Универзитетот во Сараево. По нејзината емиграција во Канада, таа се здобила со дополнителна наставна квалификација од колеџот за наставници во Онтарио.[3]
Кариера уреди
Во 1980-тите, Тахировиќ-Сијерчиќ станала значајна радио и телевизија во Босна и Херцеговина. Од 1986 до 1992 година, таа била главен уредник на популарната радио програма, Лачо џиве, Ромалени, (во превод: Имајте добар ден, Роми ) и помеѓу 1991 и 1992 година, таа била водителка на Малавипе (во превод: Состаноци ), програма на ТВ Сараево.[2][3] Таа била првиот филмски и телевизиски продуцент со ромско потекло во Босна и Херцеговина.[4] Таа работела на воспоставување на правата на ромскиот народ, со Меѓународниот сојуз на Ромите.[1]
Во 1990-тите, по нејзината емиграција во Канада, таа започнала да предава за Училишниот одбор на округот Торонто, додека пишувала фикција и поезија.[1] Нејзините објавени книги вклучуваат дела напишани на гурбети, босански и англиски јазик.[2] Напишала пет книги за деца и два тома поезија.[2] Нејзиното дело е добитник на повеќе награди, меѓу кои и наградата Ференц Штојка, Златното перо на Папуша и наградата Слобода од Меѓународниот центар за мир во Сараево.[2] Таа има преведено сопствени дела на англиски и германски јазик, како и уредувано антологии на преведени дела од ромски писатели.[3] Таа била главен уредник на Романо Лил, списание за канадско-роми, од 1998 до 2001 година.[5]
Тахировиќ-Сијерчиќ, исто така, пишувала нефикција, а особено се фокусирала на документирање на ромската култура и истражување на дијалектот Гурбети. Објавила три збирки на ромски народни приказни и фолклор, неколку речници на гурбетски дијалект, биографија на нејзиниот татко и автобиографија.[2] Предавала ромски јазик, култура и литература на Универзитетот во Загреб.[3][4] Во 2014 година, таа била назначена во комисија од експерти за советување на Советот на Европа за Европската повелба за регионални и малцински јазици во Босна и Херцеговина.[3]
Награди и почести уреди
Личен живот и активизам уреди
Во 1990-тите, таа емигрирала во Германија, а подоцна и во Канада, и оттогаш е активна во поддржувањето на правата на ромскиот народ и во зачувувањето и архивирањето на ромската култура.[2] Зборува неколку јазици, меѓу кои босански (српски, хрватски, црногорски), ромски (гурбети), англиски и германски.[3] Во 2009 година, таа била предмет на документарниот филм, Хедина, за нејзиниот живот, кој го режирал Зоран Кубура.[1]
Библиографија уреди
- 1999 година наваму, уредник, Canadian Romani Pearls (Kanadake Romane Mirikle) (Ромска заедница и центар за застапување, Канада)
- 2001: Преведувач, На dzanen aver, gova si amaro dzuvdipe (Како живееме) (Медика Зеница-Инфотека, Босна и Херцеговина)
- 2004: Преведувач, Ромски легенди . (Лондон: Turnshare) [на англиски и германски]
- 2007: Dukh / Pain (Торонто: Magoria Books)
- 2008, Преведувач, Малиот принц од Антоан де Сент Егзипери (на ромски) (Босанска реч, Босна - Херцеговина)
- 2008: Stare romske bajke i price (стари ромски легенди и народни приказни) на босански и ромски (Босанскиот збор, Босна - Херцеговина)
- 2009: Ромски Парамича. Приказни и легенди за Ромите Гурбети (Торонто: Магорија книги. )
- 2009 година. ромскиот принц Пенга . (Торонто: Магорија книги. )
- 2009: Необично семејство . (Торонто: Магорија книги. )
- 2010 година. Каранкочи-Кочи . (Торонто: Магорија книги. )
- 2010. Čuj, osjeti bol /Ashun, hachar Dukh! (Сараево: КНС. )
- 2010 година. Штар Фрала / Четири браќа . (Торонто: Magoria Books). [Илустрирани детски приказни на англиски и ромски].
- 2011 година. Риба / Мачо . (Торонто: Магорија книги. )
- 2011 година. Ром како Тандер . (Торонто: Магорија книги. )
- 2012 година. Ром и Гром . (Сараево: КНС. )
- 2017 година. Тахировиќ-Сијерчиќ, Хедина; Левин-Раски, Синтија (еди). Ромска женска антологија: спектар на сината вода . (Торонто: Inanna Publications)
Наводи уреди
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Books, Magoria. „Magoria Books: A Brief Biography and Bibliography of Hedina Tahirović Sijerčić“. magoriabooks.com (англиски). Посетено на 2022-02-23.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 „Hedina Tahirović-Sijerčić“. www.romarchive.eu. Посетено на 2022-02-23.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 3,7 3,8 „Dr. Hedina Sijerčić“ (англиски). Архивирано од изворникот на 2022-02-23. Посетено на 2022-02-23.
- ↑ 4,0 4,1 „Hedina Tahirović-Sijerčić | Drunken Boat“. d7.drunkenboat.com. Посетено на 2022-02-23.
- ↑ „Twenty 'Gypsy' Women You Should Be Reading • VIDA: Women in Literary Arts“. VIDA: Women in Literary Arts (англиски). 2014-06-21. Архивирано од изворникот на 2022-04-06. Посетено на 2022-02-23.