Ханукија

Ханукија или менора за Ханука — канделабар со девет гранки кој се користи за време на осумдневниот еврејски празник Ханука. На осум од деветте гранки се поставуваат свеќи (или маслени светилки) кои ги симболизираат осумте ноќи на празникот; секоја вечер се пали по една свеќа повеќе од претходната, додека последната ноќ не се запалат сите осум свеќи. На деветтата гранка стои свеќата, наречена шамаш („помошник“ или „слуга“), која се користи за палење на останатите осум.

Ханукијата го одбележува, но е различна од, менората со седум гранки што се користела во древниот храм во Ерусалим. Заедно со менората со седум гранки и Давидовата ѕвезда, таа е меѓу најраспространетите артикли на еврејската церемонијална уметност.^[2]

Градба уреди

За да биде кошер, шамашот мора да биде поставен на повисоко или пониско рамниште од главните осум свеќи (или маслени светилки), но постојат различни мислења за тоа дали сите свеќи мора да бидат поставени во права линија,^[3] ^[4] или ханукијата може да биде и по крива линија.^[5] ^[6]

Јавни настани уреди

Ханукија со Давидова ѕвезда

Ханукијата често се прикажува во јавноста во деновите на празникот Ханука во декември. Избрани званичници често учествуваат во јавното палење на ханукија.

Јавни збирки уреди

Многу музеи имаат значајни збирки на ханукии, вклучувајќи ги и Израелскиот музеј, музејот на уметноста Метрополитен,^[7] и Еврејскиот музеј, во Лондон кој ја поседува ханукијата Линдо (најстарата ханукија изработена во Британија).^[8]

Има и збирка во малиот еврејски музеј во Рио де Жанеиро.^[9]

Галерија уреди

Сребрена ханукија
Македонска сребрена ханукија
Американскиот претседател Хари С. Труман (лево) прима ханукија во Овалната соба како подарок од израелскиот премиер Давид Бен-Гурион (во средината) заедно со израелскиот амбасадор во САД Аба Ебан (десно), 1951 година
Американскиот претседател Џими Картер (десно) пали ханукија со рабинот Абрахам Шемтов (лево) на плоштадот Лафајет, 1979 година
Ханукија од 14 век во Историско-уметничкиот музеј на јудаизмот