Филипина Велсер (1527 г – 24 април 1580) била морганска сопруга (сопружник на благородник кој не е со ист социјален статус) на Фердинанд II, надвојводата од Австрија. Таа ги добила титулите бароница од Зиненбург, Маргравин од Бургау, Ландгравин од Меленбург и грофица од Оберхоенберг и Нидерхоенберг.

Биографија

уреди

Таткото на Филипина Велсер бил Франц (Фридрих) Велсер (роден на 2 ноември 1497 година во Аугсбург; починал на 29 октомври 1572 година во Равенсбург), трговец и патрициј од Аугсбург. Нејзината мајка била Ана, Фрајин фон Зиненбург (родена 1507; починала на 5 јануари 1572 година во Вајхербург / Инсбрук). Таа била внука на светскиот трговец и банкар Бартоломеус В. Веслер, иако нивниот однос останува отворен поради несоодветните извори. Целокупните нецелосни информации за нејзината биографија (особено нејзината младост) довеле до развој на многу митови веднаш по нејзината смрт, а најстариот и сè уште најупорен мит е митот за нејзината преголема убавина.

Синот на императорот надвојводата Фердинанд II од Хабсбург, принцот од Тирол, тајно се оженил со Филипина - многу кралски куќи користеле бракови за спојување сојузи, а тоа било планирано и за Фердинанд II, не занемарлив процес. Според документирано уверување од Фердинанд од 1576 година, бракот се случил во јануари 1557 година. Периодот на нивното запознавање е неизвесен. Романтичната историографија од 19 век претпоставува дека нивната прва средба била поврзана со Аугсбуршката диета од 1548 година. Бидејќи Фердинанд не бил сведок на ниту еден чин таму и не се споменува во други записи направени од присутните, малку е веројатно дека Фердинанд воопшто бил таму.

Првиот пат кога дефинитивно може да се докаже контакт помеѓу Филипина и Фердинанд е на карневалска забава во Пилсен. Таму може да се најдат и двајцата на бал под маски (вклучувајќи спектакуларен „балет на вода“) во февруари 1555 година. Една година подоцна, на 12 мај 1556 година, Фердинанд може да се документира за прв пат во замокот Брежнице во Бохемија, кога Катарина фон Локсан, тетка на Филипина, добила писмо за пасош за возење добиток. Таа станала доверлива личност на Фердинанд, кој во тоа време бил гувернер во Бохемија, и веројатно била вклучена во средбата на двајцата. Првата (но тогаш порано) средба меѓу Филипина и Фердинанд, исто така, можела да се одржи на Бресниц. Бресниц првично станал резиденција на Филипина, сцена на тајната венчавка и раѓањето на нејзиното прво дете.

Најдоцна во 1559 година, императорот Фердинанд I дознал за несоодветниот брак на неговиот син и била договорена спогодба. Бракот морал да се чува во тајност. Сите деца биле исклучени од хабсбуршката линија на наследување, но требало да се обезбедат преку купување на титули и да го добијат хабсбуршкиот грб. Покрај тоа, тие, како и Филипина, требало да добијат финансиска поддршка. Со оваа регулатива, царот сакал да го изрази своето незадоволство и да ги ограничи правните последици што произлегуваат од тоа. Меѓутоа, како татко сакал да прости и да ги земе Филипина и нејзините деца под своја заштита. Двојката се обидувала да ги исполни барањата секогаш кога било можно. На пример, децата на Филипина биле официјално прифатени во замокот. Близнаците Марија и Филип, кои подоцна се родиле во замокот Пурглиц (Кривоклат), починале како бебиња. Кога родителите се преселиле од Бохемија во Тирол, телата биле тајно земени и погребани во дворската црква во Инсбрук. Нивните претепани детски ковчези биле откриени случајно за време на реставраторските работи во 1897 година, а скелетите потоа биле повторно закопани во двоен ковчег.

Од 1576 година наваму, тајноста на бракот била завршена. Најстариот син Андреас требало да биде кардинал, за што бил потребен доказ за легитимното потекло. Папата го ослободил од заклетвата надвојводата Фердинанд, кој потоа обезбедил докази најдобро што можел.

Бракот бил класифициран како среќен. Филипина родила два сина, а потоа и близнаци, кои рано починале.

Нејзиното омилено седиште во замокот Амбрас е редизајнирано во прекрасен ренесансен замок. Таа имала градина со билки и мешала лекови заедно со нејзиниот личен лекар д-р Георг Хандш и нејзиниот фармацевт, д-р Горин Гуаранта. Фармакопејата која повремено и се припишува доаѓа од раката на нејзината мајка Ана Велсер. Покрај тоа, на Филипина долго време и се припишувала книга за готвење за јадењата од тоа време. Книгата за готвење најверојатно била нарачана од нејзината мајка Ана и напишана од најмалку тројца различни писари. Сепак, таа барем направила дополнувања. Нејзиниот молитвеник со многу цртежи е зачуван и до денес.

Таа се залагала за обичниот народ и за благородниците кои барале помош, што е дадено во писмена форма преку многу петиции упатени до неа. Ова и фактот што се обидела да им помогне на луѓето околу неа со своите лекови најверојатно ја спасиле од клевета поради нејзиното несоодветно потекло. Нејзиниот сопруг ѝ потпишал неколку стоки и им подарил многу подароци. Таа ги добила титулите Маргравин од Бургау, Ландгравин од Неленбург и грофица од Обер- и Нидерхохенберг.

Од 1570 година наваму, имала значителни здравствени проблеми. Починала на 24 април 1580 година. Нејзиниот сопруг наредил да ѝ дадат гроб од бел мермер во сребрената капела на дворската црква во Инсбрук. Понатаму, тој цел живот се грижел за нејзините слуги и се грижел и за сиромашните на кои Филипина им помагала.

Нејзините синови, Андреас Австриски (роден на 15 јуни 1558 година замокот Бресниц, Бохемија; починал на 12 ноември 1600 година Рим, Италија), епископ од Констанца и Бриксен и Карл од Австрија (роден на 22 ноември 1560 година замокот Пурглиц, Бохемија; починал на 31 октомври 11 октомври 6, Германија), царски генерал во Унгарија, пораснале во Маркграв Бургау (во тоа време, дел од Горна Австрија).

Потомство

уреди
  • Маркграв Андреј од Бургау [1] (15 јуни 1558 – 12 ноември 1600 година). Станал кардинал во 1576 година, марграв од Бургау во 1578 година, епископ на Констанца во 1589 година и епископ од Бриксен во 1591 година. Имал две вонбрачни деца.
  • Чарлс, Маркграв од Бургау (22 ноември 1560 - 30 октомври 1618), Маркграв од Бургау . Тој се оженил со својата прва братучетка Сибила (1557–1627), најмладата ќерка на ќерката на Вилијам, војводата од Јулих-Клевс-Берг (28 јули 1516 - 5 јануари 1592 година) и Марија, надвојвотката од Австрија, ќерка на Фердинанд I. Светиот римски император . Тие немале легитимни деца. Тој и неговата љубовница Кјара Елиса Изабела ди Фереро имале три вонбрачни деца.
  • Надвојводата Филип Австриски (7 август 1562 – 9 јануари 1563 година), близнак на Марија.
  • Надвојвотката Марија од Австрија (7 август 1562 – 25 јануари 1563 година), близнак на Филип.

Дела

уреди
  • De re coquinaria (готвач), ракопис в. 1545 година, замокот Амбрас во близина на Инсбрук . Инв. бр. PA 1473
  • Книга за готвач и лекови. ракопис в. 1545 година, замокот Амбрас во близина на Инсбрук . Инв. бр. PA 1474

Литература

уреди
  • Сигрид-Марија Гросинг: Kaufmannstochter im Kaiserhaus. Philippine Welser und ihre Heilkunst, Виена : Kremayr und Scheriau, 1992, 254 страници,ISBN 3-218-00531-0
  • Сигрид-Марија Гросинг: Die Heilkunst der Philippine Welser. Außenseiterin im Hause Habsburg . Аугсбург: Санкт-Улрих-Верлаг, 1998, 160 страници,ISBN 3-929246-28-7
  • Карл Бир: Филипински Велсер алс Фројндин дер Хеилкунст . Во: Gesnerus 7 (1950) 80-86
  • Алфред Оер: Филипински Велсер и Ана Катерина Гонзага во Гемахлинен Ержерцог Фердинандс II. . Виена: Kunsthistorisches Museum Wien, Sammlungen Schloß Ambras, 1998, 72 страници,ISBN 3702007725

Наводи

уреди
  1. „The Cardinals of the Holy Roman Church – Biographical Dictionary – Consistory of 19 November 1576“. Архивирано од изворникот на 2017-05-26. Посетено на 2022-12-20.

Надворешни врски

уреди