Уриел Вајнрајх (23 мај 1926 – 30 март 1967 година) бил истакнат еврејско-американски лингвист.

Живот

уреди

Уриел Вајнрајх е роден во Вилно, Полска (од 1945 година, денешен Вилнус, Литванија), како прво дете на Макс Вајнрајх и Регина Сабад. Татковското потекло на семејството потекнува од Курланд во Латвија , додека мајчиното потекнува од добро почитувано и угледно еврејско семејство во Вилно. Дипломирал, магистрирал и докторирал на Универзитетот Колумбија [1] [2] и продолжил да предава таму. Неговата работа била насочена кон јидски студии, социолингвистика и дијалектологија. Вајнрајх се залагаше за поголемо прифаќање на семантиката, и го состави иконскиот Модерен англиско-јидски јидско-англиски речник, објавен набргу по неговата смрт.

Вајнрајх беше син на лингвистот Макс Вајнрајх и ментор на Марвин Херцог, со кого ги постави темелите на Јазичниот и културниот атлас на ашкеназиското еврејство ( LCAAJ ) соработувајќи со Вилијам Лабов . Вајнрајх се смета за еден од првите лингвисти што го ценел феноменот на јазикот на ученикот, познат како меѓујазик, 19 години пред Лари Селинкер да го воведе терминот „Интерјазик“ во својата статија од 1972 година. Во неговата репер книга Јазици во контакт, Вајнрајх прв забележал дека изучувачите на вториот јазик ги сметаат лингвистичките форми од нивниот прв јазик еднакви со формите во целниот јазик. Меѓутоа, суштинските разлики помеѓу овие форми доведуваат до говор што мајчините говорители на целниот јазик го сметаат за инфериорен.

Заедно со неговите студенти Лабов и Херцог, го напиша трудот објавен во книгата од 1968 година „Емпириски основи во историската лингвистика“, во кој се идентификувани пет аспекти на јазичната промена, чија цел била да ги опишат феномените на јазичната промена. Овие аспекти станаа значаен социолингвистички репер за анализа и опис. [3]

Тој умре од рак на 30 март, 1967 година, во болницата Монтефиоре во Њујорк,[4] [5] пред објавувањето на неговиот јидско-англиски речник.

Пишувајќи за Вајнрајх во неговата историја на јидиш, Зборови на оган, Довид Кац рече:

„Иако живееше помалку од четириесет и една година, Уриел Вајнрајх... успеа да го олесни предавањето на јидски јазик на американските универзитети, да изгради нов јазичен атлас на јидиш и да ја покаже важноста на јидиш за науката за лингвистиката“. [6]

Публикации

уреди
  • Колеџ јидиш: Вовед во јидскиот јазик и во еврејскиот живот и култура ( ЈИВО, Њујорк, 1. издание 1949 година, 6. издание 1999 година),ISBN 0-914512-26-9 .
  • Јазици во контакт: наоди и проблеми . Њујорк, 1953 година. Репринт, Мутон, Хаг, 1963 година,ISBN 90-279-2689-1 .
  • Кажи го на јидиш: фраза книга за патници (со Беатрис Вајнрајх). Довер, Њујорк, 1958 година,ISBN 0-486-20815-X .
  • Модерен англиски-јидски јидски-англиски verterbukh . Современ англиско-јидски јидско-англиски речник (McGraw-Hill, New York, 1968 and Schocken, ново издание со мека форма 1987), на Интернет архива https://archive.org/details/modernenglishyid00wein_0/page/n1/mode/2upISBN 0-8052-0575-6 .

Поврзано

уреди

Наводи

уреди
  1. Columbia College (Columbia University). Office of Alumni Affairs and Development; Columbia College (Columbia University) (1967–1969). Columbia College today. Columbia University Libraries. New York, N.Y. : Columbia College, Office of Alumni Affairs and Development.
  2. „URIEL WEINREICH, A LINGUIST, DIES; Columbia Professor Taught and Wrote on Yiddish Past“. The New York Times (англиски). Посетено на September 28, 2021.
  3. Meyerhoff, Miriam (2012). Sociolinguistics: an introduction (3rd. изд.). New York: Routledge.
  4. „Uriel Weinreich, A Linguist, Dies – Columbia Professor Taught and Wrote on Yiddish Past“. The New York Times. April 1, 1967. стр. 32. Посетено на April 20, 2016.
  5. „Uriel Weinreich“. Daily News. New York, NY. April 1, 1967. стр. 303. Посетено на September 21, 2022 – преку Newspapers.com.  
  6. Katz, Dovid (2004). Words on fire : the unfinished story of Yiddish. Internet Archive. New York: New York : Basic Books. стр. 356–7. ISBN 978-0-465-03728-5.CS1-одржување: датум и година (link)

Надворешни врски

уреди