Антоанета Тереза Елфорс (родена Оберг; 30 ноември 1823-16 април 1905) била шведска сценска глумица и театарски режисер. Таа била управен директор на патувачката театарска дружина „Елфорс“ помеѓу 1869 и 1888 година.

Биографија уреди

Тереза Елфорс е родена во Стокхолм, ќерка на сопственикот на фабриката Андерс Оберг и Марија Елизабет Канстром. Таа била студентка на училиштето на Кралскиот шведски балет од 1837 година и на Кралската академија за драмска обука од 1839 година.

Кариера уреди

Била активна во Кралскиот драмски театар во 1837-42 година. Помеѓу 1842 и 1846 година, таа била активна во Нов театар. Во 1847 година се омажила за глумецот Ларс Ерик Елфорс (1817-1869), директор на неговата неодамна формирана театарска дружина. Потоа настапила под името Тереза Елфорс. Таа била глумица во патувачката театарска дружина Елфорс и од 1886-88 година била нејзина директорка. Таа го презела раководството на театарската дружина за време на болеста на нејзиниот сопруг и формално по неговата смрт во 1869 година.

Како глумица, Тереза Елфорс започнала со улоги на генијалци и хероина, но продолжи со улоги на карактери во модерните нордиски и странски драми на новото реалистичко движење. Според една критичарка: „Нејзините изведби се одликуват со духовност, фини детали, жива виталност“, и како признание за нејзината способност, ѝ била доделена тазе „Елиза Хвасер од селата“, по реномираниот глумица на Кралскиот драмски театар, која во тоа време важела за најголема глумица во Шведска.

Тереза Елфорс уживала голема почит во текот на нејзината кариера, особено во нејзиниот капацитет како режисер:

„Г-ѓа Е. беше најпознатата жена во театарска режисерка во Шведска во 19 век, а компанијата Елфорс се сметаше за најдобар патувачки театар во нацијата во текот на 1870-тите и 1880-тите. Репертоарот како и глумечката игра беше на највисоко ниво, а режисерката беше многу почитувана и сакана поради нејзините одлични лични доблести. Што се однесува до финансиската страна на работите, г-ѓа Е. веројатно би била неспорна меѓу сите режисери на патувачки театри. Таа им припаѓа на многу малкумина меѓу нив, кои можеа да остават мало богатство при нејзиното заминување.“

Како директор, таа се фокусирала на нордиските претстави, како што е Шведската драми од ФА Dahlgren, В. Аксел Анреп, Емили Лундберг, но, исто така, Лоренц Диетрихсон, Бјорнстјерне Бјорнсон и Ибзен. Нејзиниот најголем финансиски успех беше, сепак, „Околу светот во осумдесет дена“ од Жил Верн, а таа исто така поставувала помалку сериозни оперети, бидејќи „За време на големите денови на компанијата Елфорс во 1870-тите и 1880-тите, вкусот за оперети бил толку голем што таков економски и практичен директор како г-ѓа Е. едвај можел да го игнорира“.

Нејзината компанија настапила со успех во Ѓургардстеатрн во Ѓургарден во Стокхолм, и била на турнеја во Финска во 1869,1870,1874,1877 и 1878 година.

Во 1888 година, таа го трансформирала раководството во сценски режисер и театарски менаџер Август Линдберг (1846–1916), по што театарската дружина го променила своето име во театарска дружина Линдеберг. Таа продолжила да настапува во компанијата Линдеберг до 1893 година. Помеѓу 1890 и 1893 година, компанијата Линдеберг работела во Стора Театрн во Гетеборг. Кога компанијата Линдеберг била распуштена во 1893 година, таа се пензионирала со нејзиниот син Јулиус Ерик Енгелбрект Елфорс (1847-1925) во Стокхолм каде што починала во 1905 година.

Извори уреди

  • Остерберг, Карин и сор. (1990) Svenska kvinnor: föregångare, nyskapare (Lund: Signum)ISBN 91-87896-03-6
  • Nordensvan, Georg (1918) Svensk teater och svenska skådespelare från Gustav III till våra dagar. Андра Делен, 1842-1918 (Стокхолм: Бониер)

Надворешни врски уреди