Регулација на банките: Разлика помеѓу преработките

[проверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
изменета категоризација
Ред 2:
 
==Причини за регулација на банките==
Вообичаено се наведуваат три основни аргументи за потребата од регулација на банките:<ref>Kent Matthews and John Thompson, ''The Economics of Banking''. John Wiley and Sons, Chichester, 2005, стр. 163.</ref>
Кога некоја банка се соочува со недостиг на [[ликвидност]] и не може да ги исплати обврските кон нејзините клиенти (во прв ред, штедачите), тоа може да предизвика нервоза и паника кај штедачите која лесно може да се претвори во „[[навала на банката]]“ (''bank run'') - состојба кога голем број штедачи истовремено сакаат да си ги повлечат [[пари]]те од своите сметки во банката. Бидејќи секоја банка држи сам мал дел од своите средства во форма на пари, таквиот притисок води до ликвидносна криза во банката. Поради меѓусебната поврзаност на банките, или како последица на зголемената перцепција за [[ризик]] кај штедачите, понекогаш се случува проблемите што се присутни во работењето на една банка да предизвикаат навала на штедачите и во другите банки, дури и кога тие се во сосема добра финансиска положба и не се никако поврзани со проблематичната банка. Оваа појава на истовремена навала на повеќе банки се нарекува „[[банкарска паника]]“ (''bank panic''). Во тој случај, во опасност е доведен целокупниот банкарски и [[финансиски систем]], т.е. станува збор за „[[системски ризик]]“ (''systemic risk'') којшто лесно може да се пренесе и надвор од националниот банкарски систем и да ги зафати банкарските системи на други земји или на целиот свет - појава наречена „зараза“ (''contagion''). Имајќи предвид дека банките го извршуваат [[Платен промет|платниот промет]], системскиот ризик предизвикува сериозни проблеми во функционирањето на целата [[економија]], зашто проблемите во работењето на банките го нарушуваат нормалното функционирање на [[Претпријатие|претпријатијата]] и на населението. Поради тоа, државите ги регулираат активностите на банките со цел да ја спречат појавата на системскиот ризик и да ја обезбедат [[финансиска стабилност|финансиската стабилност]].<ref>Richard Apostolik, Christopher Donohue, and Peter Went (2009), ''Foundations of Banking Risk''. Hoboken, New Jersey: John Wiley and Sons, p. 57-62.</ref>
* корисниците на банкарските услуги немаат пазарна моќ и поради тоа подлежат на експлоатација поради [[монопол]]ската положба на банките.
* [[депозит]]орите не се доволно информирани и не можат да вршат надзор над банките, па затоа им треба заштита.
* регулацијата на банките е потребна за да се обезбеди стабилен банкарски систем.
 
Кога некоја банка се соочува со недостиг на [[ликвидност]] и не може да ги исплати обврските кон нејзините клиенти (во прв ред, штедачите), тоа може да предизвика нервоза и паника кај штедачите која лесно може да се претвори во „[[навала на банката]]“ (''bank run'') - состојба кога голем број штедачи истовремено сакаат да си ги повлечат [[пари]]те од своите сметки во банката. Бидејќи секоја банка држи сам мал дел од своите средства во форма на пари, таквиот притисок води до ликвидносна криза во банката. Поради меѓусебната поврзаност на банките, или како последица на зголемената перцепција за [[ризик]] кај штедачите, понекогаш се случува проблемите што се присутни во работењето на една банка да предизвикаат навала на штедачите и во другите банки, дури и кога тие се во сосема добра финансиска положба и не се никако поврзани со проблематичната банка. Оваа појава на истовремена навала на повеќе банки се нарекува „[[банкарска паника]]“ (''bank panic''). Во тој случај, во опасност е доведен целокупниот банкарски и [[финансиски систем]], т.е. станува збор за „[[системски ризик]]“ (''systemic risk'') којшто лесно може да се пренесе и надвор од националниот банкарски систем и да ги зафати банкарските системи на други земји или на целиот свет - појава наречена „зараза“ (''contagion''). Имајќи предвид дека банките го извршуваат [[Платен промет|платниот промет]], системскиот ризик предизвикува сериозни проблеми во функционирањето на целата [[економија]], зашто проблемите во работењето на банките го нарушуваат нормалното функционирање на [[Претпријатие|претпријатијата]] и на населението. Поради тоа, државите ги регулираат активностите на банките со цел да ја спречат појавата на системскиот ризик и да ја обезбедат [[финансиска стабилност|финансиската стабилност]].<ref>Richard Apostolik, Christopher Donohue, and Peter Went (2009), ''Foundations of Banking Risk''. Hoboken, New Jersey: John Wiley and Sons, 2009, p. 57-62.</ref>
 
==Цели на регулацијата==