Централна разузнавачка агенција: Разлика помеѓу преработките

'''Централната разузнавачка агенција''' ([[англиски јазик|анг.]] ''Central Intelligence Agency'', скратено ''CIA'') е народна [[разузнавачка служба]] на [[владата на Соединетите Американски Држави]] која дава отчет на [[Директорот на државната разузнавачка служба]], и е одговорна за обезбедување на [[државна разузнавачка безбедност]] на надредените политичари на САД. ЦИА исто така е вмешана и во тајните активности нарачани од [[Претседателот на САД]].

Формирањето на ЦИА произлезе од [[Уред за стратешки услуги|Уредот за стратешки услуги]] (скратено ОСС) формирана за време на [[втората светска војна]] да ги координира шпионските активности кај непријателите за организациите на Американската војска.

Првенствена улога на ЦИА е да собира информации за странските влади, организации и поединци и да ги советува државните политичари. Службата спроведува тајни и вооружани активности со тоа што наметнува политичко влијание преку Оделот за специјални активности. Во 2004 година одговорноста на ЦИА значитено се промени.Пред декември 2004 година ЦИА беше главна разузнавачка организација на владата на САД, која беше одговорна за целосно управување на [[американското разузнавачкото општество]].Со Реформата за разузнавање и [[Актот за спречување на тероризам од 2004 година]] се формира канцеларијата на директорот за [[државно разузнавање]], кој го превзеде управувањето и раководењето на американското разузнавачкото општество.

Денес ЦИА сѐ уште има бројни заеднички активности со разузнавачките служби од други земји.

:* '''Дирекција за разузнавање''' одговорна за сите извори на разузнавање, изтражување и анализи.

:* '''Национална тајна служба''', поранешна Дирекција за активности, која извршува собирање на тајни разузнавачки податоци и извршува тајни акции.

:* '''Дирекција за наука и технологија'''

 

=== Извршно раководство ===

[[Директорот на Централната Разузнавачка Служба]] (ЦИА) дава извештај дирекно на [[Директорот на државното разузнавање]], во пракса тој работи со директорот на државното разузнавање, [[Конгрес на Соединетите Американски Држави|Конгресот на Соединетите Американски Држави]](најчесто преку [[службата за конгресни работи]]) и [[Белата куќа]], а заменикот директор е внатрешен извршител.ЦИА врши разни надзори во Конгресот, иако тоа главно е водечка улога.

ЦИА исто така обезбедува разузнавање на државно ниво достапно за тактички организации, најчесто за нивната целосна разузнавачка група извори .

 

Службата за Јавни Работи го советува Директор на Централното Разузнавање за сите комуникациски прашања во врска со медиумите, јавната политика и за вработените. Оваа служба меѓу другите функции работи со забавната индустрија.

=== Дирекција за разузнавање ===

==== Регионални групи ====

Тука е службата која е посветена на Ирак, и регионалните аналитички Служби:

'''Службата за транснационални прашања''' проценува и согледува постоечки и нови закани на американската национална безбедност и ги обезбедува најискусните креатори на политиката, воени планери го анализира спроведувањето на законот, предупредувањето, и кризната поддршка.

'''Центарот за дрога и криминал на ЦИА''' истражува информации од интернационален криминал за креаторите на политиката и заедницата која ги спроведува законите. Бидејќи ЦИА законски нема полициски авторитет, најчесто анализите ги праќа на ФБИ и други надлежни организации како што се ДЕА и службата за дрога, тутун и огнено оружје.

'''Групата од центарот за контраразузнавачка анализа''' ги спознава, надгледува и разгледува напорите на странските разузнавачки лица, државјани или не кои работат против интересите на владата на САД. Работи со персонал на ФБИ во седиштето на Државното контраразузнавање со кое раководи директорот на државното разузнавање.

'''Групата од центарот за информатички активности''' се справуваат со заканите во американските компјутерски системи. Оваа единица е подржана од Директорот на државното разузнавање.

'''Службата за собирање на стратегии и анализи''' обезбедува разбирачка разузнавачка колекција екпертизи до Дирекцијата за разузнавање, до поглавните вработени во Агенцијата и разузнавачката заедница и до клучните државни креатори на политиката.

=== Дражвна тајна служба ===

Во 2004 година на ЦИА и беше доделена надлежност над целото човечко разузнавање во САД, што многу мина сметаат дека е јадро на Агенцијата. '''Државната тајна служба''' (поранешна Дирекција за активности) е одговорна за собирање на разузнавачки информации од странство, преку тајни извори и тајни акции. Новото име укажува дека има примено одредени тајни средства од Министерството за одбрана. Државната тајна служба беше создадена да се прекине со долгогодишното противење за влијанието, филозофијата и буџетот помегу [[Министерство за одбрана на Соединетите Американски Држави|Министерството за одбрана на Соединетите Американски Држави]] и ЦИА. Министерството за одбрана создаде Тајна служба за одбрана под службата за разузнавање на министерството за одбрана која по одлука на претседателот на САД стана дел од Државната тајна служба.

:* борба против сите нови разузнавачки технологии кои Советската Унија може да ги развие.

Во 1999 година ЦИА ја создаде фирмата со ризичен капитал [[Ин-Ку-Тел]] за да помогне со финансирање и да развие технологии кои се во интерес на службата. Долго време беше пракса на ИТ да известува за главниот развој, како што се извидничките авиони и сателити.

:* '''Одделот за безбедност'''

:* '''Одделот за врски'''

Во септември 1947 година со Државниот акт за безбедност од 1947 година беа создадени Советот за државна безбедност и Централната разузнавачка служба. Вицеадмиралот [[Роско Хелинкетер]] прв беше на чело на ЦИА.

Државната директива на советот за безбедност на Оделот за специјални проекти, на 18 јуни 1948 (НСЦ 10/2) понатаму и довори на ЦИА власт да извршува тајни активности против непријателските држави или групи или да ги подржува пријателските странски држави и групи но под услов да бидат планирани и пратени од страна на владата на САД и одговорноста за нив не достапна за неовластени лица.

[[Податотека:Cia-lobby-seal.jpg|thumb|right|Печатот со петметарски дијаметар во лобито на зградата седиште на ЦИА.]]

=== Структурна стабилизација, 1952 година ===

[[Мисијата Пати]] на Уредот за стратешки услуги пристигна во [[Виетнам]] на крајот од втората светска војна, и имаше значително влијание врз многу водичи на разни групи во Виетнам вклучувајќи го и [[Хо Ши Мин]]. Додека траеше експедиторската мисија Пати, Хо предлагаше независност во фази, со транзициско партнерство со Франција или дури и со САД, но одржувачката политика на САД беше против формирање на било каква влада која по природа е комунистичка.

Првата мисија на ЦИА во Индокина, под тајно име [[Воена мисија Сајгон]], која се одвиваше во 1954 година, под водство на [[Едвард Лансдејл]]. Американско настроените аналитичари истовремено се трудеа за проектот за развој на политичката моќ, и доколку договорениот референдум за поделба на Југот и Северот, или ако беше Југот, ќе останеше независен клиент на САД. На почеток САД беше концентрирана на Југоисточна Азија во [[Лаос]], а не на Виетнам.

[[Податотека:Kh-4b corona.jpg|thumb|Раниот фотографски сателит КОРОНА/КХ4Б]]

=== Злоупотреба на авторитетот на ЦИА 1970-1990 година ===

Во моментов, ЦИА дава извештај на Директорот на државното разузнавање. Пред оформувањето на Директорот на државното разузнавање, ЦИА даваше извештај на Претседателот, со информациски состаноци во конгресните комитети. Државниот советник за безбедност е постојан член на Советот за државна безбедност, и е одговорен за советување на Претседателот со значајни информации собрани од разузнавачките служби на САД, вклучувајќи ги Агенцијата за државна безбедност, Управата за борба против дрогата итн. Сите 16 разузнавачки служби се под власта на Директорот на државното разузнавање.

== Прашања и контроверзии поврзани со мисиите ==

Овие статии се направени на два различни начини: по географски регион (за домашни и странски актери кои се ограничени во државата или некој регион) и потранснационална тема (за актери кои не се државјани).

Активностите на ЦИА по региони, за државите и датите се расправа во следниве статии.

:* [[ЦИА покровител на смена на режим]]

Главните извори за овој дел се од [[Советот за надворешни работи на САД]], [[Архивата за државна безбедност]] и [[универзитетот Џорџ Вашингтон]], [[Актот за слобода на информирањето]], библиотеката на ЦИА, сослушувањата во Конгресот на САД, книгата на Блум и книгата на Вајнер. Имајте на ум дека ЦИА има одговори на тврдењата во книгата на Вајнер, и дека Џефри Ричелсон од Архивата за државна безбедност исто така ги критикуваше.

=== Безбедносни и контраразузнавачки неуспеси ===

Иако имињата се менуваат периодично, постојат две основни функции да се заштити безбедноста на ЦИА и на нејзините активности. Постои Одделот за безбедност во Дирекцијата за поддршка, кој е одговорен за физичкото обезбедување на објектите на ЦИА, за безбедно чување на информации, како и персоналот на безбедносни сертификати. Овие се насочени внатре во самата служба.Тоа што сега е Државна тајна служба, има контра-разузнавачка функција, таканаречен Штаб за контра-разузнавање под наоспоруваниот шеф, Џејмс Исус Ангелтон. Улогата на оваа функција вклучува пронаоѓање на сужбеници кои обезбедуваат информации на странските разузнавачки служби (FIS) и се познати како кртови. Друга улога е проверка на предлозите за регрутирање на странски луѓе за собирање на разузнавачки информации од странство, и проверка на истите дали имаат некакви врски со странските разузнавачки служби и дали ќе се обидат да навлезат во ЦИА со цел да ги научат практиките и вработените, или како провокатори или во форма на двојни агенти.

=== Неуспех во разузнавачката анализа ===

Критики беа упатени кон службата исто така за неефективност на служба за собирање на разузнавање. Поранешниот Директор на централното разузнавање Ричард Хелмс после завршувањето на Втората светска војна искоментира ,,единствената преостаната супер сила нема доволно заинтересираност за тоа што се случува во светот за да организира и да води служба за шпионажа. ЦИА беше особено критикувана за пропустот што не го предвидоа [[распаѓањето на Советскиот Сојуз]].

Ветерани на службата изразија жалење за неспособноста на ЦИА да произведе долготрајно стратешко разузнавање како што некогаш имаше, за да ги води креаторите на политиките. [[Џон МекЛохин]], кој беше заменик директор и вршител на должноста директор на централното разузнавање од октомври 2000 година до септември 2004 година, рече дека ЦИА е удавена од побарувањата на белата куќа и Пентагон за итни информации, разузнавачката анализа заврши како да е [[Википедија]] за Вашингтон. Во статијата за разузнавачка анализа, насочување себеси на потрошувачите се зборува за начини на кои разузнавањето ќе биде попродуктивно за барањата на креаторите на политиките.

За медиумите најинтересни се неуспесите. Број декласифицирани проценки на државното разузнавање го предвидоа однесувањето на некои држави, но не на начин кој е интересен за вестите, или најзначајно, не беа јавни за време на случувањата. Во нивната операциска улога, одреден напредок за ЦИА беа програмите У-2 и [[СР-71]], анти-советските и операциите во Авганистан во средината на 80-тите.

Извршниот извод како извештај беше објавен на 21 август 2007 година од страна на канцеларијата на ннадзорникот на ЦИА, генералот [[Џон Хелгерсон]], и содржеше дека поранешниот директор на централното разузнавање Џорџ Тенет не беше способен соодветно да ја подготви службата да се справи со опасноста која беше прикажана од Ал Каеда пред нападите на 11 септември 2001 година. Извештајот беше завршен во 2005 година, и со договор со Конгресот деше објавен во јавноста на делови, и покрај приговорите од актуелниот Директор на разузнавачката заедница [[Мајкл Хајден]]. Хајден изјави дека објавувањето во јавността ќе биде „трошење на време и внимание навраќајки се на земја што е добро изорана“. Тенет не се сложи и со заклучоците на извештајот, и цитираше дека планирал лице в лице средби со [[Ал Каеда]], особено од 1999 година.

=== Запрашувачки/контроверзни тактики ===

Предизвикувачки се етичките проблеми, во разбирање на улогата на ЦИА во човековите права. [[Џон Скотвел]], службеник кој ја напушти ЦИА и стана јавен критичар, и рече дека теренските службеници на ЦИА:„Тие не ги среќаваат смртните одреди на улиците на кои всушност тие сецкаат луѓе и ги легнуваат на земја па им поминуваат со камиони врз главите. Луѓето на ЦИА во [[Сан Салвадор]] се среќаваат со шефовите на полицијата, и со луѓето кои ги водат смтните одреди, и соработуваат со нив среќавајќи се на базените во нивните вили. И тоа е софистициран, цивилизиран начин на однос. Тие зборуваат за ницните деца кои учат во [[УКЛА]], [[Харвард]] или други школи, и не зборуваат за хоророт што тие го направиле, претварајќи се како да не е вистина“.

ЦИА беше критикувана и за нивната главна задача,неспособност во собирањето на разузнавање. Различно од оваа критика се исказите за злоупотреба на службената должност кои се значителни за недостатокот на внимание во главните мисии во смисла на спорните работи, како што се обидите за атентати и прекршувањењто на човековите права, води кон тоа да операциите имаат многу мала поврзаност со собирањето на разузнавање. ЦИА беше обвинета дека повеќе од 90% од вработените живеат и работат во САД, а не во странските земји, што е прекршок на нивната повелба. ЦИА исто така беше обвинета за недостаток на финансиска контрола и контрола над предавниците што доведе до губиток и измама.