Перово: Разлика помеѓу преработките

[проверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
Нема опис на уредувањето
Ознака: Изворно уредување 2017
Нема опис на уредувањето
Ознака: Изворно уредување 2017
Ред 46:
 
Оддалеченоста меѓу двете локации на селото Долно и Горно Перово постепено се намалува со изградбата на новите куќи. Самото Долно Перово може да се каже дека е поделено на две маала, Горно и Долно Маало.<ref name="книга" />
 
Селото добило електрична енергија и систем за наводнување во 1960 година, телевизиски прием во 1965 година, асфалтен пат во 1980 година, а со телефонски приклучоци во 1987 година.<ref name="книга" />
 
== Историја ==
Ред 52 ⟶ 54:
 
Во [[XIX век]], Перово се наоѓало во [[Битолска каза|Битолската каза]], нахија Горна Преспа, во [[Отоманско Царство|Отоманското Царство]].
 
До 1912 година, Перово било под турска власт, но не било беговски чифлик. Во текот на подготовките за [[Илинденско востание|Илинденското востание]] учествувало со своја востаничка чета од 50 востаници, раководена од некој Стефан од [[Кривени]]. Во текот на востанието загинале 4 жители, а селото било ограбено и изгорено (85 куќи).<ref name="книга" />
 
Во [[Прва Балканска војна|Првата Балканска војна]] (ноември 1912 г.), селото се нашло под српска власт, а во текот на [[Прва светска војна|Првата светска војна]] (октомври 1915 г.) под бугарска окупација. Подоцна, со поместувањето на фронтот, низ селото поминале и војските на [[Антанта]]та. Во текот на војната, перовчани биле мобилизирани во војските на спротивставените страни.<ref name="книга" />
 
Во 1917 година, во селото се појавило [[тифус]] од кој умреле повеќе луѓе.<ref name="книга" />
 
По завршувањето на Првата светска војна, Покрвеник повторно се нашло под српска власт. Во периодот помеѓу двете светски војни, Волкодери било во состав на општината Стење.<ref name="книга" />
 
Во [[Втора светска војна|Втората светска војна]] селото паднало под окупација на фашистичка [[Италија]] (мај 1941 година), со што се нашло во составот на т.н. [[Голема Албанија]]. По капитулацијата на Италија (8 септември 1943 година) паднало под окупација на фашистичка [[Бугарија]], под која останало до ослободувањето на 5 септември 1944 година.<ref name="книга" />
 
== Стопанство ==
Ред 59 ⟶ 71:
Селото, во основа, има полјоделска функција.<ref name="енциклопедија" />
 
|'''== Население''' ==
 
Во делото „[[Етнографија на вилаетите Адријанопол, Монастир и Салоника]]“, издадено во [[Цариград]] во 1878 година, кое прикажува статистика за машкото население во 1873 година, Перово е посочено како село со 72 домаќинства и 198 жители.<ref name="етнографија">„Македония и Одринско. Статистика на населението от 1873 г.“ Македонски научен институт, София, 1995, стр. 86-87.</ref>
 
Според статистиката на бугарскиот етнограф [[Васил К’нчов|Васил К'нчов]] ([[Македонија. Етнографија и статистика|„Македонија, етнографија и статистика“]]) од 1900 година во селото имало 590 [[Македонци]].<ref name=":1">[http://www.promacedonia.org/vk/vk_2_42.htm Кънчов, Васил. „Македония. Етнография и статистика“. София, 1900. стр. 241.]</ref> Според секретарот на Бугарската егзархија [[Димитар Мишев]], („[[La Macédoine et sa Population Chrétienne]]“) во 1905 година во Перово имало 600 [[Македонци]] под врховенството на егзархијата.<ref name=":2">Brancoff, D.M. "La Macédoine et sa Population Chrétienne". Paris, 1905, рp. 170-171.</ref>
 
Во 1961 година селото броело 428 жители, додека во 1994 година бројот се намалил на 213 жители, македонско население.<ref name="енциклопедија" />
 
Според последниот попис од 2002 година, во селото Перово живееле 175 жители, сите [[Македонци]].<ref name="попис" />
 
=== Родови ===
 
Долно Перово е македонско село.
== Инфраструктура ==
 
Родови во селото се: ''Ајгаровци'', ''Блатковци (Грковци)'', ''Голицовци'', ''Гуновци'', ''Гроздановци'', ''Гронџевци'', ''Гребановци'', ''Ѓуровци'', ''Јанкуловци'', ''Јосифовци'', ''Каљунџиовци'', ''Кевиловци'', ''Калиовци'', ''Коцкаровци'', ''Климевци'', ''Каровци'', ''Коњановци'', ''Кардевци'', ''Луловци'', ''Лиговци'', ''Лижевци'', ''Мушевци'', ''Мелеловци'', ''Мицкаловци'', ''Милошевци'', ''Мотлевци'', ''Нунушовци'', ''Нонкуловци'', ''Печенковци'', ''Пшковци'', ''Поповци'', ''Ромбевци'', ''Римановци'', ''Рауковци'', ''Стојчевци'', ''Србиновци'', ''Цакуловци'', ''Царовци'', ''Циревци'', ''Чавкаловци'', ''Чачевци'' и ''Шутиновци''.<ref>{{Наведена name="книга|title=Населбите" во Преспа|last=Јовановски|first=Владо|publisher=Ѓурѓа|year=2005|isbn=|location=Скопје|pages=}}</ref>
 
*Според '''Доселеници:'''истражувањата ''Џуровцина (6Бранислав к.)''Русиќ доселениво се1949 одгодина, некоеродови местово [[Џураселото село|Џура]] (?).се:<ref>{{Наведена книга|title=Преспанска област|last=Русиќ|first=Бранислав|publisher=Архивски Фонд на МАНУ, к-2, АЕ 87|others=|year=|isbn=|location=|pages=}}</ref>
 
* '''Староседелци и непознато потекло:''' ''Рацковци'' со ''Шапковци'' (1 к.), ''Поповци'' со ''Царовци'', ''Печенковци'', ''Блатковци'' и ''Поповци'' (28 к.), ''Ќевиловци'' (3 к.), ''Голицовци'' (2 к.), ''Мушевци'' (1 к.), ''Луловци'' (7 к.), ''Мицкаловци'' со ''Марковци'', ''Шундовци'', ''Гребаковци'' и Џакуловци'' (3 к.), и ''Иванковци'' (14 к.)''.
* '''Доселеници:''' ''Џуровци'' (6 к.), доселени се од некое место Џура (?).
 
<!--== Инфраструктура ==
 
Спрема официелите документи селото постои од пред 16-от век. Имено во пописниот Дефтер од 1583 год на Османлиското Царство село Перово е евидентирана населба со 49 фамилии. Селото било сместено источно и јужно од црквата. Источниот дел го именувале Преку Река ,а западниот Црква (кај црквана).
Дислокацијата започнала веднаш по папсувањето на Илинденското Востание. Имено во вората половина на август 1903 год. башибозлукот и турската војска го запалиле селото. Од 85 куќи, неопожарени останале само 5 куќи. Селаните на просторот околу црквата, северно и северзападно направиле времени смештајни "куќи“ од поплет од гранки премачкани со кал ,покриени со трска. Немирните години: Уриетот, Балканските војни, Првата светска војна, овие куки ги „поживеале“ до 1918 год., кога дошла катастрофата од поплавата и тифусот од војната.
Во атарот на селото ,од северниот дел на котлината се влеваат во Големото Преспанско Езеро три реки: источно од црквата Дрменска Река и западно од селото Стипонска Река и Прељупска Река. Трите се со повремен водотек и буични после топењето на снегот и силни врнежи. За да може водата да истекува во езерскиот простор, и на трите реки јужно од песочниот превлак на кој лоцира црквата ,а порано и селото ,копани биле и редовно чистени канали . И сега просторот јужно од црквата се именува Канали.
 
За инфраструктурата ќе кажеме кратко за: патните сообраќајници и превозните средства, езерскиот сообраќај како овде неизбежен, снабдувањето со вода и одводот на отпадната вода, телефонскиот сообраќај и др.
 
Патниот сообраќај до шеесетите години се вршеше со [[запрега]] од волови, биволи, пар коњи и со еден коњ спрегнати превреме во коли, мал одар за секојденвите потреби во полето, мелење на житариците, собирање на дрва за огрев и друго и голем одар за собирање на сеното, ожнеаните снопови жито, слама, сувата трска, ожнеаната сува пченка и друго и коли за [[коњска запрега]] со четири тркала за секојдневна употреба, потоа коли (кочии), коли (каруси) полуксузни за превоз на луѓе, 8 до 10 лица, и најлуксузните чези. За сите нив задоволувачки беа земјените патишта со најмала ширина од 3 метри.
Ред 90 ⟶ 115:
 
== Историja ==
 
Спрема официјалните документи селото постои од пред 16-от век. Кажувањата на луѓето генерациски пренесувани велат:“Некогаш двајца браќа ПЕРО И ОТЕШ, дошле на оваа локација. Се договориле ПЕРО да остане тука и да закуќи куќа ,а ОТЕШ да отиде на локацијата на село Отешево и таму тој да се насели. Бидејки овде е рамница нема дрва, Отеш да му отстапи на Перо дел од шумата , да може да собира дрва за греење и други потреби”. Така направиле. И ден денешен во реонот на Отешево постои локација, шума која се вика Перовска шума.
Спрема пописниот дефтер од 1583 год. за Охридскиот Санџак, село Перово имао 49 домакинства. Од 49-те домакини - глава на семејствата, 5 биле попови. Во селото имало 17 неженети мажи кои биле задолжени да плаќаат данок од 25 акчиња (Сребрени турски пари) годишно, затоа што биле неженети.
 
Административно село Перово припаѓало на Санџакот Охрид, нахија Преспанска, Горна Преспа, кој го опфаќала просторот северно од селата Стење и Подмочани. Зошто?
Уште тогаш Преспанската Котлина административно била поделена на три дела:
'''Горна Преспа''', северно од селата Стење и Подмочани, со 40 селски населби, во состав на Санџак Охрид,како еден административен дел,
Долна Преспа, јужно од селата Стење и Подмочани, која била поделена на уште два административни дела :
'''Мала Преспа''', сегашната Мала Преспа во Р Албанија, во чиј состав било и селото Нивици (сега во Р Грција, во состав на Казата Билишта, со 12 селски населби и
'''Голема Преспа''', источниот дел заедно со населбите околу Малото Преспанско Езеро, во состав на Каза Горица(Корча, со 44 селски населби.
Во 1844 год. селото Перово го посетил Рускиот учен, проф. на универзитетот во Казан Виктор Григорович, славист. Имено дошол да ја истражува Европска Турција, Западна Македонија.После посетата на Охрид и св. Наум, преку планината Галичица, дошол во с. Стење, каде ја разгледал селската црва св. Кирил и Методи. Од Стење селаните со чамец преку Големото Преспанско Езеро го донесле во с. Перово. Тука ја разгледал селската црква св. Атанасие Велики. Покрај фреските и иконите нашол и 20 книги на старословенски јазик. (“Отчерк путешествија по Европејској Турции......” од Виктор Григорович ,Казан 1855 год.)
Пред и во текот на Илинденското Востание, селото било активно и организирано. Сите мажи кои биле на печалба во Стамбол, Бугарија, Влашко, после одржувањето на Смилевскиот Конгрес, должни биле да купуваат оружје и муниција и да го испраќаат во селото. Тие поединечно и во мали групи, незабележително да се враќаат дома. Во селото била организирана чета од 50 востаници под водство на војводата Тасе од с. Кривени. Попот Андреја бил јатак, учесник и организатор на криењето на оружјето и подготвувањето на локацијата за збегот. Покасно предаден од кодошите бил жестоко измачуван и убиен. Во месноста Лолици, во трските на Перовско Блато, селаните пред востанието направиле колиби во кои сместиле храна облека и кебиња за спиење. До нив доаѓале со чунки-чамци од издлабени стебла или талпи.
Ред 143 ⟶ 164:
За младите вечерните седенки за калапење тутун, лупење и ронење пченка ,беа забава и разонода. Се прикажуваа итроштини,приказни и пееа најубави македонски народни песни.
Во почетокот на педсеттите години на минатиот век, за првпат беше извршено проектирање на филмови со подвижен кино проектор на киното во Ресен.Еднаш или два пати во месецот доаѓаше во селото и на отворено на бел варосан фасаде ѕид се вршеше проекција. Гледачите на сопствени столчиња седеа и гледаа филм.
За државните празници училиштето и учениците приредуваа приредби, а после тоа имаше игранка.-->
 
== Демографија ==
Според статистиката на [[Васил К’нчов|Васил К'нчов]] („[[Македонија. Етнографија и статистика|Македониja, Етнографиja и статистика]]“) од 1900 година, во ''Перово'' живееле 590 жители, сите [[Македонци]].<ref name=":0">[http://www.promacedonia.org/vk/vk_2_36.htm Васил Кънчов. „Македония. Етнография и статистика“. София, 1900, стр. 241.]</ref>
 
Според секретарот на бугарската егзархија [[Димитар Мишев]], („[[La Macédoine et sa Population Chrétienne]]“) во 1905 година во ''Перово'' имало 600 [[Македонци]], егзархисти.<ref name=":1">D.M.Brancoff. "La Macédoine et sa Population Chrétienne". Paris, 1905, рр. 170-171.</ref>
 
Според последниот попис на населението на Македонија од 2002 година, селото има 103 домакинства и 175 жители, сите [[Македонци]].<ref>http://www.stat.gov.mk/publikacii/knigaX.pdf Попис во Македонија 2002. - Книга 10.</ref>
 
На табелата е прикажан бројот на населението во сите пописни години:<ref>Население на Република Македонија според изјаснувањето за етничката припадност, по населени места, според пописите на население 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 1994 и 2002 година (согласно територијалната организација од 1996 година) *Државен завод за статистика http://makstat.stat.gov.mk.</ref>
{| class="wikitable"
!Година
!1900
!1905
!1948
!1953
!1961
!1971
!1981
!1991
!1994
!2002
|-
|'''Население'''
|590<ref name=":0" />
|600<ref name=":1" />
|410
|434
|428
|351
|331
|209
|213
|175
|}
 
=== Родови ===
Долно Перово е македонско село.
 
Родови во селото се: Ајгаровци, Блатковци (Грковци), Голицовци, Гуновци, Гроздановци, Гронџевци, Гребановци, Ѓуровци, Јанкуловци, Јосифовци, Каљунџиовци, Кевиловци, Калиовци, Коцкаровци, Климевци, Каровци, Коњановци, Кардевци, Луловци, Лиговци, Лижевци, Мушевци, Мелеловци, Мицкаловци, Милошевци, Мотлевци, Нунушовци, Нонкуловци, Печенковци, Пшковци, Поповци, Ромбевци, Римановци, Рауковци, Стојчевци, Србиновци, Цакуловци, Царовци, Циревци, Чавкаловци, Чачевци и Шутиновци.<ref>{{Наведена книга|title=Населбите во Преспа|last=Јовановски|first=Владо|publisher=Ѓурѓа|year=2005|isbn=|location=Скопје|pages=}}</ref>
 
Според истражувањата на Бранислав Русиќ во 1949 година, родови во селото се:
 
* '''Староседелци и непознато потекло:''' ''Рацковци со Шапковци (1 к.), Поповци со Царовци, Печенковци, Блатковци и Поповци (28 к.), Ќевиловци (3 к.), Голицовци (2 к.), Мушевци (1 к.), Луловци (7 к.), Мицкаловци со Марковци, Шундовци, Гребаковци и Џакуловци (3 к.), Иванковци (14 к.)''
* '''Доселеници:''' ''Џуровци (6 к.)'' доселени се од некое место [[Џура село|Џура]] (?).<ref>{{Наведена книга|title=Преспанска област|last=Русиќ|first=Бранислав|publisher=Архивски Фонд на МАНУ, к-2, АЕ 87|others=|year=|isbn=|location=|pages=}}</ref>
 
== Општествени установи ==
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/wiki/Перово