Архипелаг: Разлика помеѓу преработките
| [проверена преработка] | [проверена преработка] |
Избришана содржина Додадена содржина
с отстранета Категорија:Острови; ставена Категорија:Архипелази користејќи го HotCat |
Нема опис на уредувањето |
||
Ред 1:
[[Податотека:Aegean Sea map bathymetry-fr.jpg|мини|The [[Aegean Sea]] with its large number of islands is the origin of the term ''archipelago''.]]
[[Податотека:MerguiArchipelagoMap.png|мини|Архипелагот Мергуј во Мјанмар.]]
'''Архипелаг''' — подрачје со група [[остров]]и во дадена [[водна површина]] кои се сметаат за [[физичка географија|физиогеографска]] целина. Поимот потекнува од [[старогрчки јазик|старогрчките]] зборови {{јаз|grc|ἄρχι-}}, „главен“ и {{јаз|grc|πέλαγος}} „море“),<ref>{{маклек|архипелаг}}</ref> и првично однесувал на [[Егејско Море|Егејското Море]].
Познати примери за архипелази се оние на [[Индонезија]], [[Јапонија]], [[Филипини]]те, [[Нов Зеланд]], [[Малдиви]]те, [[Британски Острови|Британските Острови]], [[Бахами]]те, [[Егејски Острови|Егејските Острови]], [[Хаваи]]те, [[Порторико]], [[Канарски Острови|Канарските Острови]], [[Мадеира]] и [[Азори]]те.
==Географски видови==
Архипелазите се среќаваат во изолација, обиколени со големи водни површини, или пак во соседство на голема копнена маса. На пример, [[Шкотска]] има преку 700 острови кои сочинуваат архипелаг, но највеќето се релативно блиску до брегот.
Честопати архипелазите се од [[вулкан]]ска природа, распоредени како долги островски лаци настани со [[субдукција]] или во [[тектоника|тектонски]] жаришта, но можат да бидат и производ на [[ерозија]], таложење и изгидање на земјиштето. Зависно од нивното географско потекло, островите кои сочинуваат архипелази можат бидат ''океански острови'', ''континентални откршоци'' или ''континентални острови''.<ref>Whittaker R. J. & Fernández-Palacios J. M. (2007) ''Island Biogeography: Ecology, Evolution, and Conservation''. New York, Oxford University Press</ref>
===Океански острови===
Океанските острови се претежно од вулканско потекло и мошне оддалечени од најблискиот континент. Такви примери се [[Хавајски Острови|Хавајските Острови]] и [[Велигденски Остров|Велигденскиот Остров]] во [[Тихи Океан|Тихиот]] и [[Амстердам (остров)|Амстердам]] во јужниот [[Индиски Океан]].
===Континентални откршоци===
Континенталните откршоци се делчиња од копнената маса кои се одвоиле од неа поради [[тектоника на плочите|тектонските движења]]. Такви се [[Фараљонски Острови|Фараљонските Острови]] кај [[Калифорнија]], САД.
===Континентални архипелази===
Островските групи кои лежат недалеку од континентот се сметаат за континентални кога го делат истиот [[континентален гребен]] со копното. Пример се островите на Внатрешниот Премин во [[Британска Колумбија]], Канада.
== Занимливости ==
Најголема архипелашка држава на светот по површина и население е [[Индонезија]].<ref>{{наведена книга |title=Indonesia |work=Светска книга на факти |date=4 декември 2008 |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/id.html |access-date=7 декември 2008 |publisher=[[ЦИА]] |location=Вашингтон |archive-url= https://web.archive.org/web/20081210041527/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/id.html |archive-date=10 декември 2008 <!--DASHBot-->| dead-url=no}} {{mk}}</ref>
== Поврзано ==
* [[Островски лак]]
* [[Список на архипелази по број на острови]]
== Наводи ==
{{наводи}}
== Надворешни врски ==
{{рв|Archipelagoes}}
* [https://web.archive.org/web/20090130062925/http://www.environmentalgraffiti.com/featured/island-archipelagos/3612 30 неверојатни архипелази] {{en}}
[[Категорија:Архипелази| ]]
[[Категорија:Крајбрежни и океански земјишни облици]]
[[Категорија:Острови]]
| |||