Албанија: Разлика помеѓу преработките

[проверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
Ред 524:
 
=== Јазици===
 
Албанскиот јазик е [[јазик]] што го говорат приближно околу 6 милиони луѓе, првенствено во Албанија, [[Косово]], [[Србија]], [[Црна Гора]], [[Република Македонија|Македонија]], но исто така и во некои други [[балкан]]ски држави, како и од стари доселенички групи во [[Калабрија]], [[Италија]]. Јазикот е еден, посебен огранок на [[Индоевропски јазици|Индоевропското јазично семејство]]. Денешниот албански јазик како стандардна форма го има [[дијалект]]от на [[Тоски]]те, наспроти дијалектот на [[Геги]]те кој и покрај стандардизацијата се уште масовно го користат гегскиот дијалект во Косово и делови на Македонија. Впрочем, се уште постои несогласување околу стандардизацијата на албанскиот јазик, а некои бараат повторна стандардизација во која би биле вклучени повеќе елементи од гегскиот дијалект. Постои и залагање во Косово да се земе како стандардна форма гегскиот дијалект со што албанскиот јазик би станал еден јазик со два официјални дијалекти. Инаку, лексичкиот фонд е главно [[Латински јазик|латински]], [[Италијански јазик|италијански]], [[Романски јазик|романски]], [[Грчки јазик|грчки]], [[Македонски јазик|македонски]], [[Српски јазик|српски]] и [[Турски јазик|турски]].
 
Грчкиот јазик е вториот најизразен јазик во земјата, со 0,5 до 3% од населението што го зборува како прв јазик<ref>{{cite web |title=What Languages Are Spoken In Albania? |url=https://www.worldatlas.com/articles/what-languages-are-spoken-in-albania.html |website=WorldAtlas |language=en}}</ref><ref name="SecondMostSpokenLanguage">{{cite web|title=The Second Most Spoken Languages Around the World |url=http://graduate.olivet.edu/news-events/news/second-most-spoken-languages-around-world|publisher=Kathimerini|accessdate=12 June 2017|quote=.5% speak it as first language.}}</ref><ref name="kathimerini">{{cite web|title=The Greek language is widely spoken in Albania (H Ελληνική γλώσσα γίνεται καθομιλουμένη στην Αλβανία)|url=http://www.kathimerini.gr/138922/article/epikairothta/politikh/h-ellhnikh-glwssa-ginetai-ka8omiloymenh-sthn-alvania|publisher=Kathimerini|accessdate=12 June 2017}}</ref> и со две третини од главно албански семејства кои имаат барем еден член кој зборува грчки, а повеќето од нив го научиле во посткомунистичката ера поради приватните училишта или миграција во Грција. Надвор од малата одредена малцинска област на југ, учењето на грчки било забрането за време на комунистичката ера<ref>{{cite book|last1=Bugajski|first1=Janusz|title=Ethnic politics in Eastern Europe : a guide to nationality policies, organizations, and parties|date=1995|publisher=M.E. Sharpe|location=Armonk, N.Y.|isbn=9781563242823|page=268|edition=With a new postscript.|url=https://books.google.com/?id=PXScAJFQFloC&pg=PA269&q=%22the%20stalinist%20regime%20of%20Enver%20Hoxha%20imposed%20a%20ruthless%20dictatorship%20in%20the%20country%20the%20lasted%20with%20little%20respite%20%22|quote="The stalinist regime of Enver Hoxha imposed a ruthless dictatorship in the country the lasted with little respite{{nbsp}}..."}}</ref>. Од [[2003]] година, грчкиот јазик се нуди на повеќе од 100 приватни центри низ цела Албанија и во приватно училиште во Тирана, прво од ваков вид надвор од Грција.<ref name="kathimerini"/>
 
 
 
{{multiple image
|align = right
Ред 538 ⟶ 531:
|footer = Еден патен знак на албански и малцински јазик (македонски) и еден на албански и странски јазик за туристите (англиски) во Пустец <small>('''лево''')</small> Патен знак на албански јазик и јазикот на малцинството (грчки) во Горанси<small>('''десно''')</small>}}
 
Албанскиот јазик е [[јазик]] што го говорат приближно околу 6 милиони луѓе, првенствено во Албанија, [[Косово]], [[Србија]], [[Црна Гора]], [[Република Македонија|Македонија]], но исто така и во некои други [[балкан]]ски држави, како и од стари доселенички групи во [[Калабрија]], [[Италија]]. Јазикот е еден, посебен огранок на [[Индоевропски јазици|Индоевропското јазично семејство]]. Денешниот албански јазик како стандардна форма го има [[дијалект]]от на [[Тоски]]те, наспроти дијалектот на [[Геги]]те кој и покрај стандардизацијата се уште масовно го користат гегскиот дијалект во Косово и делови на Македонија. Впрочем, се уште постои несогласување околу стандардизацијата на албанскиот јазик, а некои бараат повторна стандардизација во која би биле вклучени повеќе елементи од гегскиот дијалект. Постои и залагање во Косово да се земе како стандардна форма гегскиот дијалект со што албанскиот јазик би станал еден јазик со два официјални дијалекти. Инаку, лексичкиот фонд е главно [[Латински јазик|латински]], [[Италијански јазик|италијански]], [[Романски јазик|романски]], [[Грчки јазик|грчки]], [[Македонски јазик|македонски]], [[Српски јазик|српски]] и [[Турски јазик|турски]].
 
Грчкиот јазик е вториот најизразен јазик во земјата, со 0,5 до 3% од населението што го зборува како прв јазик<ref>{{cite web |title=What Languages Are Spoken In Albania? |url=https://www.worldatlas.com/articles/what-languages-are-spoken-in-albania.html |website=WorldAtlas |language=en}}</ref><ref name="SecondMostSpokenLanguage">{{cite web|title=The Second Most Spoken Languages Around the World |url=http://graduate.olivet.edu/news-events/news/second-most-spoken-languages-around-world|publisher=Kathimerini|accessdate=12 June 2017|quote=.5% speak it as first language.}}</ref><ref name="kathimerini">{{cite web|title=The Greek language is widely spoken in Albania (H Ελληνική γλώσσα γίνεται καθομιλουμένη στην Αλβανία)|url=http://www.kathimerini.gr/138922/article/epikairothta/politikh/h-ellhnikh-glwssa-ginetai-ka8omiloymenh-sthn-alvania|publisher=Kathimerini|accessdate=12 June 2017}}</ref> и со две третини од главно албански семејства кои имаат барем еден член кој зборува грчки, а повеќето од нив го научиле во посткомунистичката ера поради приватните училишта или миграција во Грција. Надвор од малата одредена малцинска област на југ, учењето на грчки било забрането за време на комунистичката ера<ref>{{cite book|last1=Bugajski|first1=Janusz|title=Ethnic politics in Eastern Europe : a guide to nationality policies, organizations, and parties|date=1995|publisher=M.E. Sharpe|location=Armonk, N.Y.|isbn=9781563242823|page=268|edition=With a new postscript.|url=https://books.google.com/?id=PXScAJFQFloC&pg=PA269&q=%22the%20stalinist%20regime%20of%20Enver%20Hoxha%20imposed%20a%20ruthless%20dictatorship%20in%20the%20country%20the%20lasted%20with%20little%20respite%20%22|quote="The stalinist regime of Enver Hoxha imposed a ruthless dictatorship in the country the lasted with little respite{{nbsp}}..."}}</ref>. Од [[2003]] година, грчкиот јазик се нуди на повеќе од 100 приватни центри низ цела Албанија и во приватно училиште во Тирана, прво од ваков вид надвор од Грција.<ref name="kathimerini"/>
 
Во последниве години, намалувањето на бројот на ученици во училиштата посветени на грчкото малцинство предизвикало проблеми за наставниците<ref>{{cite web|title=Përqëndrimi shkollave të minoritetit dhe kundërshtitë e saj|url=http://dw.com/sq/p%C3%ABrq%C3%ABndrimi-shkollave-t%C3%AB-minoritetit-dhe-kund%C3%ABrshtit%C3%AB-e-saj/a-5484830|publisher=DW|year=2010}}</ref>. Грчкиот јазик го зборува важен процент во јужниот дел на земјата, поради културни и економски врски со соседна Грција<ref>{{cite book|last1=Nitsiakos|first1=Vasilēs G.|title=Balkan Border Crossings: Second Annual of the Konitsa Summer School|date=2011|publisher=LIT Verlag Münster|isbn=9783643800923|page=150|url=https://books.google.gr/books?id=A6HEpazarccC&pg=PA150|language=en|quote=in the Albanian south... The Greek language is spoken by an important percentage of the Albanians of the south.}}</ref>. Во студијата спроведена во [[2017]] година од Инстат, статистичка агенција на албанската влада, 39,9% од 25-64 години користиле барем еден странски јазик, со англиски јазик на прво место од 40,0%, потоа италијански со 27,8% и грчки со 22,9%