Бакар: Разлика помеѓу преработките

[проверена преработка][непроверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
Нема опис на уредувањето
Ред 1:
{{инфокутија бакар}}
 
'''Бакар''' е [[Хемиски елемент|хемиски елемент]] со симбол '''Cu''' (од {{Lang-la|cuprum}}) и [[Атомски број|атомски број]] 29. Тоа е мек, податлив и нодуларен метал со многу висока термичка и [[Електрична спроводливост|електрична спроводливост]]. Свежо изложената површина од чист бакар има розова портокалова боја. Бакар се користи како проводник на топлина и електрична енергија, како градежен материјал и како составен дел од разни метални [[Легура|легури]], како што се сјајно сребро кое се користи во [[накит]], купроникел што се користи за производство на марински хардвер и [[Монета|монети]] и константан кој се користи во [[Деформациски мерач|деформациски мерачи]] и [[Термопар|термопарови]] за мерење на температурата.
 
Бакар е еден од ретките метали што можат да се појават во природата во директно употреблива метална форма (природен метал). Ова доведе до многу рано човечко користење во неколку региони, од 8000 в.п.н.е. Илјадници години подоцна, тоа беше првиот метал што требаше да се извалка од сулфидните руди, 5000 в.п.н.е., првиот метал што е оформен во калап, 4000 в.п.н.е. и првиот метал кој е намерно легиран со друг метал, [[калај]], за да создаде [[бронза]], 3500 в.п.н.е.<ref name="EncBrit">{{cite book |editor1-last=McHenry |editor1-first=Charles |title=The New Encyclopedia Britannica |date=1992 |publisher=Encyclopedia Britannica, Inc. |location=Chicago |isbn=978-0-85229-553-3 |page=612 |volume=3 |edition=15}}</ref>
Ред 42:
=== Појава ===
{{See also|Листа на бакарни руди||label 1=Copper ores}}
[[File:Native Copper from the Keweenaw Peninsula Michigan.jpg|thumb|right|upright=0.7|Природен бакар од полуостровот Кевенау, Мичиген, долг околу 2,5 инчи (6,4 см)|врска=Special:FilePath/Native_Copper_from_the_Keweenaw_Peninsula_Michigan.jpg]]
Бакар се произведува во масивни ѕвезди<ref>{{cite journal|last1=Romano|first1=Donatella|last2=Matteucci|first2=Fransesca|title=Contrasting copper evolution in ω Centauri and the Milky Way|journal=Monthly Notices of the Royal Astronomical Society: Letters|date=2007|volume=378|issue=1|pages=L59–L63|doi=10.1111/j.1745-3933.2007.00320.x|bibcode=2007MNRAS.378L..59R|arxiv = astro-ph/0703760}}</ref> и е присутен во Земјината кора во сооднос од околу 50 делови на милион (ppm).<ref name=emsley>{{cite book|author=Emsley, John|title=Nature's building blocks: an A–Z guide to the elements|url=https://books.google.com/books?id=j-Xu07p3cKwC&pg=PA123|accessdate=2 May 2011|year=2003|publisher=Oxford University Press|isbn=978-0-19-850340-8|pages=121–125}}</ref> Во природата, бакар се јавува во различни минерали, вклучувајќи природен бакар, бакарни сулфиди како калцопирит, борнит, дигенит , ковелит и чалкоцит, бакар сулфосоли како тетрахедит-тенанит и енаргит, бакар карбонати како азурит и малахит, и како бакар (I) или бакар (II) оксиди како што се куприт и тенорит, соодветно.<ref name=CRC/>Најголемата маса на откриен елементарен бакар тежи 420 тони и била пронајдена во 1857 година на полуостровот Кевеена во Мичиген, САД.<ref name=emsley/> Природен бакар е поликристал, со најголем единствен кристал досега опишан со мерење од 4.4×3.2×3.2&nbsp; цм.<ref>{{cite journal|url = http://www.minsocam.org/ammin/AM66/AM66_885.pdf|journal = American Mineralogist|volume = 66|page=885|date= 1981|title= The largest crystals|author = Rickwood, P.C.}}</ref>
 
Ред 276:
{| class="wikitable" style="text-align: center"
|+ Дијаграми на Pourbaix за бакар
| style="width:25px;" |[[File:Copper_in_water_pourbiax_diagram.png|центар|200x200пкс|врска=Special:FilePath/Copper_in_water_pourbiax_diagram.png]]
| style="width:25px;" |[[File:Copper_in_sulphide_media_pourbiax_diagram.png|центар|200x200пкс|врска=Special:FilePath/Copper_in_sulphide_media_pourbiax_diagram.png]]
| style="width:25px;" |[[File:Copper_in_10M_ammonia_pourbiax_diagram.png|центар|200x200пкс|врска=Special:FilePath/Copper_in_10M_ammonia_pourbiax_diagram.png]]
| style="width:25px;" |[[File:Copper_in_chloride_media_more_copper_pourbiax.png|центар|200x200пкс|врска=Special:FilePath/Copper_in_chloride_media_more_copper_pourbiax.png]]
|-
| во чиста вода, или кисели или алкални услови. Бакар во неутрална вода е повеќе благороден од водород.
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/wiki/Бакар