Артериосклероза: Разлика помеѓу преработките

{{Infobox medical condition (new)|name=Артериосклероза|image=Blausen 0227 Cholesterol.png|caption=Крвен сад - наслаги и холестерол|field=[[Патологија]]|pronounce=|synonyms=|symptoms=|complications=|onset=|duration=|types=|causes=пушење, висок крвен притисок|risks=|diagnosis=крвна слика, ЕКГ|differential=|prevention=|treatment=зависно од степенот на артериосклерозата|medication=|prognosis=|frequency=|deaths=}}'''Артериосклерозата''' е задебелување, стврднување и губење на еластичноста на ѕидовите на [[Артерија|артериите]].<ref>"{{DorlandsDict|one/000008408|arteriosclerosis}}</ref> Овој процес постепено го намалува протокот на крв кон органите и ткивата, и може да доведе до сериозни здравствени проблеми заедно со [[атеросклероза]], која е специфична форма на артериосклероза предизвикана од масни наслаги, [[холестерол]], и некои други материи во и на ѕидовите на артериите.<ref>{{НаведенаCite мрежна страницаweb|title=Atherosclerosis|url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmedhealth/PMHT0023229/|title=Atherosclerosis|work=PubMed Health Glossary}}</ref>

* Артериосклерозата, за разлика од [[атеросклероза]], е склероза која ги засега само малите артерии и артериоли, кои носат хранливи материи и кислород до клетките.<ref>{{НаведенаCite книгаbook|title=Color Atlas of Vascular Diseases|url=https://books.google.com/?id=Ptn6CAAAQBAJ&pg=PA7&dq=arteriosclerosis+definition#v=onepage&q=arteriosclerosis%2520definition&f=false|titlepublisher=ColorSpringer AtlasScience of& VascularBusiness DiseasesMedia|lastdate=Diehm2013-11-11|isbn=9783662062876|first=C.|last2last=AllenbergDiehm|first2=J.-R.|last3last2=Nimura-EckertAllenberg|first3=K.|last4last3=VeithNimura-Eckert|first4=F. J.|datelast4=2013-11-11|publisher=Springer Science & Business Media|isbn=9783662062876Veith}}</ref>  Атеросклероза е стеснување на артериите со таложење на масни материи, отпадните материи кои стигнале преку крвта, наслаги од калциум и фибрин, во внатрешноста на артериит. Ова ги зафаќа големите и средните артерии; но, неговото позиционирање зависи од личност до личност. <br /><br />Видовиː

Дијагноза на артериосклероза може да биде врз основа на [[Physical exam|физички преглед]], [[Blood test|крвна слика]], [[Електрокардиографија|ЕКГ]].<ref name="ref1">{{НаведенаCite мрежнаweb|title=How страницаIs Atherosclerosis Diagnosed? - NHLBI, NIH|url=http://www.nhlbi.nih.gov/health/health-topics/topics/atherosclerosis/diagnosis|titlewebsite=How Is Atherosclerosis Diagnosed? - NHLBI, NIHwww.nhlbi.nih.gov|accessdate=2015-06-19}}</ref>

Третманот е најчесто во форма на превентивни мерки за профилакса. Лекови за третман на [[Хиперхолестеролемија|висок холестерол]], лекови за лекување на [[Хипертензија|висок крвен притисок]] (на пример, [[ACE inhibitors|АЦЕ инхибитори]]),<ref name="ac">{{НаведенаCite мрежнаweb|title=ACE страницаinhibitors: MedlinePlus Medical Encyclopedia|url=https://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/patientinstructions/000087.htm|titlewebsite=ACE inhibitors: MedlinePlus Medical Encyclopediawww.nlm.nih.gov|accessdate=2015-06-19}}</ref> се употребуваат за лекување на артериосклерозата. Промени во животниот стил, како што сеː зголемување на вежбање, прекинот на пушењето, и ги намалена доза на алкохол, исто така се препорачува како профилакса од артериосклероза.

* [[Стент]]: Прво катетер се вметнува во блокираниот дел од артеријата, а потоа и балон. Балонот се полни исполнувајќи го луменот на садот и туркајќи ги депозитите кон артериските ѕидови. Потоа се става решеткаста цевка, за да се спречи артерија од повторно запушување .<ref>{{НаведенаCite мрежнаweb|title=Angioplasty: страницаMedlinePlus|url=https://www.nlm.nih.gov/medlineplus/angioplasty.html|titlewebsite=Angioplasty: MedlinePluswww.nlm.nih.gov|accessdate=2015-06-19}}</ref>

* [[Бајпас операција|Коронарна артериска бајпас хирургија]]: Оваа операција создава нов пат за да тече крвта до срцето. Се зема здраво парче од вена, и хирургот го додава на коронарната артерија, над и под блокадата за да се овозможи нов пат.<ref>{{Наведенаcite мрежнаweb|title=Coronary страницаartery bypass surgery|url=https://www.nlm.nih.gov/medlineplus/coronaryarterybypasssurgery.html|titlewebsite=Coronary artery bypass surgeryMedlinePlus}}</ref>

* [[ЕндотеректомијаЕндaртеректомија]]: Ова е општа постапка за хируршко отстранување на блокади од артеријата.<ref>{{Наведенаcite мрежна страницаweb|url=http://www.nhs.uk/Conditions/atherosclerosis/Pages/treatment.aspx|title=Atherosclerosis -Treatment|publisher=UK NHS|accessdate=21 November 2013|publisher=UK NHS}}</ref>

* [[Тромбоцитна терапија:]] е третман кој се користи за да ги растури тромбоцитските плаки во внатрешноста на артериите преку интравенско аплицирање на грутко-растворувачки лекови.<ref>{{НаведенаCite мрежнаweb|title=Thrombolytic страницаtherapy: MedlinePlus Medical Encyclopedia|url=https://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/007089.htm|titlewebsite=Thrombolytic therapy: MedlinePlus Medical Encyclopediawww.nlm.nih.gov|accessdate=2015-06-19}}</ref>

Во 2008 година, имаше проценка од 16 милиони атеросклеротички срцеви болести и 5,8 милиони срцеви удари. Кардиоваскуларни болести кои се предизвикани од артериосклероза, предизвикале речиси 812,000 смртни случаи во 2008 година, повеќе од која било друга причина, вклучувајќи го и [[Рак (болест)|ракот]]. Околу 1.2 милиони Американци се предвидува да имаат срцев удар секоја година.<ref>{{Наведенаcite мрежна страницаweb|title=Atherosclerosis|url=http://www.merckmanuals.com/home/heart_and_blood_vessel_disorders/atherosclerosis/atherosclerosis.html|titlewebsite=AtherosclerosisMerck Manuals|accessdate=13 February 2015}}</ref>

Оваа болест можеби постои уште од античко време; меѓутоа, нејзината дијагностика и клинички импликации не беа познати до 20-от век. Терминот ''артериосклероза'' не се употребил се дур [[Жан Фредерик Мартин Лобстен]] не го измисли тоа, анализирајќи го составот на калцифицирани артериски лезии.<ref name="Atherosclerosis research">{{Наведеноcite списаниеjournal|lastdoi=Mayerl10.1007/s00428-006-0176-7|firstpmid=Christina|last2=Lukasser|first2=Melanie|last3=Sedivy|first3=Roland|last4=Niederegger|first4=Harald|last5=Seiler|first5=Ruediger|last6=Wick|first6=Georg|year=200616612625|title=Atherosclerosis research from past to present—on the track of two pathologists with opposing views, Carl von Rokitansky and Rudolf Virchow|journal=Virchows Archiv|volume=449|issue=1|pages=96–103|doiyear=10.1007/s00428-006-0176-72006|pmidlast1=16612625Mayerl|first1=Christina|last2=Lukasser|first2=Melanie|last3=Sedivy|first3=Roland|last4=Niederegger|first4=Harald|last5=Seiler|first5=Ruediger|last6=Wick|first6=Georg}}</ref>

Името потекнува од грчките зборови ''αρτηρία'', што значи ''артерија'', и ''σκληρωτικός'', што значи ''закорави''.<ref>{{Наведенаcite книгаbook|last1=Copstead-Kirkhorn|first1=Lee-Ellen C.|last2=Banasik|first2=Jacquelyn L.|title=Pathophysiology|publisher=Elsevier Health Sciences|isbn=9780323293174|page=322|url=https://books.google.com/?id=i7jwAwAAQBAJ&pg=PA322&dq=arteriosclerosis+word+origin#v=onepage&q=arteriosclerosis%20word%20origin&f=false|titleaccessdate=Pathophysiology|last=Copstead-Kirkhorn|first=Lee-Ellen25 July C.2016|last2language=Banasik|first2=Jacquelyn L.en|date=2014-06-25|publisher=Elsevier Health Sciences|isbn=9780323293174|page=322|language=en|access-date=25 July 2016}}</ref>