Стар век: Разлика помеѓу преработките

[проверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
сНема опис на уредувањето
сНема опис на уредувањето
Ред 1:
{{стар век}}
'''Стар век''' ('''антика''') — дел од [[историја|историјата]],<ref>Crawford, O. G. S. (1927). Antiquity. [Gloucester, Eng.]: Antiquity Publications [etc.]. (cf., History education in the United States is primarily the study of the written past. Defining history in such a narrow way has important consequences ...)</ref> која се занимава со проучување на човечката историја, вклучувајќи го времето на древниот период (т.е. почетокот на „историјата“ и крајот на „праисторијата“)<ref>[http://www.historyofworld.net/ancient-history_m,7~o,3~i,47.html ancient-history<!-- Bot generated title -->]</ref> , раното средновековие во [[Европа]] и [[ЧинЌин (династија)|династијата ЧинЌин]] во [[Кина]]<ref>Foster, S. (2007). [http://books.google.com/books?id=zKU1ifOwMcUC Adventure guide. China]. Hunter travel guides. Edison, NJ: Hunter Publishing. Page 6-7 (cf., "Qin is perceived as 'China's first dynasty' and [... developed] writing.)</ref>. Овој период опфаќа раната империја на [[Кина]], царствата на [[Индија]] во период од 5000 години, [[клинесто писмо|клинестото писмо]] создадено од [[Сумер|сумерите]] во околу [[XXX век п.н.е.]], која претставува и најстарата скрипта која била откриена до денес. Но стариот век во никој случај не треба да се поистоветува со [[праисторија|праисторијата]].
 
Под поимот „'''антика'''“ честопати се претежно се подразбира класичната антика на [[стара Грција]] во [[776 п.н.е.]], односно времето кога се одржала првата [[Олимпијада]],<ref>[http://www.makedonski.info/search/антика антика] - Дигитален речник на македонскиот јазик</ref> по што следи периодот на [[Македонска империја|Македонската империја]] и [[дијадоси|царствата-наследници]], наречен и „хеленски/елински“, под тешкото грчко влијание врз европската историска наука. Во оваа категорија спаѓа и основањето на [[Рим]] од [[753 п.н.е.]], со кое се дало почетокот на [[Стар Рим|древниот Рим]]. Датумот за завршувањето на стариот век според многу западни учени завршува со пропаѓањето на [[Западна Римска империја|Западната Римска империја]] во [[476]] година<ref>Clare, I. S. (1906). Library of universal history: containing a record of the human race from the earliest historical period to the present time; embracing a general survey of the progress of mankind in national and social life, civil government, religion, literature, science and art. New York: Union Book. Page 1519 (cf., Ancient history, as we have already seen, ended with the fall of the
Ред 261:
==== Кина ====
{{main|Кина }}
Историјата на [[Кина]] според традиционалните кинески записи започнува од пред 5000 години. Но, запишаната историја која е подржана од археолошки докази започнува дури од пред [[XVI век п.н.е.]]<ref>Henry Cleere. Archaeological Heritage Management in the Modern World. 2005. Routledge. p. 318. ISBN 0-415-21448-3.</ref>. [[Кина]] е една од најстарите континуирани цивилизации на светот. Кинеската држава започнала да се развива од т.н. [[град-држава|град-држави]] во долината на [[Хоангхо]]. Годината [[221 п.н.е.]] традиционално се зема како година во која се случило обединувањето на [[Кина]] и претварањето ѝ во големо царство. Главна заслуга за ова има царот [[Ќин Ше Хуанг]]. [[Кинески династии|Кинеските династии]] развиле еден бирократски систем според кој на царот му овозможило да ја контролира целата територија на царството. Во времето на оваа династија бил изграден [[Кинески ѕид|Кинескиот ѕид]] со помош на робовската класа. Во времето на династијата [[ЧинЌин (династија)|ЧинЌин]] царството ја опфаќало денешна северна и источна Кина. Главна причина поради кој бил изграден ѕидот бил одбраната од непријателот.
 
Во [[220]] година [[Хан (династија)|царството Хан]] се распаднало на три кралства: [[Веј (кралство)|Веј]] на север, [[Ву (кралство)|Ву]] на југ и [[Шу]] на запад. Во [[280]] година царството се обединило под раководство на западната династија ЧинЌин. Во следните години претстоела војна ма осумте принцови ([[291]]-[[306]]) и петте барбарски немири кое довело пропаѓање на [[ЗападнаЗападен династија Чин|западната династија ЧинЌин]] во [[316]] година. Наспроти тоа, династијата [[Источена Чин|Источен ЧинЌин]] набрзо се развивала и конечно во [[382]] година се соединила со северот под раководство на [[ЧинЌин (династија)|династијата ЧинЌин]]. Во [[420]] година, војсководецот [[Сунг]] дошол на власт и ја основал својата [[династија Сунг]]. На север, [[Северен Веј|Веј]] во [[554]] година се поделила на два дела: северен ''Чи'' и северен ''Џоу''. Северен Џоу го поразил Северен ЧиЌи во [[577]] година, но наскоро по ова тие биле завладеани од страна на војсководецот [[Јанг Чен]], кој го освоил и југот и по ова основал [[династија Суи]]. Оваа династија ([[581]]-[[618]]) владеела кратко, околу 40 години, но успеала да ја обедини [[Кина]] и да ја прошири кинеската моќ кон истокот и да го освои [[Северен Виетнам]].
 
[[Кина]] е една од најдревните цивилизации кој ја создал човекот. [[Kинескиот јазик]], наречен и Синитски јазик има околу 1,2 милијарди говорници. [[Кинеско писмо|Кинеското писмо]] се состои од знаци кои се логограми за пишување кинески, јапонски, корејски, и (порано) виетнамски. Неговите можни предходници се појавиле пред 8000 години, додека целосно писмо било развиено пред 3500 години во Кина. Ова е веројатно најстарото писмо во историјата на човештвото.
Ред 373:
[[Конфучијанство]]то е [[религија]] што ја основал кинескиот филозоф [[Конфучиј]] во кинеската покраина [[Шандунг]]. Неговото подучување било во врска со моралот, добродетелта, природата и општественото уредување. Конфучијанството не се заснова врз верата во некој [[бог]], туку врз следење на [[Тао]] ('''патот'''), и учи дека мудроста на живеењето се состои од урамнотежениот живот, кој е во склад со природата. Значително место зазема култот кон предците и верата во духови.
 
=== БлискиБлизок истокИсток ===
 
==== Јудаизам ====
{{main|Јудаизам}}
Јудаизмот е една од првите запишани монотеистички вери и една од најстарите религиозни традиции кои се применуваат денес. Вредностите и историјата на [[Евреи]]те се голем дел од основата на другите аврамски религии како самартјанството, исламот и христијанството .
 
=== Митологија ===
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/wiki/Стар_век