Вештачки елемент: Разлика помеѓу преработките
| [проверена преработка] | [проверена преработка] |
Избришана содржина Додадена содржина
сНема опис на уредувањето |
с ± 3 категории користејќи го HotCat |
||
Ред 8:
==Својства==
Вештачките елементи се [[радиоактивност|радиоактивни]] и набргу се [[радиоактивен распад|распаѓаат]] во полесни елементи, имајќи [[полураспад]] кој е толку краток во однос на староста на Земјата (4,6 милијарди години), што секој ваков [[атом]] што постоел при нејзиниот настанок е одамна распаднат. Атоми на вештачките елементи се јавуваат во Земјата само како последица од атомски бомби или опити со [[нуклеарен реактор|нуклеарни реактори]] или [[забрзувач на честички|забрзувачи на честички]], по пат на [[нуклеарна фузија]] или [[неутронски зафат|неутронско впивање]].<ref>{{нмс|url=http://encyclopedia2.thefreedictionary.com/synthetic+elements|title=synthetic elements|website=Encyclopedia2.thefreedictionary.com|accessdate=23 May 2017}}</ref>
[[Атомска маса|Атомската маса]] на природните елементи се заснова на просечната застапеност на нивните [[изотоп]]и во [[Земјина кора|Земјината кора]] и [[Земјина атмосфера|атмосфера]]. Кај ''вештачките'' елементи, изотопот зависи од начинот на добивање, па затоа бесмислено е да се говори за природна застапеност. Затоа, кај вештачките елементи во загради се наведува атомскиот број, кој претставува вкупниот број на [[нуклеон]]и ([[протон]]и и [[неутрон]]и) и е најстабилниот [[изотоп]] т.е. со најдолг [[полураспад]].
Ред 15:
Првиот елемент откриен по вештачки пат е [[технициум]]от, чие постоење е конечно потврдено во 1936 г. Со ова е пополнета празнина во [[периоден систем|периодниот систем]]; фактот што не постојат [[стабилен изотоп|стабилни изотопи]] на овој елемент го објаснува неговто отсуство во природата (како и празнината). Најдолговечниот изотоп (Tc-98) има полураспад од 4,2 милиони години, па затоа денес нема технициумски атоми преостанати од настанокот на Земјата. Во Земјината кора се присутни крајно мали примеси од овој елемент, и тоа како спонтан производ од фисијата на ураниум-238 или со [[неутронски зафат]] во [[молибден]]ските руди. Сепак, овој елемент е природно застапен во ѕвездите наречени [[црвен џин|црвени џинови]].
Првиот откриен вештачки елемент е [[кириум]]от, добиен во 1944 г. од [[Глен Сиборг], Ралф Џејмс и [[Алберт Гиорсо]] со бомбардирање на плутониум со алфа-честички. Набргу се откриени и америциумот, берклиумот и калифорниумот. Ајнштајниумот и фермиумот се откриени од научна екипа под водство на Алберт Гиросо во 1952 г. при изучувањето на [[радиоактивност|радиоактивниот]] отпад од првата водородна бомба. Екипата ги открила изотопите ајнштајниум-253 (полураспад од 20,5 дена)<ref>{{нмс|url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/181416/einsteinium-Es|title=einsteinium (Es) - chemical element|website=Britannica.com|accessdate=23 May 2017}}</ref> и [[фермиум-255]], (полураспад од 20 часа)<ref>{{нмс|url=http://education.jlab.org/itselemental/ele100.html|title=It's Elemental - The Element Fermium|website=Education.jlab.org|accessdate=23 May 2017}}</ref>.
Подоцна се откриени менделевиумот<ref>{{нмс|url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/374759/mendelevium-Md|title=mendelevium (Md) - chemical element|website=Britannica.com|accessdate=23 May 2017}}</ref>, нобелиумот и лоренциумот. Во екот на [[Студена војна|Студената војна]], [[СССР]] и [[САД]] независно ги откриле радерфордиумот и дубниумот.
Сите елементи со атомски броеви над 99 немаат никаква примена и служат само за научно истражување поради крајно краткиот полураспад.
Ред 109:
{{наводи}}
[[Категорија:Вештачки елементи| ]]
[[Категорија:Нуклеарна физика]]
[[Категорија:Списоци на хемиски елементи]]
| |||