Википедија

Оскар Вајлд: Разлика помеѓу преработките

Интерактивен преглед на историјата
[проверена преработка][проверена преработка]
← Постаро уредувањеПоново уредување →
Избришана содржина Додадена содржина
НагледноВикитекст
с Робот: Автоматизирана замена на текст (-скулптор +вајар)
с Робот: Автоматизирана замена на текст (-философ +филозоф)
Ред 54:
</ref>
 
Додека бил во „Магдален“ во [[1878]] година, ја освоил година наградата Њјудигејт (анг. Newdigate Prize) за неговата поема „''Равена''“, која ја прочитал гласно на Енсинија; меѓутоа, не успеал да ја освои наградата од ректорот за англиски есеј (Chancellor's English Essay Prize) за есеј што ќе биде постхумно објавен како „''Подемот на историската критика''“ (анг. ''The Rise of Historical Criticism'', [[1909]]). Во [[ноември]] [[1878]] година, дипломирал на двопредметна група по дипломски испити за класични науки и класични студии и студии по философијафилозофија.
 
== Естетизам и философијафилозофија ==
[[Податотека:Punch - Oscar Wilde.png|мини|десно|160п|[[Карикатура]] во магазинот ''[[Punch]]'', 1881]]
[[Податотека:Wasp cartoon on Oscar Wilde.jpg|мини|150п|Цртеж од ''Оса'' од [[Сан Франциско]], на кој е опишано присуството на Вајлд во 1882]]
Ред 64:
 
[[Податотека:Oscar Wilde Aesthetic Cigars.jpg|мини|десно|150п|Сметка за цигари 'Естетик' со фотографија од Наполеон Сарони, 1882]]
Врз Вајлд значително влијаеле англиските писатели [[Џон Раскин]] и [[Волтер Патер]], кои расправале за централното значење на уметноста во животот, аргумент украсен со силна филхеленска и хомоеротска конотација. Подоцна Вајлд иронично коментирал за потиснатите чувства на Патер: кога го известиле за смртта на човекот, одговорил, „Дали воопшто живеел“? Во „''Сликата на Доријан Греј''“, размислувајќи за гледиштето на Патер за уметноста, Вајлд напишал: „Сета уметност е сосем бескорисна“. Изјавата била наменета да се чита буквално, бидејќи била во духот на доктрината уметност заради уметност, создадена од философотфилозофот Виктор Кузен, развиена од [[Теофил Готје]] и доведена до еминентност од страна на Џејмс Абот Мекнил Вислер. Во [[1879]] година, Вајлд започнал да предава естетски вредности во [[Лондон]].
 
Естетското движење, претставено од правецот на [[Вилијам Морис]] и [[Данте Габриел Росети]], имало трајно влијание врз англиската декоративна уметност. Како врвен естет во [[Британија]], Вајлд станал една од највидните личности на своето време. Иако некогаш го исмевале поради нив, неговите парадокси и остроумни изреки се цитирале насекаде.
Ред 88:
Иако сексуалната склоност на Вајлд од некои била определена како бисексуална, а од други како хомосексуална, Вајлд чувствувал дека припаѓал на култура на машка љубов поттикната од грчката педерастична традиција.<ref>"We know that Wilde engaged in sexual acts with males, loved obsessively at least one male, cultivated a style of male intimacy and of Aesthetic transgression, thought of himself as in a tradition fostered by Greek pederastic love, expressed guilt for his same-sex acts/desires." John Maynard, "Sexuality and Love", in ''A Companion to Victorian Poetry,'' Ed. Richard Cronin et al.</ref> При опишувањето на својот сексуален идентитет, Вајлд го употребил терминот ''Сократски''. Можно е да имал сексуални односи со (во хронолошки редослед) Френк Мајлс, Констанца Лојд (неговата жена), Роберт Болдвин Рос и лорд Алфред Даглас („Боси“). Вајлд имал и бројни интимни средби со млади момчиња од работничката класа, кои често биле и платени љубовници.
 
Биографите општо веруваат дека во [[1885]] година (годината по неговата женидба) Вајлд станал потполно свесен за својата хомосексуалност и онаа на другите благодарение на седумнаесетгодишниот Роберт Болдвин Рос. Биографијата на Нил Мекена „''Тајниот живот на Оскар Вајлд''“ ([[2003]]) претпоставува дека Вајлд бил свесен за својата хомосексуалност многу порано, уште од моментот на неговиот прв бакнеж со друго момче кога имал 16 години. Според Мекена, откако пристигнал во [[Оксфорд]] во [[1874]] година, Вајлд колебливо ја истражувал својата сексуалност и открил дека може да почувствува страсна романтична љубов кон „убави, нежни“ хористи, но повеќе го привлекувале младите црномурни грубијани. До доцните 1870-ти, Вајлд веќе бил преокупиран со философијатафилозофијата на сексуална привлечност кон лица од истиот пол и се спријателил со група поети на Уранизмот (анг. Uranian (pederastic) poets) и реформатори на хомосексуалните закони, со што се запознал со работата на пионерот за правата на хомосексуалците Карл-Хенрих Улрикс.
 
Во [[1882]] година во [[Америка]], Вајлд се запознал и со [[Волт Витман]], а на еден пријател му напишал дека „не се сомнева“ во сексуалната склоност на големиот американски поет — „Сè уште го имам бакнежот од Волт Витман на усниве“, се пофалил. Дури живеел и со сликарот [[Френк Мајлс]], кој неколку години бил негов претпоставен, а се верува дека биле љубовници. Меѓутоа, пишува Мекена, Вајлд некогаш бил несреќен од насоката на неговите сексуални и романтични желби и во надеж дека бракот ќе го „излечи“, во [[1884]] година се оженил со Констанца Лојд. Некои критичари го критикувале објаснувањето на како премногу спекулативно, иако не е неверојатно.<ref>Jad Adams, [http://www.guardian.co.uk/books/2003/oct/25/biography.highereducation1 Strange Bedfellows], ''The Guardian'', 25 октомври, 2003 (review of Neil McKenna's ''The Secret Life of Oscar Wilde''). Retrieved 15 октомври 2007.</ref>
Ред 114:
 
Настаните брзо се одвивале и на [[26 април]] [[1895]] година започнало неговото судско гонење. Вајлд уште претходно го молел Даглас да го напушти [[Лондон]] и да замине во [[Париз]], но тој жестоко се противел, дури сакал да сведочи; меѓутоа, бил принуден да замине и набрзоo избегал во Отел ду Монд. За време на овие случувања, Рос и многу други исто така ја напуштиле [[Велика Британија]]. При сослушувањето, Вајлд дал елоквентна одбрана на педерастијата:
{{cquote|Љубовта чие име не смее да се изговори“ во овој век е толку силна наклоност на постар кон помлад маж како што била онаа меѓу Давид и Џонатан; како онаа врз која [[Платон]] ја засновал својата философијафилозофија; љубов каква што наоѓате во сонетите на [[Микеланџело]] и на [[Шекспир]]. Тоа е онаа длабока духовна приврзаност што е колку чиста толку и совршена. Приврзаност која заповеда со големите уметнички дела и се вткајува во нив, како во оние мои две писма, такви какви што се. Во овој век таа е погрешно сфатена, толку погрешно сфатена што може да се опише како „љубовта чие име не смее да се изговори“ и од таа причина јас се наоѓам тука. Оваа љубов е убава, чиста, тоа е најблагородниот облик на наклоност. Во неа нема ништо неприродно. Таа е разумна и постојано се јавува помеѓу постар и помлад маж, кога постариот поседува интелект, а помладиот го краси сета радост, надеж и илузии за животот што го очекува. Светот не разбира дека тоа така треба да биде. Светот ја исмева оваа љубов, а понекогаш заради неа ве става на срамен столб.}}
 
Судењето завршило со тоа што поротата не можела да донесе пресуда и адвокатот на Вајлд на крајот успеал да договори кауција. Вајлд бил ослободен од Холовеј и побарал прибежиште во куќата на Ернест и Ада Леверсон, двајца негови добри пријатели. Пречесниот Стјуард Хедлем дал најголем дел од кауцијата чија вредност изнесувала 5000 фунти,<ref>Trials Of Oscar Wilde - Introduction by Sir Travers Humphrey QC</ref> бидејќи не се согласувал со гнасното постапување со Вајлд од страна на печатот и судовите. Се вели дека Едвард Карсон побарал службата да му попушти на Вајлд. Неговото барање било одбиено. Доколку се увидело дека Круната отстапува тука, би се добил впечаток дека не постоеле исти правила за сите и би дошло до насилство.
Ред 209:
* „''Куќа на калинки''“(анг. ''A House of Pomegranates'', [[1891]], бајки)
* „''Душата на човекот под социјализам''“ (анг. ''The Soul of Man under Socialism'', есеј првпат објавен во весникот „''Пол мол''“, [[1891]] година, додека првото издание на книгата било во [[1904]] година)
* „''Фрази и философиифилозофии што ќе им користат на младите''“ (анг. ''Phrases and Philosophies for the Use of the Young'', првпат објавени во стуфдентското списание на Оксфорд „''Камелеон''“, [[декември]], [[1894]])
* „''Де профундис''“ (анг. ''De Profundis'', [[1905]])
* „''Подемот на историскиот критицизам''“ (анг. ''The Rise of Historical Criticism'', прво нецелосно издание од [[1905]] година, а целосно издание во [[1908]] година)
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/wiki/Оскар_Вајлд“