Фредерик Шопен: Разлика помеѓу преработките

'''Фредерик Шопен''' ({{lang-pl|Fryderyk Franciszek Chopin}}, {{lang-fr|Frédéric François Chopin}}; [[1 март]] [[1810]]<ref>Некои извори го посочуваат [[22 февруари]] како датум на раѓање; видете [[Фредерик Шопен#Живот|Живот]] за поподробно.</ref>, [[Желазова Вола]]&nbsp;–&nbsp;[[17 октомври]] [[1849]], [[Париз]]) — [[полска|полски]]<ref>Kennedy, Michael. ''Oxford Concise Dictionary of Music'', Oxford, 2004, Четврто здание., стр. 141.</ref> [[композитор]] за [[пијано]] од добата на [[романтистичка музика|романтизмот]]. Се смета за еден од најголемите композитори за пијано на сите времиња.

 

 

Сите Шопенови дела се за пијано (претежно соло), и се смета дека тие му припаѓаат на врвот на репертоарот за пијано. Иако неговата музика се смета за мошне тешка за свирење, неговиот стил дава нагласок на нијанси и експресивна длабочина, а не само на техничката виртуозност. Тој има измислено некои [[музичка форма|музички форми]] како [[балада (музичка форма)|баладата]],<ref name=scholesballade> Scholes, Percy (1938), The Oxford Companion to Music. Article ''Ballade''.</ref> но неговите најзначајни иновации лежат во рамките на постоечките структури како [[соната за пијано|сонатата за пијано]], [[валцер]]от, [[ноктурно]]то, [[етида]]та, [[импромпту]]то и [[прелудиум]]от. Покрај ова, Шопен бил првиот западен композитор кој го има користено [[Балканска музика|словенскиот фолклор]] во своите композиции; така и до денес неговите [[мазурка|мазурки]] и [[полонеза|полонези]] се камен темелник на полската [[националност|национална]] класична музика.

 

== Живот ==

 

Според неговото семејство, Шопен е роден на [[1 март]] [[1810]] г. Нема пронајдено [[извод од матична книга на родените]]. На неговата [[крштевање|крштелница]] пак, стои дека е роден на [[22 февруари]] [[1810]] г., но ова најверојатно е грешка на свештеникот.

[[Податотека:Poland Zelazowa Wola.jpg|thumb|left|200px|Родната куќа на Шопен во [[Желазова Вола]]]]

 

 

Малиот Шопен за прв пат почнал да учи пијано кај неговата постара сестра Лудвика, а подоцна таа задача ја презела мајка му. Неговиот талент бил очигледен уште од многу мали нозе, па во Варшава почнале да го сметаат за „вториот [[Волфганг Амадеус Моцарт|Моцарт]]“. На седумгодишна возраст искомпонирал [[полонеза|полонези]] ([[ге-мол]] и [[ха-дур]]), од кои првата била издадена во гравурната печатница на отецот Цибулски, директор на Училиштето за органисти и еден од малкуте музички издавачи во Полска.

=== Париз ===

[[Податотека:Chopin zelazowa wola.JPG|мини|десно|270п|Споменикот на Шопен во [[Желазова Вола]], дело на вајарот [[Јозеф Гославски]]]]

 

За време на неговите години во Париз, Шопен учествувал во многу концерти. Програмите ни даваат извесна слика за богатството на парискиот уметнички живот во ова време. Ваков пример е концертот на [[23 март]] [[1833]] г., во кој Шопен, Лист и Хилер свиреле соло изведби на [[Бах]]овиот концерт за три [[чембало|чембала]], како и концертот на [[3 март]] [[1838]] г., каде Шопен, Алкан, Алкановиот учител Пјер Жозеф Цимерман и Шопеновиот ученик Адолф Гутман го свиреле Алкановиот аранжман за осум раце на [[Бетовен]]овата [[Симфонија бр. 7 (Бетовен)|7^ма симфонија]]. Зел учество и во компонирањето на [[Хексамерон (композиција)|Хексамерон]] (1837), бидејќи шестата (и последна) варијација на Белиниева тема е негова.

Таа зима лошото време имала така катастрофални последици по Шопеновото здравје и неговата хронична дробна состојба, што морал да пребега прво во [[Барселона]], па во [[Марсеј]]. Иако здравјето му се подобрило, тој никогаш сосема не оздравел од ова. Тој се жалел од докторите во Мајорка со неговата постојана луцидност: „Првиот ми рече дека ќе умрам; вториот рече дека веќе сум ги издишал последните здивови, а пак третиот ми рече дека веќе сум мртов“.

 

 

Во 1845 година, здравјето уште повеќе му се нарушило, и со тоа настанал и сериозен проблем во односот со [[Жорж Санд]]. Ова се влошило уште повеќе во 1846 година со проблемите со ќерката на Санд, Соланж и младиот вајар Жан-Батист Огист Клезенже. Таа година Санд го издала своето дело ''Лукреција Флоријани'', чии главни ликови — богата актерка и принц со лошо здравје — може да се протолкуваат како Санд и Шопен; расказот бил неповолен за Шопен. Во 1847 година семејните проблеми ѝ ставиле крај на десетгодишната врска помеѓу Санд и Шопен.

 

Рубинштајн се искажал за Шопен и универзалноста на неговата музика вака:

 

=== Стил ===

== Споменици ==

 

 

Секои пет години во [[Варшава]] се одржува [[Меѓународен Шопенов пијанистички натпревар|Меѓународниот Шопенов пијанистички натпревар]]; повремено се доделува и наградата ''Grand prix du disque de F. Chopin'' за истакнати снимки на Шопенови дела, ремастерирани или нови.

 

== Снимки ==

{{multi-listen start}}

{{multi-listen item|filename=Chopin - Mazurka D major Op.33 no. 2 (or 3) played by Lubka Kolessa.oga |title=Опус 33, бр. 2: Мазурка бр. 23, во де-дур|description=Лубка Колеса|format=[[Ogg]]}}