|
Во последната деценија на [[XIX век]], градот имал 12.000 жители, односно 2.000 македонски куќи и 200 турски.<ref>Ванчо Ѓорѓиев, Слобода или смрт, Македонското националноослободително движење во Солунскиот вилает 1893 - 1903 година, Табернакул, Институт за историја - Филозовски факултет, Скопје, 2003.</ref>
Градот бил основан како вакафско[[вакаф]]ско село, меѓутоа постепено ја менувал својата народносна структура и станал типична македонска средина, во која се создале услови за развој на македонската просвета и култура. Градот одиграл голема улога во текот на македонското преродбеничко движење во средината на 19 век. Во Кукуш излезот за македонската национална самобитност бил побаран преку Унија со [[Римокатоличка црква|римокатоличката црква]].<ref>Ванчо Ѓорѓиев, Слобода или смрт, Македонското националноослободително движење во Солунскиот вилает 1893 - 1903 година, Табернакул, Институт за историја - Филозовски факултет, Скопје, 2003.</ref> Во него работеле истакнати македонски преродбеници: [[Димитрија Миладинов]], [[Рајко Жинзифов]], [[Партенија Зографски]] и [[Кузман Шапкарев]]. Поради својата пробуденост Кукуш бил наречен ''политичко гнездо'',<ref>Христо Андонов - Полјански, Гоце Делчев и неговото време, Култура, Скопје, 1978.</ref> а градот бил овековенчен во песната [[Т'га за југ - Константин Миладинов|Т'га за југ]] од [[Константин Миладинов]].<ref>Димитар Димески, Гоце Делчев, Битола, 1990</ref> Културно-политичката атмосферата која била создадена во родното место на [[Гоце Делчев]], благотворно повлијаела врз изградувањето на идниот организатор на македонското национално-ослободително движење.<ref>Христо Андонов - Полјански, Гоце Делчев и неговото време, Култура, Скопје, 1978.</ref>
Во [[Втора Балканска војна|Втората Балканска војна]], Кукуш бил изгорен од грчката војска, и неговото население (меѓу кое е и семејството на [[Гоце Делчев]]), пребегнува во [[Бугарија]]. Денешниот Кукуш се наоѓа во близина на урнатините на стариот град.
|
