Википедија

Право на Европската Унија: Разлика помеѓу преработките

Интерактивен преглед на историјата
[проверена преработка][проверена преработка]
← Постаро уредувањеПоново уредување →
Избришана содржина Додадена содржина
НагледноВикитекст
embed {{Нормативна контрола}} with wikidata information
поправка на правопис - Европска Унија правопис 2015
Ред 1:
Правото на Европската унијаУнија(во историјата познато како Правото на Европската заедница) е тело на договори, закони и судски пресуди кои функционираат паралелно со правниот систем на секоја земја-членка на Европската унијаУнија.
 
Примарниот извор на законодавството на ЕУ се нејзините договори. Овие договори и даваат моќ на ЕУ да поставува широко политички цели и да формираа иснтитуции кои, меѓу другото, усвојуваат закони за остваравање на тие цели. Законодавните акти на ЕУ имаат две форми: регулативи и директиви. Регулативите добиваат правно значење во сите земји-членки тогаш кога ќе стапат на сила, без обврска за спроведување на било какви мерки со цел автоматски да се избегнат конфликтните домашни одредби. Директивите бараат секоја земја-членка да постигне одредени резултати допуштајќи им право сами да го изберат начинот за тоа како да ги постигнат резултатите. Деталите за тоа како тие се спроведуваат им се препуштаат на земјите-членки.
Ред 8:
 
Развојот на правото на Европската заедница е во голема мера моделирано од страна на Европскиот суд на правда (ЕСП). Всушност, во пресвртниот случај на Ван Генд ен Лос во 1963 година, Европскиот суд на правда пресуди дека Европската заедница, преку волјата на земјите-членки изразена во Договорот од Рим, „претставува нов правен поредок на меѓународното право со кој земјите-членки ги ограничуваат своите суверени права, секако, во рамките на одредени полиња.“
Разликата помеѓу правото на Европската заедница (ЕЗ) и правото на Европската унијаУнија (ЕУ) се заснова врз структурниот договор на Европската унијаУнија. Европската заедница претставува еден од „трите столба“ на Европската унијаУнија и се занимава со социјалните и економските телеми на единствениот пазар. Вториот и третиот столб беа создадени со Договорот за Европската унијаУнија (Мастришкиот договор) што доведе и до појава на Заедничката политика за безбедност, одбрана и внатрешна безбедност. Процесот на донесување одлуки во вториот и третиот столб не е предмет на мнозинско гласање во моментов. Со Мастришкиот договор, се создаде и третиот столб наменет за правда и внатрешни работи. Следствено на тоа, со Амстердамскиот договор, областите како нелегална имиграција, визи, азил и судска кооперација беа префрлени во Европската заедница (првиот столб). Сега, третиот столб е полицијата и судската соработка во областа на кривичните прашања. Правдата и внатрешните работи, сега се однесуваат и на областите кои се пренесени на ЕЗ и на третиот столб.
Некои начела како што се супсидијарност, пропорционалност, принципот на пренесување и принципот на правна сигурност станаа познати во развојот на правото на Европската унијаУнија. Научниците, како што е Кетрин Бернанд, тврдат дека четирите слободи го формираат материјалното право на ЕУ: слободно движење на добра, услуги, капитал и труд во рамките на внатрешниот пазар на ЕУ.
 
= Извори на правото =
Ред 15:
= Договори =
 
Примарното законодавтсво, односно договорите, се всушност уставното право на Европската унијаУнија. Нив ги создаваат Владите на сите земји-членки на ЕУ преку конзенсус. Тие ги утврдуваат основните политики на Унијата воспоставувајќи ја нејзнината институционална структура, законодавни постапки и моќ. Договорите кои го сочинуваат примарното законодавство се:
 
 
Договорот на ЕЗЈЧ од 1951 годнна (Договорот од Париз)
 
Договорот на ЕЕЗ од 1957 година (Договорот од Рим, Договор за функционирање на Европската унијаУнија)
 
Договорот за Евроатом од 1957 година (Договорот од Рим)
Ред 38:
Единствениот европски акт од 1986 година
 
Мастришкиот договор од 1992 година (Договорот за Европската унијаУнија)
 
Актите за пристапување на Австрија, Њведска и Финска (1994)
Ред 56:
= Законодавство =
 
Договорите овозможуваат усвојување на законодавството и другите правни акти со цел да и се овозможи на ЕУ да ги оствари целите утврдени во договорите. Сепак, договорите немаат основано ниту едно тело како законодавно тело иако законодавната власт се проширува низ институциите на Европската унијаУнија каде главните актери се: Советот на Европската унијаУнија (или Советот на министри), Европскиот парламент и Европската комисија.
Релативната моќ на одредена институција во законодавниот процес зависи од употребената законодавна постапка која пак и самата зависи од политиката на областа за која се однесува предложеното законодавство . Во некои области, тие учествуваат подеднакво во креирањето на правото на ЕУ, а во други пак системот е доминиран од страна на Советот. Договорите на Европската унијаУнија утврдуваат на кои постапки подлежат соодветни области.Целото законодавство на ЕУ мора да се заснова на конкретен член од договорот, наведен како негова правна основа.
Законодавството на Унијата се дели на: директиви и регулативи. Директивите ги поставуваат целите (понекогаш прилично прецизно), но нивното спроведување им се препушта на земјите-членки на ЕУ. Регулативите директно се применуваат во земјите-членки и стапуваат на сила без потреба за спроведување на мерките. Другите правни акти вклучуваат ,исто така, и одлуки, препораки и мислења.
 
Ред 63:
Европскиот суд на правда веќе долго време игра клучна одлука во развојот на правото на ЕУ, главно преку изразувањето на правните принципи како што се директен ефект и супремација (превласт, надмоќ).
Тој, исто така, има надлежност во решавањето на различните специфични прашања кои произлегуваат од договорите. Особено член 220 каде ЕЗ го назначува Европскиот суд за правда (и Првостепениот суд), да обезбеди „толкување и примена на договорот“, одредба штосудот ја искористи за да ја прошири својата моќ. Со Мастришкиот договор, судот се овластува и да наметне парични казни на земјите-членки кои не го почитуваат тоа. Судот го потпомага обликувањето на правото на ЕУ и затоа често неговиот пристап е опишан како целосен и телеологичен. Правото на судот, заедно со правото на судовите на секоја земја-членка, воспостави и одреди еден куп начела на правото на Европската унијаУнија, кои ги обврзуваат институциите на ЕУ, како и земјите-членки, вклучувајќи ги директниот ефект, супремацијата на Европската унијаУнија врз земјите-членки и државната одговорност за оштета.
 
Според Договорот, судот се состои од по еден судија од секоја земја-членка, па според тоа од 2007 година, судот е составен од 27 судии. Судиите се избираат „со заедничка согласност на Владите на земјите-членки“ за (обновлив) период од шест години. Работата на судот е потпомогната од страна на осум општи адвокати. Судот обично заседава со тројца или петтмина судии, но во некои особено важни случаи со судот заседава и еден судија како голем судски совет од 13 судии.
Ред 80:
Од сето ова, може да се заклучи дека правото кое произлегува од Договорот, кој е независен извор на правото, поради неговата специјана и оригинална природа, не би можело да биде преоптоварено со домашни законски одредби, иако врамени, без лишување на неговиот карактер како право на Заедницата и без правната основа на самата Заедницата да се доведе во прашање.
Сеак, иако правото на Заедницата е прифатено во преден план во однос на националното право, не сите земји-членки ја споделуваат анализата на европските институции за тоа зошто националното право има поголем ефект при појава на конфликт.
Највисоките судови на многу земји се изјаснија дека правото на Заедницата има предност доколку тоа ги почитува основните уставни начела на земјите-членки, крајната пресуда на било која земја-членка (поточно, судот на таа земја-членка) отколку на институциите на Европската унијаУнија. Ова ја одразува идејата дека земјите-членки остануваат „Господар на Договорите“ како и основа за ефект на правото на ЕЗ. Во други случаи, предноста на правото на Заедницата се внесува во нивните устави. На пример, Уставот на Ирска содржи клаузула според која, „Ниту една одредба од овој Устав не ги поништува донесените закони, акти или мерки усвоени од страна на државата кои се нужни за обврските од членството во Европската унијаУнија или Заедницата ...“
Сепак, разликата во позициите остана само на академско ниво. Почнувајќи од сега,ниту една земја-членка нема оспорено важност на било каков правен акт на Европската унијаУнија со било какви средства кои се однесуваат на Европскиот суд на правда. Германското законодавство дури и ја прифати пресудата на Европскиот суд на правда во случајот на Тања Краил, која настана поради одредба во германскиот устав со која им се забранува на жените доброволна служба во вооружените сили. Сепак, подоцна Уставот беше изменет, а жените добродојдени за било каква позиција во вооружените сили.
 
= Директен ефект =
Ред 91:
Договорите на ЕУ, првенствено, не вклучуваат упатување за основните човекови права. Во 1964 година, Европскиот суд на правда пресуди во корист на Коста в Енел каде судот одлучи дека правото на Заедницата треба да биде во преден план во однос на националното право. Тоа значи дека националната власт не може да избега од она за што се согласила на европско ниво со донесувањето на спротивставени домашни мерки, но,исто така, тоа значело дека законодавецот ЕЕЗ непречено може да донесува закони врз основа на ограничувањата наметнети од страна на одредбите за основните права содржани во Уставот на секоја земја-членка. Ова претставуваше сериозен проблем во 1970 година со случајот на Германското трговско друштво Handelsgesellschaft кога Германскиот суд пресуди дека еден дел од законодавството на ЕУ го повредува основното германско право. По барање на Германскиот суд, Европскиот суд на правда пресуди дека примената на правото на Заедницата не може да зависи од неговата усогласеност со националните устави, што е случај со основните права како „составен дел од правото на Европската заедница“ и дека неусогласеноста на основното право би можело да ја формира основата за успешен предизвик на Европското право.
На тој начин, со пресудата на Европскиот суд на правда за германското трговско друштво Handelsgesellschaft, всушност се создаде доктрина на непишани правила кои ги ограничуваат институциите на Заедницата. Само во 1999 година, Европскиот совет формално започна изработка на кодифициран каталог на основните права на ЕУ во време кога правото за основни права на судовите беше одобрено од страна на институциите како и вметнато во Мастришкиот договор.
Повелбата за основни човекови права на Европската унијаУнија сега штити одредени политилки, социјални и економси права за граѓаните и жителите на Европската унијаУнија. Таа беше изработена и јавно објавена во 2000 година, но нејзиниот правен статус тогаш беше несигурен и затоа немаше целосен правен ефект пред Лисабонскиот договор да стапи на сила на 1 декември 2009 годона. Во 2007 година, беше создадена Агенцијата за основни човекови права со ревидирањето на мандатот на постојнот мониторинг центар.
Според повелбата, Европската унијаУнија (ЕУ) може доследно да дејствува и да донесува закони во нејзините рамки, а судовите на ЕУ ќе го соборат законодавството на ЕУ што го прекршува тоа право. Повелбата важи само за земјите-членки во моментот кога тие го спроведуваат правото на ЕУ и не ги прошируваат надлежностите на ЕУ надвор од даденото во договорите.
 
= Социјална повелба =
 
Според член 8 од Договорот за функционирање на Европската унијаУнија, Социјалната повелба на Европската унијаУнија се однесува на делот од Договорот кој се справува со третманот на мажот и жената како и регулирање на работното време според Директивата за работно време. Еден пример за анти-дискриминаторско законодавство е Директивата 2006/54/ЕЗ „за спроведување на нечалото за еднакви можности и еднаков пристап на мажите и жените во областа на вработувањето и професијата“.
Обединетото кралство си обезбеди исклучок од Социјалната повелба како и многуте членови на Владата на Џон Мајор кои биле против проширување на надлежностите на ЕУ во социјалните области. Проблемот водеше до политика на разделување па затоа постоеше и закана за поделба на Кабинетот. Со доаѓањето на Лабуристичката партија на власт во 1997 година на општите избори, овој исклучок бил веднаш укинат.
 
Ред 102:
= Четирите слободи =
 
Јадрото на економската и социјална политика на Европската унијаУнија ја опфаќа и идејата за четирите слободи - слободно движење на добра, капитал, услуги и работна сила. Понекогаш, кон овие четири слободи се приклучува и слободното право на основање, па затоа уште се познати и како петте слободи каде разликата е ништо друго туку називот т.е. сите се однесуваат на истите области од материјалното право.
 
= Движење на добра =
Ред 121:
= Закон за конкурентност =
Бидејќи целта на Договорот од Рим беше да се создаде единствен заеднички пазар, а Единствениот европски акт да создаде внатрешен пазар, од пресудно прашање беше да се осигура дека корпорациите кои ја злоупотребуваат својата пазарна моќ нема да ги уништат напорите на властите за остварување на тие цели. Оттука, некои одредби од Договорот осигуруваат преовладување на слободната конкурентност, а не картели и монополи кои го поделуваат пазарот и ги одредуваат цените.Законот за конкурентност во Европската унијаУнија во голема мера е сличен и инспириран од американскиот закон за против монопол (на цените).
 
 
Ред 152:
= Кривично право =
 
Во 2006 година, токсичен отпад од европски брод се прелеа на Брегот на слоновата коска што ја поттикна Комисијата да го разгледа законодавството за токсичен отпад.Комесарот за животна средина Ставрос Димас изјави дека „таков високо токсичен отпад никогаш не требало да ја напушти Европската унијаУнија.“ Затоа, комесарот за правда, слобода и безбедност Франко Фратини, заедно со Димас, предложија воведување кривична казна за извршување „еколошко-кривични дела“. Во 2005 година, судот на правда го оспори неговото право да го стори тоа што резултираше со победа на Комисијата. Оваа пресуда претставува преседан за Комисијата на меѓународно ниво што може да се озакони во кривичното право - нешто што никогаш не се случило без претходно да е наведено во оговорите. Досега, единствената таква употреба била Директивата за правата на интелектуална сопственост. Во Европскиот парламент беа поднесени предлози против воведување на тој закон врз основа на тоа дека кривичното право не треба да е во надлежност на ЕУ што беше одбиено на гласање. Сепак, во октомври 2007 година, судот на правда пресуди дека Комисијата не предлега какви треба да бидат кривичните санкции, туку само дека е потребно да се изречат.
 
{{Нормативна контрола}}
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/wiki/Право_на_Европската_Унија“