Атила: Разлика помеѓу преработките

| title = Владетел на [[Хунската империјаИмперија]]

'''Атила''' (406—453), познат како Атила Хунски или Бич Божји ([[латински]]: ''flagellum Dei''), бил хунски крал од 434 година па се до својата смрт. Бил владетел на Хунското царствоЦарство кое се простирало од територијата на денешна Германиjа до реката Урал, и од Дунав до Балтичко Море. За време на своето владеење Атила бил најголем непријател на Источното и Западното римскоРимско царствоЦарство: два пати бил во поход на Балканскиот Полуостров ја преминал Галија до Орлеана, а битката ја изгубел на Каталунските полиња. Го нападнал западно римскиот император [[Валентинијан III]] од неговата резиденција Равана во 452 година, стигнал до Константинопол и Рим, ама не можел да ги заземе овие два града.

Во поголем дел од западна Европа, од страна на кон него не наклонети римски извори бил претставен како груб и алчен. А пак од друга страна, некои историчари го сметаат како голем и племенитблагороден крал.

Атила умрел на денот на својата свадба, иако веќе имал голем број на жени. Тој зел нова жена која се викала Илдико. Денот на свадбата поминал со славење и пијанење. Пијан кога паднала ноќта ја одвел невестата во својата соба. Бил пронајден мртов следното утро, а невестата врескала од страв додека до неа мртов лежел големиот хунски водач. Наводно умрел од прекумерна доза на алкохол и јако крварење од носот, но постојат и претпоставки дека смрта била насилна. Според легендата бил погребан во три ковчези : златен, сребрен и железен. После неговата смрт хунската држава се распаднала. Во текот на ноќта, телото било запалено по старата хунска традиција а потоа ставено во ковчек, заедно со голема количина богатства и спуштена во реката Тиса. Реката го однела телото на Атила во непознати далечина. Имало повеќе обиди да се пронајде телото на Атила но ниеден од нив не бил успешен. Хунското царствоЦарство после смрта на Атила брзо се распаднало. Веќе во 454 година, Остроготите и другите германски племиња се побуниле против Хуните, а синовите на Атила скарани помеѓу себе не можеле да ја поминат кризата.

Додека западнотоЗападното римскоРимско царствоЦарство било во трпеливо мирољубиви односи со Хуните, источнотоИсточното римскоРимско царствоЦарство со кој во тоа време владеел Теодосиј III, и им престоела голема опасност од Хуните.

Така за време на двовластието кај Хуните имало само изолирани инциденти на границата со источнотоИсточното римскоРимско царствоЦарство, кои за време на владеењето на Атила се пренеле и во внатршноставнатрешноста на царството. Источното римскоРимско царствоЦарство во тоа време било во судир и со Вандалите (кои ја освоиле Картагина) и со Јездергердом III. Ова му го отвoрило патот на Атила и Бледа кон Ирилик и Балканскиот полуостров во 441 година. Хунската војска го опустошила Маргус, Вининацијум го завзеле Сингудунијум и Сирмијум. Во 442 година следело затишје, а Теодосиј II ја вратил својата војска од северна Африка, и наредил ковање на голема количина пари која му била потребна да ја финансира војната против Хуните, сигурен дека ке успее да ги одбие хунските барања.

Од како ја освоил власта и станал единствен владетел решил да го прекине сојузништвото со Рим, но за почеток да не ги загрозува териториите на западнотоЗападното римскоРимско царствоЦарство, туку само источноИсточно римскоРимско царствоЦарство т.е Византија. Против Визиготите му се обратил вандалскииот крал Гизерик, пуштајќи му подароци за да го натера да завојува против Визиготскиот крал Теодирих. Тоа го натерало Атила повторно да ги обнови непријателските односи со Визиготите. Атила пуштил свои луѓе кај царот Валетинијан III , во чие име валедеела неговата мајка Гала Плацидија со намера да ги одвлече од намерата да склучат сојуз со Визиготите и да им се приклучат на Хуните во заедничка војна. Атила ветил дека ќе го чува мирот премаспрема западнотоЗападното римскоРимско царствоЦарство деке ќе војува само со Теодорих со кој веќе подолго време се наоѓал во непријателски односи.

После соединувањето на Бургундите, Атила излегол пред западноримскиот цар со јасни намери. Тој барал да се ожени со сестрата на царот Валентинијан III, Хонорија. Интересно е да се објасни како дошло до поврзување на Хонорија и Атила, во 449 година била откриена љубовна врска помеѓу сестрата на царот Валентијан и нејзиниот слуга. После тоа љубовникот бил погубен, а Хонорија највероватно била трудна, таа била изолирана од јавниот живот. Бесна пуштила порака до Атила во која го замолила да биде нејзин витез. Атила тоа го сфатил како брачна понуда и за нејзин мираз побарал половина од Западно Римско царствоЦарство. Против особено била мајката на Валентијан, Плацидија која изјавила дека нејзината ќерка никогаш нема да се омажи за варварин. Атила решил спорот да го реши со сила.