Брзина на светлината: Разлика помеѓу преработките

[проверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
сНема опис на уредувањето
сНема опис на уредувањето
Ред 335:
|doi=10.1119/1.1819929
|arxiv=gr-qc/0305099
|quote=Можноста за варирање на фундаменталните константи во текот на еволуцијатаразвојот на универзумот отвора можност за продлабочување на теориите за повеќедимензионалност и веројатно е поврзана со природата на темната енергија – двигател на денешното забрзување на вселената.
|bibcode = 2005AmJPh..73..240E }}</ref><ref name=Mota>Преглед се содржи во дисертацијата на {{cite arXiv
|last=Мота |first=Д.Ф.
Ред 806:
|publisher=[[НАСА]]
|accessdate=4.2.2010
}}</ref> Фотографиите ги отсликуваат гралаксиите какви што биле пред 13 милијарди години, кога универзумот постоел помлаку од милијарда години.<ref name=Hubble/> Тоа што подалечните предмети ни изгледаат помладо (поради ограничената брзина на светлината) им овозможува на астрономите да ја определат [[ѕвезден развој|еволуцијатаразвојот на ѕвездите]] и [[настанок и развој на галаксиите|галаксиите]], како и [[космолошка хронологија|на космосот]] воопшто.
 
Астрономските растојанија често се изразуваат во [[светлосна година|светлосни години]], особено во публикациите и медиумите.<ref>{{cite web
Ред 913:
 
==== Астрономска единица ====
Астрономска единица (''ае'') е приближното просечно растојание меѓу Земјатат и Сонцето. Во 2012 година е редефинирана како точно 149 597 870 700 m.<ref name=AU_redef /><ref>{{cite journal|title=„Интернационален систем на единици мерки, суплемент 2014: Ажурирање на осмото издание (2006) на SI брошурата“|url=http://www.bipm.org/utils/common/pdf/si_supplement_2014.pdf|year=2014|publisher= Меѓународно биро за тегови и мери|page=14}}</ref> Таа претходно не се базирала врза [[Меѓународен систем на мерни единици|Меѓународниот систем на мерни единици]], туку врз гравитационата сила на Сонцето, во рамките на класичната механика. {{#tag:ref|Астрономската единица се дефинирала како полупречникот на непопречената Њутнова орбита околу Сонцето на честица со бесконечно мала маса, која се движи со [[аголна фреквенција]] од {{gaps|0,017|202|098|95}} [[радијан]]и (приближно <sup>1</sup>/<sub>365,256898</sub> од СончеватаСончевиот револуцијаразвој) на ден.<ref>{{SIbrochure8th|page=126}}</ref>|group="Забелешка"}} Актуелната дефиниција ја користи препорачаната вредност во метри за претходната дефиниција на ''ае'', утврдена со мерење.<ref name=AU_redef>{{cite journal|title=„Резолуција„Решение B2 за редефинирање на астрономската единица за должина“|url=https://www.iau.org/static/resolutions/IAU2012_English.pdf|year=2012|publisher=[[Меѓународна астрономска унија}}</ref> Предефинирањето е аналогно на она на метарот, како и неговата цел – фиксирање на брзината на точно определна вредност во астрономски единици во секунда (преку точната брзина на светлината во метри во секунда).
 
Порадно, инверзната функција на {{math|''c''}} изразена во астрономски единици во секунда се мерела со споредба на времето потребно за радиосигналите да стигнат до разни вселенски летала во Сончевиот систем. Нивната местоположба се пресметувала врз основа на гравитационите ефекти на Сонцето и планетите. Комбинирајќи ги различните измерени времиња се добивала најскладна вредност за брзината во единица должина. Најдобрата проценка одобрена од [[Меѓународна астрономска унија|Меѓународната астрономска унија]] во 2009 година била:<ref name="Pitjeva09">
Ред 1.270:
}}</ref>
 
Во раниот XVII век, [[Јоханес Кеплер]] верувал дека брзината на светлината е бесконечна поради отсуството на препреки во празниот простор. [[Рене Декарт]], пак, сметал дека кога светлината би се движела со бесконечна брзина, тогаш Сонцето, Земјата и Месечината не би биле подредени во линија при [[помрачување на Месечината]]. Таква појава никогаш не била забележана, па Декарт бил уверен дека светлината не може да има бесконечна брзина. Ако некогаш се открие дека таа навистина е бесконечна, Декартовата филозофија ќе „падне во вода“.<ref name=Statistics /> Декарт во својата изведба на [[Снелиусов закон|Снелиусовиот закон]] претпоставил дека иако брзината на светлината е мометална, колку е погуста материјалната средина низ која се шири толку брзината е поголема.<ref>Флоријан Кајори, [http://books.google.com/books?id=XNtUAAAAYAAJ ''„Историја на физиката и нејзините елементарни гранки: заедно со еволуцијатаразвојот на физичките лаборатории“''] (1922)</ref> [[Пјер де Ферма]] го извел Снелиусовиот закон со спротивната претпоставка: колку е погуста средината толку е помала светлинската брзина. Ферма ја поддржувал конечноста на брзината на светлината.<ref>Карл Бенџамин Бојер, ''„Виножитото: Од мит до математика“'' (1959)</ref>
 
===Први обиди за мерење===
Ред 1.417:
{{cite web
|year=1967
|title=„Резолуција„Решение 6 од Петнаесеттата генерална конференција на тегови и мери“
|url=http://www.bipm.org/en/CGPM/db/11/6/
|publisher=[[Меѓународно биро за тегови и мери]]
Ред 1.425:
{{cite web
|year=1975
|title=„Резолуција„Решение 6 од Петнаесеттата генерална конференција на тегови и мери“
|url=http://www.bipm.org/en/CGPM/db/15/2/
|publisher=Меѓународно биро за тегови и мери
Ред 1.435:
{{cite web
|year=1983
|title=„Резолуција„Решение 1 од Седумнаесеттата генерална конференција на тегови и мери“
|url=http://www.bipm.org/en/CGPM/db/17/1/
|publisher=[[Меѓународно биро за тегови и мери]]