ДНК: Разлика помеѓу преработките

[проверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
Нема опис на уредувањето
сНема опис на уредувањето
Ред 1:
[[Податотека:ADN animation.gif|thumb|Структурeн дел на молекулотмолекулата на ДНК]]
{{генетика-странично}}
'''Деоксирибонуклеинска киселина''' ('''ДНК''') — [[нуклеинска киселина]] застапена е главно во [[јадро]]то ([[хромозом]]ите) на [[клетка]]та (интрануклеарно), но ја има и во некои од органелите(екстрануклеарно). Неа ја има во [[митохондрија|митохондриите]] и во [[хлоропласт|хлоропластите]], но не и слободна во [[цитоплазма]]та.
Ред 30:
* G (гванин) - деоксирибоза - H<sub>3</sub>PO<sub>4</sub>
 
=== Вотсон-Криков модел на градба на ДНК молекулот.-молекулата ===
 
Структурната (просторна) организација на молекулот[[молекула]]та на ДНК молекулот е предложена од [[Џејмс Вотсон|Вотсон]] и [[Франсис Крик|Крик]] во 1953 година, кои биле добитници на [[Нобелова награда]] за медицина врз основа на истражувањата на [[Розалинд Френклин]].
 
Според нив [[молекул]]отата на ДНК е: Двојна спирала (дихеликс) составена од две полинуклеотидни низи. Полинуклеотидните низи меѓусебно се поврзани со [[азотна база|азотните бази]]. Поврзувањето на базите од двете низи е преку лабилни (двојни или тројни) H (водородни) врски.
 
Секогаш се поврзува исклучиво пуринска со пиримидинска база, со голема прецизност. На ваков начин се образуваат комплементарни парови кои се надополнуваат А =Т; C ≡ G. Меѓусебното поврзување на базите од двете низи не е случајно, туку строго дефинирано.
ЕденЕдна молекулмолекула на пуринска база (A,G) од едниот синџир, се врзува со молекулмолекула на пиримидинска база (C,T) на другиот синџир и тоа секогаш комплементарно. Ако се знае редоследот на азотните бази (нуклеотиди) во едната полинуклеотидна низа, може да се определи редоследот на истите на другата која е комплементарна на неа.
 
Нуклеотидите вдолж една полинуклеотидна низа, меѓусебно се поврзани со молекулите на H<sub>3</sub>PO<sub>4</sub> која претставува [[фосфодиестерска врска]]. За да се формира спирална структура, двете ДНК нишки во ДНК молекулотмолекулата меѓусебе се антипаралелни. Меѓусебната ориентација на двете полинуклеотидни низи од ДНК спиралата е антипаралелна: 3’-5’ со 5’-3’.
 
=== Функција на ДНК: ===
Ред 46:
ДНК е носител на [[гентска информација|генетската(наследната) информација]] за синтеза на [[протеин|протеините]], бидејќи истата е запишана во редоследот на азотните бази т.е нуклеотидите.
 
ДНК е молекулмолекула одговоренодговорна за наследување т.е пренесување на [[наследни особини|наследните својстваособини]] на организмите, одржување на видовите низ генерации и нивна евентуална менливост. Всушност, не се наследуваат својства, особини, туку се наследуват [[ген|гени]], наследен материјал, од кој во интеракција со средината се развиваат својства или особини.
 
=== Својства на DNK: ===
Ред 53:
* Менливост - мутабилност.
 
ДНК -молекулата во сите клетки на еден организам е иста и квалитативно - има ист редослед на нуклеотиди во низата, и квантитативно - исто количество, или ист број на гени, хромозоми.
 
Редоследот на базните парови, вдолж синџирот на ДНК молекулотмолекулата е строго утврден и е карактеристика и специфика на видот.
 
[[File:DNA_replication_editable.svg|thumb|450px|left|Процес на репликација на ДНК молекул-молекула]]
=== Репликација на ДНК молекулот:-молекулата ===
 
Репликација е сложен процес при кој од еденедна молекулмолекула наана ДНК се добиваат два.
 
Репликацијата е синтеза на ДНК која се врши со копирање на нејзиниотнејзината молекулмолекула. Процесот се одвива во јадрото на клетката во интерфаза. Во јадрото за време на интерфаза има многу слободни азотни бази – па на примарните нишки штотуку расплетени нишки се сврзуваат комплементарни бази, така од 2 примарни DNK нишки се добиваат 4 ДНК нишки.
 
==== Полуконзервативен модел на репликација ====
Ред 70:
За процесот репликација е потребно:
 
* Матрица (молекула DNK),
* Нуклеотиди (дезоксирибонуклеотиди),
* [[ензим|Ензими]],
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/wiki/ДНК