Група (периоден систем): Разлика помеѓу преработките
| [проверена преработка] | [проверена преработка] |
Избришана содржина Додадена содржина
с отстранета Категорија:Периоден систем на елементи; додадена Категорија:Периоден систем на елементите using HotCat |
Нема опис на уредувањето |
||
Ред 1:
[[Податотека:Periodic table mk.svg|мини|десно|425п|[[Периоден систем на елементите]] каде секоја колона е ''група'' означена со соодветна бројка.]]
'''Група''' или '''семејство''' — поим во [[хемија]]та кој означува колона од [[периоден систем|периодниот систем]] на [[хемиски елемент|елементите]]. Постојат 18 вакви групи означени со бројка, освен колоните на [[f-блок]]от (меѓу група 2 и 3). Елементите во една група имаат слични физички и хемиски особености на најнадворешните [[електронска обвивка|електронски обвивки]] на нивните атоми ]]и (т.е. имаат ист јадрен полнеж), со оглед на тоа што највеќето хемиски својства ги одредува [[атомска орбитала|орбиталната]] положба на најнадворешниот [[електрон]].
Постојат три начини на означување на групите. Современиот начин на бележење (група 1-18) е препорачан од [[Меѓународен сојуз за чиста и применета хемија|Меѓународниот сојуз за чиста и применета хемија]] (IUPAC) и претставува замена за две постари шеми кои предизвикуваат забуни. Групите може да се означуваат и според нивниот најгорен елемент, или пак да имаат сопствен назив. На пример, групата 16 се нарекува и ''кислородна група'' или ''[[халкогени]]''.
==Групи==
{| class="wikitable sortable" style="margin: 1em auto 1em auto; text-align:center"
! Нов<br>назив<br>(IUPAC) !! Стар<br>назив<br>(IUPAC){{nobold|1=(Европа)}} !! CAS<br>{{nobold|1=(САД)}} !! Називи по елементи || Тривијален назив<br>{{nobold|1=(*=одобрен од [[IUPAC]])}} || style="text-align:left" | Белешка
|-
| {{sort|01|[[Група 1 на периодниот систем|Група 1]]}} || {{sort|1A|IA}} || {{sort|1A|IA}} || [[литиум]]ско семејство || [[алкален метал|алкални метали]]* || style="text-align:left" | [[Водород]]от ѝ припаѓа на оваа колона, но не се смета за алкален метал
|-
|-
| {{sort|03|[[Група 3 на периодниот систем|Група 3]]}} || {{sort|3A|IIIA}} || {{sort|3B|IIIB}} || [[скандиум]]ско семејство || || style="text-align:left" | Се состои од [[реткоземен елемент|реткоземните елементи]] и [[актиноид]]ите
|-
|-
|-
| {{sort|06|[[Група 6 на периодниот систем|Група 6]]}} || {{sort|6A|VIA}} || {{sort|6B|VIB}} || [[хром]]но семејство || ||
|-
| {{sort|07|[[Група 7 на периодниот систем|Група 7]]}} || {{sort|7A|VIIA}} || {{sort|7B|VIIB}} || [[манган]]ово семејство || ||
|-
| {{sort|08|[[Група 8 на периодниот систем|Група 8]]}} || {{sort|80|VIII}} || {{sort|8B1|VIIIB}} || [[железо|железно]] семејство || ||
|-
| {{sort|09|[[Група 9 на периодниот систем|Група 9]]}} || {{sort|81|VIII}} || {{sort|8B2|VIIIB}} || [[кобалт]]но семејство || ||
|-
| {{sort|10|[[Група 10 на периодниот систем|Група 10]]}} || {{sort|82|VIII}} || {{sort|8B3|VIIIB}} || [[никел]]ско семејство || ||
|-
| {{sort|11|[[Група 11 на периодниот систем|Група 11]]}} || {{sort|1B|IB}} || {{sort|1B|IB}} || [[бакар]]но семејство || монетни метали ||
|-
| {{sort|12|[[Група 12 на периодниот систем|Група 12]]}} || {{sort|2B|IIB}} || {{sort|2B|IIB}} || [[цинк]]ово семејство || [[испарливи метали]] ||
|-
| {{sort|13|[[Група 13 на периодниот систем|Група 13]]}} || {{sort|3B|IIIB}} || {{sort|3A|IIIA}} || [[бор (елемент)|борово]] семејство || триели, [[икосаген]]и || style="text-align:left" | ''триели'' = „третници“
|-
| {{sort|14|[[Група 14 на периодниот систем|Група 14]]}} || {{sort|4B|IVB}} || {{sort|4A|IVA}} || [[јаглерод]]но семејство || тетрели, [[кристалоген]]и || style="text-align:left" | ''тетрели'' = „четвртници“
|-
| {{sort|15|[[Група 15 на периодниот систем|Група 15]]}} || {{sort|5B|VB}} || {{sort|5A|VA}} || [[азот]]но семејство || [[пниктоген]]и* ||
|-
| {{sort|16|[[Група 16 на периодниот систем|Група 16]]}} || {{sort|6B|VIB}}|| {{sort|6A|VIA}} || [[кислород]]но семејство || [[халкоген]]и* ||
|-
| {{sort|17|[[Група 17 на периодниот систем|Група 17]]}} || {{sort|7B|VIIB}} || {{sort|7A|VIIA}} || [[флуор]]но семејство || [[халоген]]и* ||
|-
| {{sort|18|[[Група 18 на периодниот систем|Група 18]]}} || {{sort|00|Група 0}} || {{sort|8A|VIIIA}} || {{nowrap|[[хелиум]]ско}} семејство или {{nowrap|[[неон]]ско семејство}} || [[благороден гас|благородни гасови]]*, аерогени ||
|}
== Поврзано ==
* [[Блок (периоден систем)]]
* [[Периода (периоден систем)]]
== Наводи ==
{{наводи}}
== Литература ==
*{{наведена книга |last1=Scerri|first1=E. R. |title=The periodic table, its story
and its significance |publisher=Oxford University Press |year=2007
|ISBN=978-0-19-530573-9 }}
[[Категорија:Групи на хемиски елементи| ]]
| |||