Википедија

Ангстрем: Разлика помеѓу преработките

Интерактивен преглед на историјата
[проверена преработка][проверена преработка]
← Постаро уредувањеПоново уредување →
Избришана содржина Додадена содржина
НагледноВикитекст
сНема опис на уредувањето
сНема опис на уредувањето
Ред 6:
| namedafter = [[Anders Jonas Ångström]]
| units1 = [[metre]]s
| inunits1 = {{valвред|e=-10|u=m}}
| units2 = [[centimetre]]s
| inunits2 = {{valвред|e=-8|u=cm}}
| units3 = [[micrometre]]s
| inunits3= {{valвред|e=-4|u=um}}
| units4 = [[nanometre]]s
| inunits4 = {{valвред|0.1|u=nm}}
| units5 = [[picometre]]s
| inunits5 = {{valвред|100|u=pm}}
}}
[[Податотека:Anders Ångström painting.jpg|мини|десно|Андерс Јонас Ангстрем]]
 
'''ангстрем''' ({{lang-sv|ångström}}) — [[единица за должина]] еднаква на {{valвред|e=-10|u=м}} (десетмилијардити дел од a [[метар]]от) или 0,1 [[нанометар|нм]]. Симбол е [[шведска азбука|шведската буква]] '''[[Å]]'''. Единицата е наречена во чест на [[Шведска|шведскиот]] [[физичар]] [[Андерс Јонас Ангстрем]] (1814–1874).
 
Во [[Природни науки|природните науки]] и [[технологија|техниката]], ангстремот често се користи за изразување на големината на [[атом]]ите, [[молекула|молекулите]], [[микроскоп]]ските [[структурна биологија|биолошки стуктури]], должината на [[хемиска врска|хемиските врски]], [[кристалографија|распоредот на атомите во кристапи]], [[бранова должина]] на [[електромагнетно зрачење|електромагнетното зрачење]] и димензии на деловите на [[интегрално коло|интегралното коло]]. Атомите на [[фосфор]]от, [[сулфур]]от и [[хлор]]от имаат [[ковалентен полупречник]] од 1 Å, додека пак атомот на [[водород]]от е со полупречник од 0,25 Å.
Ред 30:
Во своето дело „Оптички проучувања“ (''Optiska undersökningar'', 1852)<ref>''[[:sv:Vetenskapsakademiens Handlingar|Vetenskapsakademiens Handlingar]]''</ref> го поставува законот за впивање (апсорпција), later modified somewhat and known as [[Кирхофов закон за топлинското зрачење]].
 
Во 1868 г. Ангстрем направил шема на спектарот на [[сончево зрачење|сончевото зрачење]] во кој [[бранова должина|брановите должини]] на [[електромагнетно зрачење|зрачењето]] се изразени во кратна на десетмилионити дел од [[милиметар]]от ({{valвред|e=-7|u=mm}})<ref>{{нмс|title=A Brief (Incomplete) History of Light and Spectra|url=http://www.chemteam.info/Electrons/Spectrum-History2.html|publisher=ChemTeam}}</ref> Бидејќи човечкото око е чувствително на бранови должини од {{valвред|4000}} до {{valвред|7000}}&nbsp;Å (видлива [[светлина]]), единицата изразува доволно точни вредности без да има потреба од дропки. Подоцна ангстремот се проширил во други научни области кои работат во атомски размери.
 
Иако е предвиден да соодветствува на {{valвред|e=-10}}&nbsp;метри, практичната спектрална анализа наложила поуточнето дефинирање на ангстремот. Сè до 1960 г. за појдовна основа се земал метарскиот [[еталон]] во облик на прачка и поради тоа ангстремот отстапувал за {{дропка|1|6000}}.
 
Во 1907 г. [[Меѓународен астрономски сојуз|Меѓународниот астрономски сојуз]] го утврдил меѓународниот ангстрем како брановата должина на црвена линија од [[кадмиум]] во [[Земјина атмосфера|воздухот]] еднаква на 6438,46963 меѓународни ангстреми. Во 1927 г. оваа дефиниција е прифатена од [[Меѓународно биро за тегови и мерки|Меѓународното биро за тегови и мерки]].<ref>{{наведување |title=Comptes rendus de la 7{{sup|e}} réunion de la Conférence générale des poids et mesures|place=Paris |url=http://www.bipm.org/utils/common/pdf/CGPM7.pdf |pages=85&ndash;88}}</ref> Од 1927 до 1960 г. ангстремот останал споредна мерна единица во спектроскопијата, дефиниран независно од метарот. Во 1960 г. самиот метар бил предефиниран на спектроскопски начин, па со тоа ангстремот бил утврден на точно 0,1&nbsp;нанометри.
 
Иако ужива меѓународно признание, ангстремот формално не е дел од [[Меѓународен систем на мерни единици|Меѓународениот систем на мерни единици]] (SI). Најблиската единица од овој систем е [[нанометар]]от ({{valвред|e=-9|u=mм}}). Меѓунраодниот одбор за тегови и мерки официјално препорачува ангстремот да не се користи, и затоа не е вклучен во каталогот на мерни единици на [[ЕУ]] за употреба во [[внатрешен пазар (Европска Унија)|внатрешниот пазар]].<ref>{{нмс| url = http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CONSLEG:1980L0181:20090527:EN:PDF | author = The Council of the European Communities | title = Council Directive 80/181/EEC of 20 December 1979 on the approximation of the laws of the Member States relating to Unit of measurement and on the repeal of Directive 71/354/EEC | date=27 May 2009 | accessdate=23 September 2011}}</ref>
 
== Поврзано ==
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/wiki/Ангстрем“