|
Со воспоставувањето на Република Турција, напорите за модернизација на земјата започнале. Институциите и уставите на западните држави како [[Франција]], [[Шведска]], [[Италија]], [[Швајцарија]] требале да се анализираат и да се прилагодуваат според потребите и карактеристиките на турската нација. Недостатокот на информираност на поголемиот дел од турската јавност побудила негативни неосновани реакции од типот на: „Ние се враќаме во деновите на првиот калифат“. Со цел да се воспостават реформите, Мустафа Кемал ги поставил [[Февзи Чакмак]], [[Казим Озалп]] и [[Исмет Инону]] на значајни политички позиции. Мустафа Кемал профитирал на сметка на неговата репутација и важел како ефикасен воен водач и ги поминал следните години, сè до неговата смрт во [[1938]] година, воспоставувајќи широки и прогресивни политички, економски и социјални реформи. Притоа, тој го трансформирал турското општество во модерна, демократска и секуларна нација.
=== Кемал Ататурк и домашната политика ===
Тој водел широки реформи од социјален, културен и економски аспект. Како резултат на новата Република, 'рбетот на овие реформи била законодавната, судската, и економската структура на државата. Мустафа Кемал создал банер за да ги одбележи промени меѓу старото и новото владеење на [[Турција]]- отоманскиот период и републиканскиот период. Секоја промена била симболизирана со стрела во овој банер. Новите граѓани на републиката, го носеле овој банер за да ги потсети на главните концепти на оваа нова ера. Оваа нова идеологија за дефинирање на Република Турција е именувана како „Шест стрели“ или [[кемализам]]. Кемалистичката идеологија се засновала на идејата на Мустафа Кемал за реализам и прагматизам. Во основите на национализмот, популизмот и етатизмот сите биле дефинирани со шест стрели. Овие основи не биле нови во светската политика или меѓу елитата на Турција. Тоа што ги прави уникатни е меѓусебно поврзаните основи за формулирање на конкретните потребите на Турција. Еден добар пример за тоа е дефинирањето и спроведувањето на секуларизмот. Секуларната држава значително се разликувала од претежно христијански држави.
Така, основната задача на Кемал Ататурк била целосна независност на модерна Турција. За тоа тој изјавил:
{{Цитатник|''Со целосна независност, ние секако подразбираме целосна економска, финансиска, правна, воена, културна независноста и слобода на сите прашања. Да се биде лишен од независноста во било која од овие е еквивалентно на нацијата и државата да биде лишена од сета нејзина независност.''}}
==== Граѓанската независност и калифатот ====
[[Податотека:Ataturk-1924-Bursa-public.jpg|десно|170п|мини|Кемал Ататурк држи говор во Бурса во 1924 година.]]
Укинувањето на [[калифат]]от било значајна за остварување на реформите на Мустафа Кемал поврзани со политичкиот систем и националните реформи. Калифатот бил јадрото на политичкиот концепт на сунитскиот ислам. Укинувањето на султанството било полесно бидејќи опстанокот на калифат ги здоволувал партизаните. Ова произвело двостран систем во републиката, од една страна калифатот од друга страна републиката. Кемал и Инону загрижени дека „сувереноста ќе се врати под маската на калифот“, калифот [[Абдул Меџит II]], бил избран после укинувањето на султанството во [[1922]]. Калифот имал свое богатство и свој личен и државен персонал. Мустафа Кемал рекол дека нема „верско“ или „политичко“ оправдување за ова. Тој верувал дека калифот Абдул Меџит II ги следел чекорите на султанот во домашните и надворешните работи, како: прифаќање на странски претставници и резервни офицери, воглавно за време на свечености. Ататурк сепак сакал да се интегрираат овластувањата на калифатот со овластувањата на Собранието. Неговите почетни активности започнале на [[1 јануари]] [[1924]] година. Тој се здоби со согласност од Инону, Чакмак и Озалп пред укинувањето на калифат и калифот изјавил дека нема да се меша во политички прашања.
На [[3 март]] [[1924]] година, калифатот официјално бил укинат и неговите овластувања во рамките на Турција биле предадени во рацете на Собранието. Дебата од другите муслимански држави била одржана за веродостојноста на едностраното укинување на калифатот . Конференцијата се одржала во [[Каиро]] во мај [[1926]] година и била донесена резолуција за прогласување на калифат како „неопходност во исламот“, но не успеала да се спроведе оваа одлука. Две други исламски конференции биле одржани во [[Мека]] (1926) и [[Ерусалим]] (1931), но повторно не успеале да постигнат консензус . Турција во никој случај не ги прифаќала одлуките на конференциите.
=== Кемал Ататурк и надворешната политика ===
Во однос на [[Надворешна политика|надворешната политика]], Ататурк се водел со мотото „[[мир]] во земјата и мирот во светот“, поврзани со неговата перцепција на мирот и со неговиот проект на цивилизацијата и [[модернизација]]. Очекуваните резултати на Кемал за политиката зависела со моќта на парламентарниот суверенитет кој бил основан од страна на републиката. За време на турската војна за независност за последен пат Ататурк ја користи својата воена моќ во справувањето со другите земји. Надворешни прашања се решени со мирни методи за време на неговото претседателствување.
=== Кемал Ататурк и економските реформи ===
Мустафа Кемал поттикнал економски политики, не само за развој на мали и големи бизниси, но исто така, да се создадат социјални слоеви, кои практично не постоеле за време на [[Отоманската империја]]. Визијата на Мустафа Кемал во врска со почетокот на турската економска политика е очигледна во текот на Економски конгрес во [[Измир]] во [[1923]] година, која била основана пред потпишувањето на [[Договорот во Лозана]]. Првичните избори на Мустафа Кемал за економските политики биле одраз на реалноста на неговиот период. По [[Првата светска војна]], поради недостиг на какви било вистински потенцијалните инвеститори за да се отворат фабриките за приватниот сектор и развивање на индустриското производство, Кемал активностите во однос на економијата биле вклучени во создавање на многу државни фабрики за [[земјоделство]], машини, и текстилната индустрија.
== Забелешки ==
{{reflist}}
== Наводи ==
<small>
;Печатени
* {{Цитирана книга |last=Ahmad |first=Feroz|title=The Making of Modern Turkey|publisher=Routledge|location=London ; New York|year=1993|isbn=978-0415078351}}
* {{Цитирана книга |last=Armstrong |first=Harold Courtenay|title= Grey Wolf, Mustafa Kemal: An Intimate Study of a Dictator|publisher= Books for Libraries Press|location=Freeport, NY|year=1972|isbn=978-0836969627}}
* {{Цитирана книга |last=Atillasoy |first=Yüksel|title= Atatürk: First President and Founder of the Turkish Republic|publisher= Woodside House|location=Woodside, NY|year=2002|isbn=978-0971235342}}
* {{Цитирана книга |last=Barber |first=Noel|authorlink=Noel Barber|title=Lords of the Golden Horn: From Suleiman the Magnificent to Kemal Ataturk|publisher=Arrow|location=London|year= 1988|isbn= 978-0099539506}}
* {{Цитирана книга |last=Barlas | first = Dilek | title = Statism and Diplomacy in Turkey: Economic and Foreign Policy Strategies in an Uncertain World, 1929–1939 | publisher = Brill Academic Publishers | location = New York | year = 1998 | isbn = 978-9004108554}}
* {{Цитирана книга |last=Cleveland |first=William L|title=A History of the Modern Middle East|publisher=Westview Press|location=Boulder, Colorado|year=2004|isbn= 978-0813340487}}
* {{Цитирана книга |last=Doğan |first=Çağatay Emre|title=Formation of Factory Settlements Within Turkish Industrialization and Modernization in 1930s: Nazilli Printing Factory|location=Ankara|publisher=Middle East Technical University|year=2003|oclc=54431696|language=Turkish}}
* {{Цитирана книга |last=Huntington |first=Samuel P.|authorlink=Samuel P. Huntington|title=[[Political Order in Changing Societies]]|publisher=Yale University Press|location=New Haven, Conn.; London|year= 2006|isbn= 978-0300116205}}
* {{Цитирана книга |last=İğdemir |first=Uluğ|coauthors=Mango, Andrew (translation)|title=Atatürk|publisher=Turkish National Commission for UNESCO|location=Ankara|year=1963|oclc= 75604149|pages= 165–170}}
* {{Цитирана книга |last=İnan |first=Ayşe Afet|authorlink= Afet İnan|title=Atatürk Hakkında Hatıralar ve Belgeler|publisher=Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları|location=Istanbul|year= 2007|isbn= 9944881401|language=Turkish}} <!-- published in July 2007, not yet on Worldcat. possibly newest edition for {{OCLC|79910449}} -->
* {{Цитирана книга |last=İnan |first=Ayşe Afet|coauthors=Sevim, Ali; Süslü, Azmi; Tural, M Akif |title=Medeni bilgiler ve M. Kemal Atatürk'ün el Yazıları|location=Ankara|publisher=AKDTYK Atatürk Araştırma Merkezi|year=1998|isbn= 978-9751612762|language=Turkish}}
* {{Цитирана книга |last=Kinross |first=Patrick|authorlink=John Balfour, 3rd Baron Kinross|title=Atatürk: The Rebirth of a Nation |publisher=Phoenix Press |year=2003 |location=London|isbn= 978-1842125991|oclc=55516821}}
* {{Цитирана книга |last=Kinross |first=Patrick|title=The Ottoman Centuries: The Rise and Fall of the Turkish Empire |publisher=Morrow |year=1979 |location=New York|isbn= 978-0688080938}}
* {{Цитирана книга |last=Landau |first= Jacob M |title=Atatürk and the Modernization of Turkey |year=1983 |publisher= Westview Press |location= Boulder, Colorado|isbn=978-0865319868}}
* {{Цитирана книга |last=Lengyel |first=Emil|title=They Called Him Atatürk|publisher=The John Day Co|location=New York|year=1962|oclc= 1337444}}
* {{Цитирана книга |last=Mango |first=Andrew|authorlink=Andrew Mango| title= Ataturk: The Biography of the Founder of Modern Turkey |origyear= 1999 |edition= Paperback |year= 2002 |publisher=Overlook Press, Peter Mayer Publishers, Inc |location= Woodstock, NY|isbn=1-58567-334-x}}
* {{Цитирана книга |last=Mango |first=Andrew|authorlink=Andrew Mango|title=Atatürk|publisher=John Murray |location=London|year=2004 |isbn= 978-0719565922}}
* {{Цитирана книга |last=Saikal |first=Amin|coauthors=Schnabel, Albrecht|title=Democratization in the Middle East: Experiences, Struggles, Challenges|location=Tokyo|publisher=United Nations University Press|year=2003|isbn= 978-9280810851| url = http://books.google.com/books?id=qFhU3kWXLvEC&printsec=frontcover&dq=ataturk+and+islam&as_brr=1}}
* {{Цитирана книга |last=Shaw |first=Stanford Jay|authorlink=Stanford J. Shaw|coauthors=Shaw, Ezel Kural |title=History of the Ottoman Empire and Modern Turkey|publisher=Cambridge University Press|location=Cambridge; New York|year=1976–1977|isbn=978-0521212809}}
* {{Цитирана книга |last=Spangnolo |first= John|title=The Modern Middle East in Historical Perspective: Essays in Honour of Albert Hourani |year=1992 |publisher= Middle East Centre, St. Antony's College |location= Oxford|oclc=80503960|isbn=978-0863721649}}
* {{Цитирана книга |last=Tunçay |first=Mete|title=Mesaî : Halk Şûrâlar Fırkası Programı, 1920|location=Ankara|publisher=Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi|year=1972|oclc=1926301|language=Turkish}}
* {{Цитирана книга |last=Tüfekçi |first=Gürbüz D|title=Universality of Atatürk's Philosophy|location=Ankara|publisher=Pan Matbaacılık |year=1981|oclc=54074541}}
* {{Цитирана книга |last=Yapp |first= Malcolm|title=The Making of the Modern Near East, 1792–1923|publisher=Longman|location=London ; New York|year=1987|isbn=978-0582493803}}
* {{Цитирана книга |last=Webster |first= Donald Everett|title=The Turkey of Atatürk; Social Process in the Turkish Reformation |year= 1973 |publisher=AMS Press|location= New York |isbn=978-0404563332}}
* {{Цитирана книга |last=Zürcher |first=Erik Jan|title=Turkey: A Modern History|publisher=I.B. Tauris|location=London; New York|year=2004|isbn=978-1850433996}}
; Весници
* {{цитирано списание |last=Eastham |first=J. K.|journal= The Economic Journal|title=The Turkish Development Plan: The First Five Years|location=New York|publisher=Macmillan|year=1964|month=March|pages=132–136|volume=74|issue=298|issn=0013-0133|doi=10.2307/2228117}}
* {{цитирано списание |last=Emrence |first=Cem |journal= Middle Eastern Studies|title=Turkey in Economic Crisis (1927–1930): A Panaromic Vision|location=London|publisher=F. Cass.|year=2003|pages=67–80|volume=39|issue=4|issn=0026-3206|doi=10.1080/00263200412331301787}}
* {{цитирано списание |last= Ömür |first= Aslı |journal= Turkish Times|year= 2002|month= December |title= Modernity and Islam: Experiences of Turkish Women|volume=13 |issue= 312 |issn= 1043-0164 |url= http://www.theturkishtimes.com/archive/02/12_01/c_women.html |accessdate= 2007-10-10}}
* {{цитирано списание |last =Özelli |first =M. Tunç |journal= International Journal of Middle East Studies |title = The Evolution of the Formal Educational System and its Relation to Economic Growth Policies in the First Turkish Republic|issn = 0020-7438 | publisher = Cambridge University Press |location = London| volume = 5 | issue = 1 | pages = 77–92 | month = January | year = 1974| url = http://links.jstor.org/sici?sici=0020-7438%28197401%295%3A1%3C77%3ATEOTFE%3E2.0.CO%3B2-G}}<!-- jstor is not accessible to everyone -->
* {{цитирано списание |last=Stone |first=Norman |journal= The National Interest|authorlink=Norman Stone|title=Talking Turkey |location=New York|publisher=National Affairs, Inc|year=2000|pages=66|volume=61|issn=0884-9382}}
* {{цитирано списание |last=Volkan |first=Vamik D.|journal= Psychoanalytic Study of Society|title=Immortal Atatürk — Narcissism and Creativity in a Revolutionary Leader|publisher= Psychohistory Press |location= New York |year=1981 |volume=9|issn=0079-7294|pages=221–255|oclc=60448681}}
* {{цитирано списание |last=Wolf-Gazo |first=Ernest |journal= Journal of American Studies of Turkey|title=John Dewey in Turkey: An Educational Mission |publisher=American Studies Association of Turkey|location=Ankara, Turkey|year=1996|volume=3|issn= 1300-6606| pages=15–42|url=http://www.bilkent.edu.tr/~jast/Number3/Gazo.html}}
* {{cite news | title=Mustafa Kemal Atatürk | url=http://www.teknikportal.com/mustafa-kemal-ataturk-hayati-basarilari-t9870.0.html | work=TP Editors | pages= 7–8 | date= | accessdate=2008-04-29}}
* {{cite news | title=The Burial of Atatürk| url=http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,860125,00.html | work=Time Magazine | pages= 37–39 | date= 23 ноември 1953 | accessdate=2007-08-07}}
</small>
== Поврзано ==
* [[Турција]]
* [[Кемализам]]
* [[Турско национално движење]]
* [[Републиканска Народна Партија на Турција]]
== Надворешни врски ==
{{рв|Mustafa_Kemal_Atatürk}}
* [http://bitolatourist.info/things/museum/ataturk.html Спомен соба во Битола]
* [http://www.a1.com.mk/vesti/default.aspx?VestID=99958 Одбележување на 70 години од смртта на Кемал Ататурк]
* [http://www.vlada.mk/?q=node/3638 Обновување на родната куќа на таткото на Мустафа во Коџаџик]
* [http://www.smk.org.mk/index.asp?content=vest&id=1697&vlang=mk Спомен куќа на Ататурк во Коџаџик]
{{нормативна контрола|VIAF=87758727|LCCN=n/80/044800}}
{{ОСНОВНОПОДРЕДУВАЊЕ:Ататурк, Мустафа Кемал}}
[[Категорија:Мустафа Кемал Ататурк| ]]
[[Категорија:Претседатели на Турција]]
[[Категорија:Луѓе од Солун]]
[[Категорија:Егејци]]
{{Link FA|eo}}
{{Link FA|es}}
{{Link FA|pt}}
| 