Монархија: Разлика помеѓу преработките

[проверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
Одбиена последната промена во текстот (од 217.16.90.78) и вратена ревизијата 2927996 на Addbot
сНема опис на уредувањето
Ред 5:
Терминот монархија се однесува и на [[луѓе]]то (особено [[династија]]та, наречена и [[кралско семејство]]) и институциите кои го сочинуваат кралскиот или царски апарат, или пак на [[царство]]то со кое владее монархот. Монарсите служат како [[симбол]]и на [[континуитет]] и [[државност]]. Денес, фактичката моќ на монархот се разликува од држава во држава. Кај уставните монархии, каде [[суверенитет]]от формално е во круната, но политички со 'народот' (обично изборното тело, претставувано во парламентот), монархот обично служи воглавно церемонијални функции, освен во кризни времиња. Многу монархии се вопоставени по традиција или [[кодификација|кодифициран закон]], па така монархот има мала [[политичка моќ]]; во други монархот има некаква моќ, но остварувањето на истата е ограничено од одлуката на народот или првенството; во трети пак, монархот има значајна моќ и може да ја применува без ограничувања.
 
Монархијата е еден од најстарите облици на управување, и води потекло од раководството на [[род|родовските поглавари]]. Некогаш монарсите сметале дека имаат [[Божје право]] на власт, или барем со Божја благонаклоност, владеејќи или по волја на бог(овите) или пак по тврдењето дека самите се отелотворени богови - [[теократија]]. Монарсите некаде се одредуваат и со [[избори]] (или од големо народно собрание, како германските родовски држави; или пак од мал орган, како кај [[СветаСвето Римскаримско империјацарство|СветатаСветото Римскаримско империјацарство]]; или со [[наследување|династиско наследување]]; или со [[Право на освојување|освојување]] како во [[Малезија]] и [[Обединети Арапски Емирати|ОАЕ]]; или пак комбинација од начини).
 
[[Податотека:World Monarchies.png|200px|thumb|right|{{legend|#007f00|[[Уставна монархија]]}}
Ред 60:
 
== Падот на монархиите ==
МОнархиите можат да го доживеат својот крај на неколку начини. Тоа може да биде со [[револуција]] во која монархијата се руши со преврат; или, како во [[Италија]], избирачкото тело решава да формира република со уставен [[референдум]]. Во некои случаи, како со [[Англија]] и [[Шпанија]], монархијата е срушена, но потоа вратена. По абдикацијата на Наполеон I, која му ставила крај на [[Прво Францускофранцуско царство|Првото Францускофранцуско царство]], французите ја вратиле на функција династијата Бурбони која била исфрлена во републиката во чии рамки Наполеон го создал царството. Истовремено, неговото царствување било „оживеано“ вон [[Франција]], бидејќи за него било создадено кнежевство-„златен кафез“ на островот [[Елба]], па така во извесна смисла and an emperor without an empire.
 
Зависните монархии биле укинати од нивната доминнтна сила, од причини за наполно анектирање, цепење или спојување со друга. Во [[Уганда]], на пример, локалните родовски монархии боле укинати кога земјата станала [[унитарна држава]].