Википедија

Малкучетинести црви: Разлика помеѓу преработките

Интерактивен преглед на историјата
[непроверена преработка][непроверена преработка]
← Постаро уредувањеПоново уредување →
Избришана содржина Додадена содржина
НагледноВикитекст
с Bjankuloski06 ја премести страницата Олигохети на Малкучетинести црви
сНема опис на уредувањето
Ред 1:
{{Без извори|датум=ноември 2009}}
{{Taxobox
| color = #a0b0ff
| name = Малкучетинести црви
| name = Олигохети
| image = Regenwurm1.jpg
| image_width = 250px
Ред 8 ⟶ 7:
| regnum = [[Животни]]
| phylum = [[Прстенести црви]]
| classis = [[ClitellataПојасни црви]]
| subclassis = '''OligochaetaМалкучетинести црви'''
| subdivision_ranks = [[Ред (биологија)|Редови]]
| subdivision =
[[Haplotaxida]]<br /> [[Lumbriculida]]
}}
Поткласата на '''олигохетиМалкучетинестите црви''' (или '''Oligochaetaолигохети''', [[Грчки јазик({{науч|грчки]] ''oligo'' - малку; ''chaeta'' - [[хета]]Oligochaeta}}) е втората најголема група на [[прстенести црви]] со околу 3,.100 видови. Олигохетите живеатЖивеат во морски, слатководни и копнени живеалишта. Генерално, тие имаат позаоблен напречен пресек, поредуцирана глава и се помалку разновидни по форма отколку [[полихетимногучетинести црви|многучетинестите]]те. Тие се [[хермафродит]]и и поседуваат [[појасче]] (''Clitellum'') како возрасни единки, орган кој личи на појас од кожа обвиткан околу животното. Појасчето, по кое и целата класа каде спаѓаат олигохетитемалкучетинестите го добила своето име (класа [[Clitellataпојасни црви]]), има важна улога при половото [[размножување]]. ОлигохетитеМалкучетинестите можат да се размножуваат и бесполово со фисија. Неколку видови се [[паразит]]и, но повеќето се слободноживеачки. Еден вид, ''[[Cirrodrilus pierantoni]]'', е без [[хети]] и поседува постериорна пијавка. Неговиот [[Голтник|фаринкс]] има дорзални и вентрални [[хитин]]ски вилици. Тој е [[Коменсализам|коменсалист]] на [[ракови]].▼
 
▲Поткласата на '''олигохети''' (или '''Oligochaeta''', [[Грчки јазик|грчки]] ''oligo'' - малку; ''chaeta'' - [[хета]]) е втората најголема група на [[прстенести црви]] со околу 3,100 видови. Олигохетите живеат во морски, слатководни и копнени живеалишта. Генерално, тие имаат позаоблен напречен пресек, поредуцирана глава и се помалку разновидни по форма отколку [[полихети]]те. Тие се [[хермафродит]]и и поседуваат [[појасче]] (''Clitellum'') како возрасни единки, орган кој личи на појас од кожа обвиткан околу животното. Појасчето, по кое и целата класа каде спаѓаат олигохетите го добила своето име (класа [[Clitellata]]), има важна улога при половото [[размножување]]. Олигохетите можат да се размножуваат и бесполово со фисија. Неколку видови се [[паразит]]и, но повеќето се слободноживеачки. Еден вид, ''[[Cirrodrilus pierantoni]]'', е без хети и поседува постериорна пијавка. Неговиот [[Голтник|фаринкс]] има дорзални и вентрални [[хитин]]ски вилици. Тој е [[Коменсализам|коменсалист]] на [[ракови]].
 
== Анатомија ==
Ред 21 ⟶ 19:
=== [[Нервен систем]] ===
 
Нервниот систем на олигохетитемалкучетинестите црви се состои од церебрална [[ганглија]] (т.н. мозок) која се наоѓа во [[простомиум]]от, поврзана за вентрално нервно стебло и подголточната ганглија со посебен сет од [[нерв]]и наречени циркумфарингеални конективи. Вентралниот нерв е опколен со фиброзен слој. Нервното стебло се состои од два вида на нервни врвки - нормални нерви и џиновски нерви. Џиновските нерви се важни само кога животното треба да реагира брзо. Вентралното нервно стебло се протега долж телото на животното и се разгранува на секундарни нерви во секој сегмент. Кај поактивните форми, секој сегмент има своја мала ганглија, но кај поседентарните форми тие отсуствуваат.
 
=== [[Циркулаторен систем]] ===
Ред 29 ⟶ 27:
=== Гасна размена ===
 
[[Гас]]ната размена најчесто се случува преку целата телесна површина. Повеќето водни олигохетималкучетинести немаат потреба од посебни респираторни органи поради тоа што се многу мали. Бидејќи гасната размена е далеку поголема во присуство на влага, копнените форми секретираат [[целомска течност]] од дорзалните пори, [[мукус]] од епидермалните мукусни [[Жлезда|жлезди]], како и [[екскрет]]и од [[Метанефридија|метанефридиите]].
 
=== [[Екскреција]] и [[осморегулација]] ===
 
Екскрецијата на метаболичките продукти се остварува преку дејството на метанефридиите. Тие се долги извиткани цевчиња кои поседуваат многу цилии кои ја обложуваат нивната внатрешна површина. Кај ''Lumbricus'' тие се подолги и посложени отколку кај полихетитемногучетинестите, и цевката е поделена на три различни делови, при што највнатрешниот дел е поширок отколку нормалните нефридии. Крвта и целомската течност влегуваат во метанефридиите, каде хранливите материи, [[вода]]та и [[соли]]те се отстрануваат низ нефридиопората. Повеќето телесни сегменти, со исклучок на првите три и последниот, имаат сопствен пар на метанефридии. Нефридиите служат и како органи за осморегулација. Кај видовите кои живеат во слатка вода или средини со различна [[соленост]], нефридиите се подолги за да им помогнат при поголемиот [[Осмотски притисок|осмотски потенцијал]] меѓу телесните течности и течноста од околината во која живеат.
 
=== [[Репродуктивен систем]] и репродукција ===
Ред 39 ⟶ 37:
[[Податотека:Earthworm klitellum copulation beentree.jpg|thumb|300px|Копулација на дождовни црви.]]
 
ОлигохетитеМалкучетинестите црви се хермафродити, со одделни [[тестис]]и и [[овариум]]и. Половите органи и цевчињата кои водат до и од нив се наоѓаат во предниот дел на животното, обично меѓу 7 и 15 сегмент. Распоредот на репродуктивните органи, како и отворите на одводните цевчиња, се многу важни во класификацијата на олигохетитемалкучетинестите. Кај ''Lumbricuscus terrestris'', чест црв во [[Европа]], тестисите се наоѓаат во 10 и 11 сегмент, а семените везикули се во сегментите 9, 11 и 12, додека vas deferens се отвора на 15 сегмент. Овариумите се наоѓаат во 13 сегмент, а [[овидукт]]от се отвора на 14 сегмент. Половите органи и нивните одводи се парни, по еден на секоја страна од телото. Спермата се движи од отворот на vas deferens до клителумот (кој се наоѓа на сегментите 32-36), заедно со семените бразди.
 
[[Копулација]]та се случува во топли и влажни ноќи. Црвите лежат споени со страните, при што главата од едната единка е залепена со задниот (опашест) дел од другата единка. На ваков начин клителумските сегменти на секое животно се спротивни на сегментите кои ги содржат половите органи на другата единка. Појасчето (клителум) секретира мукусна цевка која го обвива црвот од пред првиот репродуктивен сегмент до клителумските сегменти (сегментите 8 до 36 кај ''L. terrestris''). Спермата која се добива од партнерот се складира во спермотекни отвори (на 9 сегмент кај ''L. terrestris''), по што дождовните црви се разделуваат.
Ред 47 ⟶ 45:
== Улога во животната средина ==
 
Дождовните црви се многу важни за конструкцијата, плодноста и одржувањето на почвата. Затоа, [[Аристотел]] ги опишал како ''цревата на земјата''. Повеќе педолози биле еднакво фасцинирани од работата на олигохетитемалкучетинестите во почвата. [[Чарлс Дарвин]] рекол: ''Се сомневам дека други животни одиграле толку важен дел во историјата на светот како овие нискоорганизирани животни''.
 
[[Категорија:Прстенести црви]]
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/wiki/Малкучетинести_црви“