Отворена предна незаоблена самогласка: Разлика помеѓу преработките

[проверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
Создадена страница со: {{Инфокутија МФА|ipa-number=304|decimal=97|ipa-image=Xsampa-a.png|xsampa=a|kirshenbaum=a}} '''Отворената предна незаоб...
 
сНема опис на уредувањето
Ред 1:
{{Инфокутија МФА|ipa-number=304|decimal=97|ipa-image=Xsampa-a.png|xsampa=a|kirshenbaum=a}}
'''Отворената предна незаоблена самогласка''' ('''ниска предна незаоблена самогласка''') е вид на [[самогласка]] што се јавува во речиси сите [[јазик|јазици]] во светот. [[Меѓународна фонетска азбука|Меѓународната фонетска азбука]] (МФА) ја бележи со симболот ⟨{{IPAМФА|a}}⟩. Во [[македонски јазик|македонскиот]], како и многу други јазици, гласот е претставен со буквата '''[[а]]'''.
 
Меѓутоа, во практиката често се случува самогласката да се [[едначење по звучност|едначи]] со гласот ⟨{{IPAМФА|æ}}⟩ ([[речиси отворена предна незаоблена самогласка|''речиси отворена'' (речиси ниска) предна незаоблена самогласка]]), а со ⟨{{IPAМФА|a}}⟩ да се означува [[отворена незаоблена самогласка од среден ред|отворената (ниска) незаоблена самогласка ''од среден ред'']].
 
== Особености ==
Ред 12:
 
== Јазици ==
Највеќето јазици имаат извесен облик на предна незаоблена самогласка. Јазиците што имаат само по една ниска самогласка исто така можат да го користат симболот <a> од практични причини, бидејќи е единствената ниска самогласка што има своја буква во основната [[латиница]]. Во тие случаи, самогласката е поблиска до средното {{IPAМФА|[ä]}} отколку до предното {{IPAМФА|[a]}}.
 
 
{| class="wikitable"
|-
! colspan="2"|Јазик !! Збор !! [[МФА]]!! Значење !! Белешки
|-
| colspan="2" | [[адигејски јазик|адигејски]] || {{langјаз|kbd-Cyrl|[[кирилица|д'''а'''хэ]]}} || {{Аудио-МФА|Daxa.ogg|[daːxa]}}||убав||! colspan="2" |
colspan="2" |
|-
| rowspan="8" | [[англиски јазик|англиски]] ||северозападни САД|| [[англиска азбука|''st'''o'''ck'']]||{{IPAМФА|[stak]}}|| залиха||
|-
| Канада|| rowspan="7" | [[англиска азбука|''st'''a'''ck'']]||rowspan="6" |{{IPAМФА|[stak]}}||rowspan="7" | пласт ||rowspan="6"| Зависно од регионот, гласот се движи од преден до среден, па дури и позаден (во делови од Шкотска и Алстер). Може да се разликува и по должина (на пр. пократок во Шкотска отколку во Канада). Многу говорници користат {{IPAМФА|[æ]}} наместо оваа согласка.
|-
| северна Англија
Ред 35 ⟶ 34:
|Велс
|-
|јужна Англија || {{IPAМФА|[sta̝k]}} || Повишена самогласка што се среќава во извесни дијалекти. Соодветствува на {{IPAМФА|[æ]}}~{{IPAМФА|[ɛ̞]}} кај другите.
|-
| [[арапски јазик|арапски]] ||источен<ref>{{Harvcoltxt|Thelwall|1990|p=38}}</ref>|| {{langјаз|ar|[[арапска азбука|بان]]}} || {{IPAМФА|[baːn]}}||се појави||
|-
| colspan="2" | [[бенгалски јазик|бенгалски]]|| [[бенгалско писмо|পা]] ''p'''a''''']] || {{IPAМФА|[pa]}}|| нога||
|-
| colspan="2" | [[велшки јазик|велшки]] || {{langјаз|cy|[[велшка азбука|''m'''a'''m'']]}} || {{IPAМФА|[mam]}}|| мајка||
|-
| colspan="2" | [[виетмански јазик|виетмански]] || {{langјаз|vi|[[виетнамска азбука|''x'''a''''']]}} || {{IPAМФА|[saː]}}|| газа||
|-
| colspan="2" | [[германски јазик|германски]] || {{langјаз|de|[[германска азбука|''R'''a'''t'']]}} || {{IPAМФА|[ʁaːtʰ]}}|| совет|| Некои дијалекти тука користат задна самогласка.
|-
| colspan="2" | [[грчки јазик|грчки]] || {{langјаз|el|[[грчка азбука|'''α'''κ'''α'''κί'''α''']]}} '''''а'''к'''а'''ќ'''ија''''' || {{IPAМФА|[akaˈcia]}}|| багрем||
|-
| colspan="2" | [[гуџарати]] || {{langјаз|gu|[[гуџаратско писмо|શાંતિ]]}} ''sh'''a'''nti'' || {{IPAМФА|[ʃanti]}}|| мир||
|-
| colspan="2" | [[западнофризиски јазик|западнофризиски]]|| {{langјаз|fy|''l'''aa'''d''}} || {{IPAМФА|[ˈɫaːt]}}|| фиока||
|-
| [[запотечки јазик|запотечки]]|| тилквијапански<ref>{{Harvcoltxt|Merrill|2008|p=109}}</ref>|| ''n'''a'''''|| {{IPAМФА|[na]}}|| сега||
|-
| colspan="2" | [[кабардински јазик|кабардински]] || {{langјаз|kbd-Cyrl|[[кирилица|д'''а'''хэ]]}} || {{Аудио-МФА|Daxa.ogg|[daːxa]}}||убав||! colspan="2" |
|-
| [[каталонски јазик|каталонски]] ||мајоркански|| {{langјаз|ca|[[каталонска азбука|''s'''a'''c'']]}} || {{IPAМФА|[sac]}}||вреќа|| Соодветствува на {{IPAblink|ä}} во другите наречја.
|-
| rowspan="2" | [[кинески јазик|кинески]] ||[[кантонски јазик|кантонски]]|| {{langјаз|zh-yue-Hani|[[кинески знаци|沙]]}} {{langјаз|zh-yue-Latn|[[џитпинг|''s'''aa'''1'']]}} || {{IPAМФА|[saː˥]}}|| песок||
|-
|[[стандарден мандарински јазик|мандарински]]|| {{langјаз|zh-cmn-Hani|[[кинески знаци|他]]}} {{langјаз|zh-cmn-Latn|[[пинјин|''t'''ā''''']]}} || {{IPAМФА|[tʰa˥]}}|| тој ||
|-
| colspan="2" | [[литвански јазик|литвански]] || {{langјаз|lt|[[литванска азбука|''n'''a'''mas'']]}} || {{IPAМФА|[ˈnaːmas]}} || куќа ||
|-
| colspan="2" | '''[[македонски јазик|македонски]]''' || {{langјаз|lt|[[македонска азбука|м'''а'''са]]}} || {{IPAМФА|[ˈmasa]}} || маса ||
|-
| colspan="2" | [[малајски јазик|малајски]] || {{langјаз|ms|[[малајска азбука|'''''a'''pi'']]}} || {{IPAМФА|[api]}} || оган ||
|-
| colspan="2" | [[полски јазик|полски]] || {{langјаз|pl|[[полска азбука|''j'''a'''jo'']]}} || {{Аудио-МФА|Pl-jajo.ogg|[ˈjajɔ]}} || јајце|| Понапреден [[алофон]] на {{IPAМФА|/a/}} помеѓу преднонепчени или омекнати согласки.
|-
| colspan="2" | [[севернофризиски јазик|севернофризиски]] || {{langјаз|frr|''br'''aa'''n''}} || {{IPAМФА|[ˈbraːn]}}|| гори||
|-
| colspan="2" | [[руски јазик|руски]] || {{langјаз|ru|[[руска азбука|т'''а'''м]]}} || {{Аудио-МФА|Ru-там.ogg|[t̪am]}} || таму||
|-
| colspan="2" | [[хебрејски јазик|хебрејски]] || {{langјаз|he|[[хебрејска азбука|דָּם]]}}|| {{IPAМФА|[daːm]}} || крв||
|}