Пенсилванија: Разлика помеѓу преработките

[проверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
викификација
с r2.7.3) (Робот: Додава stq:Pensilvanien; козметички промени
Ред 44:
'''Пенсилванија''', официјално позната како '''Заедница на Пенсилванија''' ([[англ.]] ''Commonwealth of Pennsylvania''), е сојузна држава во [[САД]] која е сместена на североисточниот и централно-атланскиот регион на соединетите држави и регионот на [[големите езера]]. Државата се граничи со [[Делавер]] на југо-исток, [[Мериленд]] на југ, [[Западна Вирџинија]] на југо-запад, [[Охајо]] на запад, [[Онтарио]], [[Канада]], на северо-запад, [[Њујорк (сојузна држава)|Њујорк]] на север и [[Њу Џерси]] на исток.
 
[[Список на држави и територии на САД според површина|Според површина]], Пенсилванија се наоѓа на 33. место во САД, [[Список на сојузни држави и територии на САД по број на жители|според бројот на жители]] на шестото и [[Список на држави и територии на САД според густина на население|според густина]] на население на 9. место меѓу 50 сојузни држави. Четирите најпопуларни градови во државата се [[Филаделфија]], [[Питсбург (Пенсилванија)|Питсбург]], [[Алентаун, Пенсилванија|Алентаун]] и [[Ири, Пенсилванија|Ири]]. Главниот град на државата е [[Харисбург (Пенсилванија)|Харисбург]].
 
Пенсилванија има брег долг 82 км при езерото [[Ири]] и 92 км при реката [[Делавер (река)|Делавер]].<ref name="Coastalmanagement.noaa.gov">{{цитирана веб страница|url=http://coastalmanagement.noaa.gov/mystate/pa.html |title=NOAA Office of Ocean and Coastal Resources |publisher=Coastalmanagement.noaa.gov |accessdate=25 јуни, 2012}}</ref> По пописот од 2010 државата се најде меѓу оние со најголем број европскоамерикански жители и голем број на [[Афроамериканци]].
 
== Географија ==
[[Податотека:Окрузи во Пенсилванија.gif|мини|350п|Листа на окрузи во Пенсилванија.]]
Должината на Пенсилванија изнесува 274км, а широчината 455 км.<ref name=pageo>{{цитирана веб страница|url=http://www.netstate.com/states/geography/pa_geography.htm |title=Pennsylvania geography |publisher=Netstate.com |accessdate=25 јули, 2012}}</ref> Од вкупно 119,282км², 116,075км² се земјена површина, 1,269км² се внатрешни водени подрачја, а 1,940км² е водената површина на езерото [[Ири]]. Таа е [[Список на држави и територии на САД според површина|33. најголема]] држава во САД.<ref>{{цитирана веб страница|url=http://www.timetemperature.com/tzus/pennsylvania_time_zone.shtml |title=Pennsylvania Time Zone |publisher=Timetemperature.com |accessdate=24 јули, 2012}}</ref> Пенсилванија има 82км<ref name="Cr.nps.gov">{{цитирана веб страница|url=http://www.cr.nps.gov/history/online_books/shore/shore8.htm |title=National Parks Service: Our Fourth Shore |publisher=Cr.nps.gov |date=December 22, 2003 |accessdate=25 јули, 2012}}</ref> долго крајбрежје при езерото Ири и 92км<ref name="Coastalmanagement.noaa.gov"/> долго крајбрежје по реката Делавер.
Ред 56:
Меѓу поголемите градови во оваа држава се: Филаделфија, Јорк, [[Ридинг, Пенсилванија|Ридинг]] и [[Ланчестер, Пенсилванија|Ланчестер]] на југо-исток, Питсбург на југо-запад, трите града Алентаун, [[Бетлеем, Пенсилванија|Бетлеем]] и [[Истон, Пенсилванија|Истон]] во централен исток (познат и како Лехај Валеи), трите града [[Скрентон, Пенсилванија|Скрентон]], [[Вилксбар, Пенсилванија|Вилксбар]] и [[Хезлтон, Пенсилванија|Хезлтон]] на северо-исток и Ири на северо-запад. [[Вилијамспорт, Пенсилванија|Вилијамспорт]] служи како „центар“ на северо-централниот регион, а главен град на државата е Харисбург.
 
== Клима ==
{{Главна|Клима на Пенсилванија}}
Од различната топологија на Пенсилванија произлегуваат и неколку различни клими. Опфаќајќи две поголеми зони, во најголемиот дел од државата со исклучок на југо-источниот корнер, преовладува [[умереноконтинентална клима]]. [[Филаделфија]] има карактеристики на [[влажна суптропска клима]] која го покрива и поголемиот дел од Делавер и Мериленд на југот.
Ред 184:
|}
 
== Историја ==
{{Главна|Историја на Пенсилванија}}
Пред [[Комонвелт|заедницата]] да биде поставена од европејците, областа била дом на [[Ленапи|Делавери]] (познати и како Лени Ленапи), [[Сасквехеноки]], [[Ирокези]], [[Ири индијанци|Ири]], [[Шауни индијанци|Шaуни]] и останати [[Американски староседелци|американски индијански нации]].<ref>{{цитирана веб страница|url=http://www.accessgenealogy.com/native/pennsylvania/ |title=Pennsylvania Indian tribes |publisher=Accessgenealogy.com |accessdate=25 јули, 2012}}</ref> И [[Нова Холандија|холанѓаните]] и англичаните тврделе дека двете страни од реката Делавер биле дел од нивното колонијално земјиште во Америка.<ref>{{cite book |last= Полин, Чарлс |first= Едитирано од Џон К. Рајт |title= „Атлас на историска географија на соединетите држави|year= 1932|publisher= издаватели - „Carnegie Institution of Washington“ и „American Geographical Society“|location= Њујорк, Њујорк и Вашингрон Д.Ц.: |isbn= | pages= 42}}</ref><ref>{{cite book |last= Свиндлер|first= Филијам Ф.|title= „Извори и документи од уставот на соединетите држави“. 10 тома. |year= 1973–1979|publisher= издавател - „Oceana Publications“ |location= локација - Добс Фери, Њујорк |isbn= | pages= Vol. 10: 17–23}}</ref><ref>{{cite book |last= Ван Зент|first= Фрекнклин К|title= „Граници на соединетите држави и неколкуте држави: геолошко професионално патување - 909“.|year= 1976|publisher= издавател - „Government Printing Office“ |location= Вашингтон |isbn= |pages= 74; 92}}</ref> Холанѓаните биле првите кои го присвоиле и имале влијание врз изторијата на Пенсилванија.<ref>{{cite book |last= Ван Зент|first= Френклин К.|title= „Граници на соединетите држави и неколкуте држави: геолошко професионално патување - 909“.|year= 1976|publisher= издавател - „Government Printing Office“ |location=локација - Вашингтон Д.Ц. |isbn= |page= стр. 74}}</ref>
Ред 204:
Она што било Апленд, а подоцна станало дел од Пенсилванија кој ја оформувал границата помеѓу оваа држава и Делавер, било преименувано во округ [[Честер, Пенсилванија (округ)|Честер]] кога Пенсилванија ја институционализирала нејзината колонијална влада на 4 март, 1681.<ref>{{cite book |last= Армстронг|first= Едвард; Editor|title= „Документи од судот во Апленд, во Пенсилванија“, 1676 до 1681|year= 1860|publisher= издавател „Memoirs of the Historical Society of Pennsylvania“. Том 7|isbn= | page= стр. 196}}</ref><ref>{{cite book |last= Свиндлер|first= Вилијам Ф.|title= „Извори и документи од уставот на соединетите држави“. 10 тома |year= 1973–1979|publisher= издавател - „Oceana Publications“ |location= локација - Добс Фери, Њујорк |isbn= | pages= 8 том: стр. 243}}</ref> Лидерот на квекерите, Вилијам Пен, потпишал мировен договор со Тамани, лидерот на племето Делавер, со што започнал еден долг период на пријателски односи помеѓу квекерите и индијанците.<ref>Дејвид Јонт (2007). "''[http://books.google.com/books?id=pk7ycUq3cxsC&pg=PA82&dq&hl=en#v=onepage&q=&f=false How the Quakers invented America]''". Rowman & Littlefield. p.82. ISBN 0-7425-5833-9</ref> Подоцна следеле и други договори помеѓу Вилијам Пен и останатите народи. Се додека тој бил жил неговите договори никогаш не биле нарушени.<ref>Сиднеј Г. Фишер (2009). "''[http://books.google.com/books?id=zKzFgAlx1CkC&pg=PA13&dq&hl=en#v=onepage&q=&f=false The Quaker Colonies]''". Echo Library. p.13 ISBN 1-4068-5110-8</ref>
 
=== 18 век ===
 
Помеѓу 1730 и 1764 оваа колонија правела свои пари за да ја надополни празнината од недостатокот на злато и сребро. Парламентот го забранил ова со законот за валути во 1764 година. Хартиените пари биле нарекувани [[Колонијална потврда|колонијални потврди]] за сопственост. Колонијата пуштила во употреба и „кредитни сметки“ кои биле добри како и златните и сребрените пари поради нивниот законски статус. Со оглед на тоа што тие биле издавани од владата, а не од некоја банкарска институција, тоа биле понуди од слободен интерес кои во голема мера ги подмирувале владините трошоци од оданочувањето на луѓето. Исто така, тоа промовирало генерална вработеност и просперитет, што се должело на употребената дескреција од владата и не пуштајќи во промет многу пари кои би можеле да предизвикаат инфлација. [[Бенџамин Френклин]] бил вмешан во креирањето на оваа валута за која рекол дека нејзината корисност никогаш нема да биде оспорена, а, исто така, излегува во пресрет на „претпазливото одобрување“ од [[Адам Смит]].<ref>Хамилтон, Александер и Сирет, Харолд К. ''„Трудот на Александар Хамилтон“''. 1963, page 240.</ref>
Ред 230:
Пенсилванија е, исто така, дом на првата комерцијално ископана нафта. Во 1859, близу [[Тајтусвил, Пенсилванија|Тајтусвил]], [[Едвин Дрејк|Едвин Л. Дрејк]] успешно издупчил дупка која довела до првиот голем нафтен бум во историјата соединтетите држави.
 
== Демографија ==
 
Според [[Биро за попис на САД|бирото за попис на САД]], во јули, 2011, населението на Пенсилванија е проценета на 12.742.886, 0,32% раст од [[Попис во САД во 2010|пописот во САД во 2010]].<ref name=PopEstUS>{{цитирана веб страница|url=http://www.census.gov/popest/data/state/totals/2011/tables/NST-EST2011-01.csv|title=Annual Estimates of the Resident Population for the United States, Regions, States, and Puerto Rico: April 1, 2010 to July 1, 2011|format=comma-separated values|work=2011 Population Estimates|publisher=„United States Census Bureau“, Population Division|date=December 2011|accessdate=25 јуни, 2012}}</ref>
Ред 332:
|}
 
=== Религија ===
 
{{Цитатник|Новата суверена, исто така, донесе неколку мудри и длабоки закони за оваа колонија која остана секогаш иста до овој ден. Целта е да не се малтретира ниедна личност врз основа на религија и да се гледаат како браќа сите оние кои веруваат во еден Бог. <br /> – [[Франсоа Волтер]], зборувајќи за Вилијам Пен}}
Ред 362:
Иако Пенсилванија има бројно население од [[Амиши]], [[Холмс Сити, Охјо]], ја има најголемата заспатеност на Амиши во светот.<ref>{{цитирана веб страница|author=Webb Design Inc. |url=http://www.visitamishcountry.com/ |title=„Држава на Амиши“ &#124; Охајо &#124; Информации на посетител |publisher=Visitamishcountry.com |accessdate=25 јуни, 2012}}</ref> Иако постоењето на Пенсилванија е по заслуга на постоењето на квекерите и многу други постари групи од комонвелтот кои сега се посветени на учењето на религиозното општество од пријатели (како што се официјално познати), квекерите денес се во многу мал број.
 
=== Пенсилвански холанѓани ===
 
Терминот „Холанѓанец“, кога се мисли на пенсилвански холанѓанец, повеќе значи „Германец“ или „Тевтон“ отколку што значи „Холанѓанец“. [[Пенсилвански германски јазик|Пенсилванскиот холандски јазик]] е потомок на германскиот јазик од [[Западно-централно германско говорно подрачје|западно-централната германска дијалектичка група]].<ref>{{цитирана веб страница|url=http://dictionary.reference.com/search?q=dutch&x=57&y=13 |title=Дефиниција на „dutch“ |publisher=Dictionary.reference.com |accessdate=25 јуни, 2012}}</ref> Иако овој јазик сé уште го зборуваат некои стари Амиши и Менонити (поточно во околината на округот Ланчестер), истиот е скоро истребен како секојдневен јазик. Сепак, неколку зборови преминале и во употребата на англискиот јазик.
 
== Економија ==
[[Податотека:Bethlehem Steel.jpg|мини|десно|250п|Затворената фабрика на „Bethlehem Steel“ во Бетлеем, Пенсилванија. Овој плац во 2009 станал мулти-милионерски ресорт на казина.]]
[[Бруто домашен производ|Бруто домашниот производ]] на Пенсилванија во 2010 изнесувал 570 милијарди [[американски долар]]и што ја сместува државата на 6-то место во нацијата.<ref name=stategdp>{{цитирана веб страница|title=БДП по држава|url=http://greyhill.com/gdp-by-state|publisher=Greyhill Advisors|accessdate=25 јуни, 2012}}</ref> Доколку Пенсилванија има независна економија, таа би се рангирала на 18-то место во светот. Гледано по глава на жител, Пенсилванија се рангира на 29-то место, помеѓу 50-те држави, со 39.830 долари.<ref name=stategdp/>
Ред 378:
Од април, 2012, стапката на невработеност е 7,4%.<ref>[http://www.deptofnumbers.com/unemployment/pennsylvania/]| title= „Department of Numbers“ | accessdate=25 јуни, 2012</ref>
 
=== Банкарство ===
 
Првата национална, специјализирана, банка во САД, „Bank of North America“, е основана во 1781 во Филаделфија. По серија спојувања, „Bank of North America“ е дел од „Wells Fargo“. Филаделфија е, исто така, дом на првата национална банка оформена според [[Закон за националните банки (САД)|законот за национално банкарство]] донесен во 1863. Истата година, „Pittsburgh Savings“ и „Trust Company“ добиле национална повелба и биле преименувани во „First National Bank of Pittsburgh“ како дел од националниот банкарски закон. Оваа банка сé уште постои како „PNC Financial Services“ со непроменето седиште во Питсбург. „PNC“ е најголемата банка во државата, а шеста по големина во САД.
 
=== Земјоделство ===
 
Пенсилванија е рангирана на 19-то место според целокупното земјоделско производство, но прва во производството на [[Фунгикултура|печурки]], втора за [[Јаболко|јаболки]], трета за [[Божиќно дрво|божиќни дрва]] и [[Јајце|јајца]], четврта за [[Шумски расадник|хортикултурни расадници]] и [[бусен]], [[млеко]], [[пченка]] за добитокот, одгледување на [[грозје]] (како и сок од грозје)<ref name = PAwine/> и во одгледување на коњи. Исто така, се рангира на 8-то место во производство на [[вино]].<ref name=PAwine>{{цитирана веб страница | url = http://www.pennsylvaniawine.com/Facts.aspx| title = Факти за виното во Пенсилванија| publisher = издавател - „Pennsylvania Wine & Wineries“}}</ref>
 
=== Коцкање ===
 
Казината биле легализирани во Пенсилванија во 2004 година. Моментално има девет казина низ државата и три во изградба или планирани. Само трките со коњи, слот машините и електронските игри биле легални во Пенсилванија, а законот за легализација на игрите како покер, блекџек, рулет итн. бил одобрен од државната легислатива во јануари, 2010, и потпишан од гувернерот на седми во истиот месец. Спортското обложување е нелегално.
Ред 392:
Гувернерот [[Ед Рендел]], во 2009, размислувал за легализирање на видео покер машините во барови и приватни клубови откако било проценето дека околу 17.000 илегални машини се во употреба низ државата.<ref>[http://www.kyw1060.com/Pa--Lawmakers-Consider-Table-Games--More-Small-Cas/5763077]</ref> Според неговиот план, на секој кој ќе имал лиценца за алкохол ќе му било дозволено да има најмногу 5 машини. Државата ќе наплаќа 50% данок од нето приходот од коцкањето откако играчот кој победил биде исплатен. Останатите 50% би останале за личноста која ги поседува машините.
 
=== Филм ===
 
[[Пенсилванска филмска продукција за даночен кредит|Пенсилванската филмска продукција за даночен кредит]] започнала во 2004 и го стимулирала развитокот на филмската индустрија во државата.
 
== Власт ==
{| border="1" cellpadding="4" cellspacing="4" style="float:right; margin:2em; border:1px #aaa solid; border-collapse:collapse; font-size:95%;"
|+ '''Резултати од претседателските избори'''<ref>{{cite web|url=http://www.uselectionatlas.org/RESULTS/compare.php?year=2008&fips=42&f=0&off=0&elect=0&type=state|title = Presidential General Election Results Comparison – Pennsylvania|publisher=Dave Leip's Atlas of United States Presidential Elections|year=2005|accessdate=July 7, 2007}}</ref>
Ред 485:
|}
 
=== Влада ===
 
Пенсилванија имала пет [[Устав на Пенсилванија|устави]] за време на својата државност:<ref name=jenkinslaw>{{цитирана веб страница|author=„Jenkins Law Library“ |url=http://www.jenkinslaw.org/collection/researchguides/publications/ann-constitutions.php |title=23 „Pennsylvania Law Weekly 324“ (27 март, 2000) |publisher=Jenkinslaw.org |accessdate=25 јуни, 2012}}</ref> 1776, 1790, 1838, 1874 и 1968. Пред тоа, провинцијата Пенсилванија цел век била управувана од т.н владина рамка (устав на провинцијата Пенсилванија) од кој која постоеле четири верзии: 1682, 1683, 1696 и 1701.<ref name=jenkinslaw /> Главниот град на Пенсилванија е [[Харисбург (Пенсилванија)|Харисбург]]. Законодавниот дом се наоѓа во истиот град.
Ред 491:
На претходните избори, Пенсилванија се покажла [[Демократска партија (САД)|демократски]] ориентирана земја. Сепак, во 2010, републиканците повторно добиле место во сенатот со изборот на [[Пет Томеј]], како и поголем дел од конгресните места во државата, а и контрола над двата дома на државното законодавство. Како и во останатите функции, републиканците повторно ја добиле гувернерската канцеларија со изборот на [[Том Корбет]] на 18 јануари, 2011.
 
==== Гувернер ====
{{Главна|Список на гувернери на Пенсилванија}}
Моменталниот гувернер е Том Корбет, поранешен јавен обвинител во Пенсилванија. Другите избрани функционери кои ја сочунуваат извршната власт се [[Заменик гувернер на Пенсилванија|заменик гувернерот]] Џим Каули, [[Јавен обвинител на Пенсилванија|јавниот обвинител]] Линда Кели, [[Ревизор на Пенсилванија|ревизорот]] Џек Венгер и [[Државен благајник на Пенсилванија|државниот благајник]] Роберт Мекорд.
 
==== Генерално собрание ====
 
Пенсилванија има [[Дводомен парламент|дводомна законодавна власт]] воспоставена со уставот на заедницата од 1790. Оригиналниот устав на провинцијата од Вилијам Пен имал еднодомен парламент.<ref>{{цитирана веб страница|url=http://www.phmc.state.pa.us/BAH/dam/rg/rg7.htm |title=Државни архиви на Пенсилванија |publisher=Phmc.state.pa.us |accessdate=25 јуни, 2012}}</ref> [[Генерално собрание на Пенсилванија|Генералното собрание]] вклучува 50 [[Државен сенат на Пенсилванија|сенатори]]<ref>{{цитирана веб страница|url=http://www.legis.state.pa.us/cfdocs/legis/home/member_information/senators_alpha.cfm |title=Сенатори на Пенсилванија |publisher=Legis.state.pa.us |accessdate=25 јуни, 2012}}</ref> и 203 [[Претставнички дом на Пенсилванија|претставници]].<ref>{{цитирана веб страница|url=http://www.legis.state.pa.us/cfdocs/legis/home/member_information/representatives_alpha.cfm |title=Претставнички фом на Пенсилванија |publisher=Legis.state.pa.us |accessdate=25 јуни, 2012}}</ref> Џо Скарнати е моменталниот претседател на државниот сенат,<ref>{{цитирана веб страница|url=http://www.legis.state.pa.us/cfdocs/legis/home/member_information/senate_bio.cfm?districtnumber=30 |title=Сенат на Пенсилванија |publisher=Legis.state.pa.us |accessdate=25 јуни, 2012}}</ref> Доминик Пилеџи е лидерот на мнозинството<ref>{{цитирана веб страница|url=http://www.legis.state.pa.us/cfdocs/legis/home/member_information/senate_bio.cfm?districtnumber=48 |title=Дејвид Брајдбил |publisher=Legis.state.pa.us |accessdate=25 јуни, 2012}}</ref> и Џеј Коста е лидерот на помалиот број сенатори.<ref>{{цитирана веб страница|url=http://www.legis.state.pa.us/cfdocs/legis/home/member_information/senate_bio.cfm?districtnumber=22 |title=Роберт Мелоу |publisher=Legis.state.pa.us |accessdate=25 јуни, 2012}}</ref> Сем Смит е спикер во куќата на претставниците<ref>{{цитирана веб страница|url=http://www.legis.state.pa.us/cfdocs/legis/home/member_information/house_bio.cfm?id=67 |title=Претставнички дом на Пенсилванија |publisher=Legis.state.pa.us |accessdate=25 јуни, 2012}}</ref> со Мајк Турзеј како лидер на мнозинството<ref>{{цитирана веб страница|url=http://www.legis.state.pa.us/cfdocs/legis/home/member_information/house_bio.cfm?id=61 |title=Претставнички дом на Пенсилванија |publisher=Legis.state.pa.us |accessdate=25 јуни, 2012}}</ref> и Френк Дермоди како лидер на помалиот број претставници.<ref>{{цитирана веб страница|url=http://www.legis.state.pa.us/cfdocs/legis/home/member_information/house_bio.cfm?id=0 |title=Претставнички дом на Пенсилванија |publisher=Legis.state.pa.us |accessdate=25 јуни, 2012}}</ref> По изборите во 2010, републиканците го имаат мнозинството во претставничкиот дом и сенатот.
 
==== Судство ====
 
Пенсилванија е поделена на 60 судски области,<ref name=courts>{{цитирана веб страница|url=http://www.aopc.org/T/CommonPleas/listofcounties.htm |title=Judicial districts |publisher=Aopc.org |accessdate=July 31, 2010}}</ref> меѓу кои повеќето (освен Филаделфија) имаат магистерски окружни судии (порано нарекувани окружни судии и судии на мирот) кои главно преседаваат на прелиминарни сослушувања за кривични и прекршочни дела, сите мали кривични дела и мали граѓански тужби.<ref name=courts /> Повеќето кривични и граѓански предмети потекнуваат од судовите на заеднички правни основи, кои, исто така, служат како [[Апелационен суд|апелациони]] судови за окружните судии и за локалните агенциски одлуки.<ref name=courts /> [[Врховен суд|Врховниот суд]] ги прима сите жалби од судовите на заеднички правни основи. Тој има единствено право за издавање налози за прислушување. Врховниот суд на Пенсилванија е последниот апелационен суд. Сите судии во Пенсилванија се избрани, а врховниот судија се определува според стажот.<ref name=courts />
 
==== Оданочување ====
 
Пенсилванија го има 10-от највисон данок во соединетите држави. Жителите плаќаат вкупно 83.7 милијарди американски долари на државата и локалните власти, а просчната сума по глава на жител е 6.640 долари на годишно ниво. Жителите делат 76% од вкупното даночно оптоварување. Многу државни политичари се обиделе да го зголемат уделот на данок платен од извори надвор од државата. Предложено е да се оданочуваат профитните извори како на пример бушењето на природен гас, со оглед на тоа што Пенсилванија е единствената држава која не го оданочува овој процес.<ref>{{цитирана веб страница|url=http://articles.philly.com/2011-07-03/news/29733315_1_shale-tax-extraction-tax-drilling-tax |title=„Shale tax comes up dry for 3d year“ |publisher=Articles.philly.com |date=July 3, 2011 |accessdate=25 јуни, 2012}}</ref> Додатните профитни идеи вклучуваат обид да се стават патарини на меѓудржавните автопати, особено на „[[Интерстејт 80|Interstate 80]]“ кој е во голема мера употребуван од странски патници.<ref>{{цитирана веб страница|url=http://www.tollroadsnews.com/node/4527 |title=„Gov Rendell says all of Pennsylvania's transit agencies will get I-80 toll $s“ |publisher=TOLLROADSnews |date=January 6, 2010 |accessdate=25 јуни, 2012}}</ref>
Ред 511:
Окрузите, општините и школските области наметнуваат [[Данок на имот|даноци на имот]]. Генерално даночната стапка на вкупната плата е ограничена на 1% од приходите, но некои општини со т.н. „домашно правило“ можат да наплатат и повеќе од 1%. 32 од вкупно 67-те окрузи од комонвелтот наметнуваат личен данок на акции, обврзници и слични средства.
 
=== Застапеност во 112-от конгрес ===
 
Двата [[Сенат на Соединетите Американски Држави|сенатори]] на Пенсилванија во 112-от конгрес се [[Боб Кајеси Џуниор]] и Пет Томеј.
Ред 517:
[[Претставнички дом на Соединетите Американски Држави|Претставниците]] на Пенсилванија за мандатот започнат во јануари, 2011, се Боб Бреди (прв), Чака Фата (2), Мајк Кели (3), Џејсон Алтмир (4), Глен Томсон (5), Џим Џерлач (6), Пет Михан (7), Мајк Фитзпатрик (8), Бил Шустер (9), Тим Марино (10), Лу Барлета (11), Марк Криц (12), Алисон Швац (13), Мајк Дојли (14), Чарли Дент(15), Џо Питс (16), Тим Холден (17), Тим Марфи (18) и Тод Платс (19).<ref>{{цитирана веб страница|url=http://frwebgate.access.gpo.gov/cgi-bin/getdoc.cgi?dbname=108_congressional_directory&docid=cdir108_txt-39 |title=Congressional Directory Online |accessdate=July 31, 2010}}</ref>
 
=== Регионална моќ ===
 
Во последанта декада, ниедна политичка партија не била силно доминантна во Пенсилванија. Ова, комбинирано со 6-то место на Пенсилванија според бројто на жители, ја прави една од најважните држави за политичка добивка. Демократите преовладуваат во окрузите [[Округ Филаделфија, Пенсилванија|Филаделфија]], [[Округ Делавер, Пенсилванија|Делавер]], [[Округ Ири, Пенсилванија|Ири]], [[Округ Алгени, Пенсилванија|Алгени]] и [[Округ Лакавана, Пенсилванија|Лакавана]]. Републиканците претежно доминираат во окрузите [[Округ Ланчестер, Пенсилванија|Ланчестер]], [[Округ Јорк, Пенсилванија|Јорк]], [[Округ Френклин, Пенсилванија|Френклин]], [[Округ Вестморленд, Пенсилванија|Вестморленд]], [[Округ Батлер, Пенсилванија|Батлер]], [[Округ Блеир, Пенсилванија|Блеир]], [[Округ Лајкоминг, Пенсилванија|Лајкоминг]] и [[Округ Кјумберленд, Пенсилванија|Кјумберленд]]. Окрузите кои претставуваат можност за пресврт се [[Округ Лихај, Пенсилванија|Лихај]], [[Округ Нортамптон, Пенсилванија|Нортамптон]], [[Округ Беркс, Пенсилванија|Беркс]], [[Округ Бакс, Пенсилванија|Бакс]], [[Округ Честер, Пенсилванија|Честер]], [[Округ Дауфин, Пенсилванија|Дауфин]], [[Округ Камбрија, Пенсилванија|Камбрија]], [[Округ Бивер, Пенсилванија|Бивер]], [[Округ Мерсер, Пенсилванија|Мерсер]] и [[Округ Монро, Пенсилванија|Монро]]. Генерално, демократите се силни во големите метро области, делумно [[Филаделфија]], [[Питсбург]], Ридинг, Ири, Скрентон, Вилкс-Баре и Алентаун, додека републиканците се подржани во руралните подрачја во централниот предел на планините Алгени и северните окрузи.
Ред 525:
Изборите од 2010 посведочиле за републиканските победи низ државата. Тие превзеле контрола врз канцеларијата на гувернерот и двата дома на државниот законодавен систем. Републиканецот Пат Томеј го поразил демократот Џо Сестак во трката за место во сенатот на САД кое претходно му било доделено на демократот Арлин Спектер (Спектер ги победил претходните избори како републиканец, но во 2009 ја променил партијата). Републиканците, исто така, освоиле пет, претходно демократски, места во куќата на претставниците со што креирале сооднос од 12:7 во нивна полза.
 
=== Окрузи ===
[[Податотека:Philly skyline.jpg|мини|десно|250п|Панорама на Филаделфија, најголемиот град во Пенсилваија]]
{{See also|Список на окрузи во Пенсилванија|Список на градови во Пенсилванија}}
Ред 537:
Месните заедници се третата група на општини во Пенсилванија и се класифицирани или како прва класа или како заедници од втора класа. Има 1.454 месни заедници од втора класа и 93 од прва.Втората класа може да стане прва доколку има густина на населеноста поголема од 300 жители на 120км2 и биде изгласан [[референдум]] за промената.<ref name="PA Manual 6-3"/><ref name="PA Manual 6-5"/>
 
== Образование ==
[[Податотека:Penn campus 2.jpg|мини|десно|250п|Универзитетот Пенсилванија во Филаделфија]]
 
Пенсилванија има 500 јавни училишни области, илјадници од приватни училишта, државно финансирани колеџи и универзитети и над 100 приватни институции за повисоко образование.
 
=== Основно и средно образование ===
{{See also|Список на колеџи и универзитети во Пенсилванија}}
Генерално, според државниот закон, училишната настава е задолжителна во Пенсилванија за деца на возраст од 8 до 17 години, или до дипломирањето во некое акредитирано средно училиште.<ref>[http://www.pde.state.pa.us/] 'Оддел за образование на Пенсилванија. 4 декември, 2009.'</ref> Од 2005, 83,8% од жителите на Пенсилванија на возраст од 18 до 24 имаат завршено средно училиште. Помеѓу жителите на возраст од 25 години и повеќе, 86,7% имаа диплома од средно училиште. 25,7% имаа запишано студии за повисока диплома.<ref>[http://nces.ed.gov/] 'Национален центар за образовни статистики (НЦОС). 4 декември, 2009.'</ref> Државните студенти конзистентно се покажуваат добро на стандардизираните тестови. Во 2007, Пенсилванија се рангирала на 14-то место во математика, 12-то во читање и 10 во пишување на ученици од осмо одделение.<ref>„НЦОС.“</ref>
Ред 548:
Во 1998, генералното собрание на Пенсилванија го изгласало законот 169 кој дозволувал родителите или старателите дома да ги школуваат своите деца како опција за задолжително одење на училиште. Овој закон ги специфицирал барањата и одговорностите на родителите и школските области каде фамилиите живеат.
 
=== Високо образование ===
 
Државниот систем на Пенсилванија за високо образование („[[Државен систем на Пенсилванија за високо образование|PASSHE]]“) е [[Државен универзитет|државниот универзитетски]] систем на заедницата со 14 институции во сопственост на државата. Системот на заедницата за високо образование е организационо тело од 4 државно поврзани школа во Пенсилванија. Овие школа се независни институции кои добиваат одредена финансиска помош од државата. Исто така, има 15 јавно финансирани двегодишни колеџи и технички училишта кои се одвоени од „PASSHE“ системот. Додатно, има многу приватни двегодишни и четиригодишни технички училишта, колеџи и универзитети.
Ред 554:
Универзитетот Карниџ Мелон, државниот универзитет на Пенсилванија, универзитетот во Пенсилванија и универзитетот во Питсбург се членови на асоцијацијата на американски универзитети, покана уникатна за водечките истражувачки универзитети. Универзитетот на Пенсилванија се смета за првиот универзитет во соединетите држави кој го има основано и првото медицинско училиште во САД, како и универзитет кој е единствен во елитната школска лига во државата. Пенсилванската академија за ликовни уметности е првото, а воедно и најстарото уметничко училиште во САД.<ref name=pafa.org>{{цитирана веб страница|title=History of the School|url=http://www.pafa.org/School/Overview/History-of-the-School/350/|work=pafa.org|accessdate=25 јуни, 2012}}</ref> Фармацевсткиот колеџ во Филаделвија, сега дел од универзитетот за наука во Филаделфија, било првото фармацевстко училиште во САД.<ref name=usciences.edu>{{цитирана веб страница|title=About – University of the Sciences|url=http://www.usciences.edu/about/|work=usciences.edu|accessdate=25 јуни, 2012}}</ref>
 
== Рекреација ==
[[Податотека:Baughman's Rock Overlook.ogv|мини|десно|230п|„Steel Force“ и „Thunderhawk“ ролеркостерите во паркот „Dorney Park and Wildwater Kingdom“, Алентаун]]
Пенсилванија е дом на првата зоолошка градина во нацијата, зоолошката „[[Зоолошка градина на Филаделфија|Philadelphia Zoo]]“. Меѓу останатите високо акредитирани зоолошки се „Erie Zoo“ и „Pittsburgh Zoo & PPG Aquarium“. „Legihg Valley Zoo“ и „ZOOAMERICA“ се, исто така, значајни зоолошки градини. Заедницата може да се пофали со некои од најдобрите музеи во државата меѓу кои музејот [[Карниџ (музеј)|Карниџ]] во Питсбург, музејот за ликовна уметност [[Филаделфија (музеј)|Филаделфија]] и уште неколку други. Еден од уникатните музеи е музејот [[Худини (музеј)|Худини]] во Скрентон, единствената градба во светот посветена на легендарниот магионичар.<ref>{{цитирана веб страница|url=http://www.houdini.org |title=Houdini Harry Houdini attractions magic Scranton Poconos Pocono birthday party show seance School Assembly Programs birthday“ |publisher=Houdini.org |accessdate=25 јуни, 2012}}</ref>Пенсилванија е, исто така, дом на националниот птичарник сместен во [[Питсбург (Пенсилванија)|Питсбург]].
Ред 568:
Клубот „Boone and Crockett“ покажува дека пет од десетте најголеми (според големината на [[череп]]от) црни мечки потекнуваат од државата.<ref name=blackbear>{{цитирана веб страница | url = http://local.lancasteronline.com/4/212407| title = Државата Пенсилванија останува дом на северноамериканските најголеми црни мечки | last = Рејли | first = П. | publisher = „Intelligencer Journal“| date = 15 ноември, 2007 | accessdate =25 јуни, 2012}}</ref> Исто така, државата има поставено рекорд за најголем [[лов]] на [[Американска црна мечка|црни мечки]] во книгите на „Boone & Crockett“ со 332 килограми. Најголемата мртва мечка е пронајдена во [[Јута]] во 1975, а втората најголема е илегално уловена во Пенсилванија во 1987.<ref name=blackbear/>
 
== Транспорт ==
{{See also|Список на аеродроми во Пенсилванија}}
{{Multiple image
Ред 588:
Пенсилванија има шест големи аеродроми: „Philadelphia International“, „Pittsburgh International“, „Lehigh International“, „Harrisburg International“, „Erie International“ и „Wilkes-Barre/Scranton International“. Вкупно има 134 јавни аеродроми во државата.<ref name="PennDOT fact 10"/> Пристаништето во Питсбург е второто најголемо внатрешно пристаниште во САД и 18 во светот. Пристаништето во Филаделфија е 24-то најголемо пристаниште во САД.<ref>„Waterborne Commerce Statistics Center“, стр. 5-4.</ref> Единственото пристаниште на Пенсилванија на [[Големи Езера|големите езера]] е сместено во [[Ири]].
 
== Спорт ==
[[Податотека:Citizens Bank Park, May 2009.jpg|мини|лево|230п|„Citizens Bank Park“ во јужна Филаделфија, дом на „Philadelphia Phillies“]]
Пенсилванија е дом на многу професионални спортски тимови: „Pittsburgh Steelers“ и „Philadelphia Eagles“ од националната рагби лига, „Philadeplphia Phillies“ и „Pittsburgh Pirates“ од [[Главна бејзбол лига|главната бејзбол лига]], „Philadelphia 76ers“ од [[NBA|националната кошаркарска асоцијација]], „Philadelphia Flyers“ и „Pittsburgh Penguins“ од националната хокејарска лига, „Philadelphia Union“ од [[Главна фудбалска лига|главната фудбалска лига]], „Erie Bayhawks“ од националната кошаркарска асоцијација за развој на лигата, „Wilkes-Barre/Scranton Penguins“ и „Hershey Bears“ од американската хокејарска лига и „Philadelphia Wings“ од националната лакросе лига. Овие тимови вкупно имаат освоено 7 „World Series“ првенства („Pirates“ 5, „Phillies“ 2), 16 „National League“ знамиња („Pirates“ 9, „Phillies“ 7), 3 супербоул награди од т.н стара [[субербоул]] ера („Eagles“), 6 супербоул шампионати („Steelers“), 1 аренабоул шампионат („Soul“), 2 „NBA“ првенства („76ers“), 5 Стенли купови („Penguins“ 3, „Flyers“ 2), 11 Калдер купови („Bears“) и 6 награди во националната лакросе лига („Wings“).
Ред 604:
[[Арнолд Палмер]] e еден од најдобрите професионални голфери на 20-от век кој потекнува од Латроби, додека, Џим Фјурик, моментален член на [[Професионална голферска асоцијација на САД|професионалната голферска асоцијација]] (ПГА), израснал во близина на Ланчестер.
 
== Храна ==
 
Во книгата „Yo Mama Coock Like a Yankee“, авторот Шерон Харнс Силвермен ја нарекува Пенсилванија „светски главен град на ужинката“.<ref>{{цитирана веб страница|url=http://www.pittsburghlive.com/x/pittsburghtrib/news/cityregion/s_546927.html |title=Pa. knack for snacks a Farm Show feature – Pittsburgh Tribune-Review |publisher=Pittsburghlive.com |date=11 јануари, 2008 |accessdate=25 јуни, 2012}}</ref> Таа е водечка земја во производството на [[Перек|переци]] и чипс од домати. „Sturgis Pretzel House“ се првите претставници на переците во Америка. Исто така, компаниите како „Anderson Barkery Company“, „Intercourse Pretzel Factory“ и „Snyder’s of Hanover“ се водечки производители во заедницата. Две од трите водечки компании за производство на чипс од домати се стационирани во Пенсилванија: „Utz Quality Foods, Inc.“ која започната со производство на чипсот во 1921 во [[Ханвовер, Пенсилванија]], и „Wise Snack Foods“ која започнала да прави чипс во 1921 во Бервик (третата, „Lay’s Potato Chips“, е компанија од Тексас). Останатите компании како „Herr Foods“, „Martin’s Potato Chips“, „Snyder’s“ од [[Берлин]] (не се поврзани со „Snyder’s“ од Хановер) и „Troyer Farms Potato Products“ се, исто така, познати производители на чипс од домати.
Ред 610:
Центарот на индустријата за производство на чоколада во [[САД]] е во [[Херши, Пенсилванија]], каде што се стационирани благите „Mars“, „Godiva“ и „Wilbur Chocolate Company“, а и помали производители како „Asher’s“ во близина на [[Лансдејл, Пенсилванија|Лансдејл]] и „Gertrude Hawk“ од [[Данмор, Пенсилванија|Данмор]]. Меѓу другите забележливи компании се „Just Bom“ во Бетлехем кои ги произведуваат „Hot Tamales“, „Mike and Ikes“ омилениот мармалад на источната обала „Peeps“, „Benzel’s Pretzels“ и „Boyer Brothers“ од Атлуна кои се добро познати по нивните „Mallo Cups“. „Auntie Anne’s Pretzels“ започнале да продаваат на пазар во Даунингтон, Пенсилванија, а денес имаат корпоративен центар во градот Ланчестер.<ref>{{цитирана веб страница | title = Историја на компанијата: „Auntie Anne's Pretzels“ | publisher = издавател „Auntie Anne's“ | accessdate =25 јуни, 2012 | url = http://www.auntieannes.com/company_history.aspx}}</ref> Традиционалната Пенсилванско-Холндска храна вклучува кокошкина пита, „schnitz un knepp“ (исушени јаболка, хејм и кнедлики), „fasnachts“ (покриени крофни), переци, болоња и др. „Shoofly“ питата е уште едно традиционално Пенсилванско-Холандско јадење. „D.G. Yuengling & Son“, најстарата американска пиварница, произведува пиво во Потсвил уште од 1829 година.
 
== Државни симболи ==
{{Главна|Список на државни симболи во Пенсилванија}}
[[Податотека:RuffedGrouse23.jpg|мини|десно|210п|Птицата на игрите, тетреб.]]
Ред 630:
* '''Разубавувачко растение''': Коронила<ref name="PA Manual 1-6"/>
 
=== Прекари ===
Пенсилванија е позната и како клучна држава од 1802,<ref name=autogenerated1>[http://www.phmc.state.pa.us/bah/pahist/symbols.asp?secid=31 PHMC: Државни симболи]</ref> базирано на нејзината централна положба во однос на оригиналнтие [[тринаесет колонии]] во [[САД]] и, исто така, поради тоа што токму тука се потпишани мнгоу важни американски документи (како на пример [[Декларација за независност (САД)|декларацијата за независност]]). Пенсилванија е и економски клучна држава потенцирајќи ги индустријата за вагони и пушки<ref>{{цитирана веб страница|url=http://www.lowellpl.lib.in.us/s2002mar.htm |title=„Lowell Tribune“, 26 март, 2002 |publisher=Lowellpl.lib.in.us |accessdate=25 јуни, 2010}}</ref> на север и земјоделската индустрија на југ.
 
Ред 639:
При влегување во државата, на многу патни знаци, пишува „Државата на независноста“.
 
== Значајни личности ==
{{Главна|Значајни личности од Пенсилванија}}
 
== Галерија ==
 
<center><gallery>
Ред 702:
</gallery></center>
 
== Наводи ==
{{наводи}}
 
Ред 821:
[[se:Pennsylvania]]
[[sco:Pennsylvania]]
[[stq:Pensilvanien]]
[[sq:Pennsylvania]]
[[scn:Pennsylvania]]