Сводешов список: Разлика помеѓу преработките
| [проверена преработка] | [проверена преработка] |
Избришана содржина Додадена содржина
с Наводи, НЕ референци |
Нема опис на уредувањето |
||
Ред 1:
'''Сводешови списоци''' ([[англ.]] ''Swadesh lists'') се списоци на сеопшти поими наменети за квантитативна споредба на [[генеалогија|генеалошки]] сродните [[јазик|јазици]], наречени по американскиот лингвист [[Морис Сводеш]] (1909-1987). Наоѓаат примена во [[лексикостатистика]]та (квантитативно утврдување на сродноста на јазиците) и [[глотохронологија]] (датирање на раздвојувањето на јазиците).
Ова е '''Сводешов список''' ([[англ.]] ''Swadesh list'') на 207 зборови на 9 јазици. ▼
== Верзии и автори ==
== Список ==▼
Постојат неколку верзии на Сводешовиот приод. Во 1950, Сводеш започнал со список од 225 значења, а потоа го намалил на 165 за [[салишки јазици|салишкиот јазик]]. Во 1952 објавил список од 215 значења, а предложил од нив да се отфрлат 16 кои не се доволно сеприсутни или јасни, и додал еден, па добил 200 збора. Во 1955 издал нова верзија на постоечкиот „список за лекси(костатисти)чка проверка“ со 215 поими, од кои најпогодните 92 ги означил со ѕвездичка. Подоцна додал уште осум посоодветни, па така добил 100. Во во 1971 повторно го подобрил списокот, па го објавил во 1972. Овој конечен список од 100 збора е плод постојаните проверки за употребливост и недвосмисленост на поимите во текот на целиот работен век. Затоа, ова е списокот што го носи името „Сводешов список“, и кој е наведен подолу.
Други автори на списоци за лексикостатистичка проверка се Роберт Лис (1953), Џон А. Реј (1958:145f), Дел Хајмс (1960:6), В.Џ Самарин (1967:220f), Д. Вилсон (1969), М.Л. Бендер (1969), Р.Л. Озвалд (1971), В.П. Леман (1984:35f), Д. Ринџ (1992), С.А. Старостин (1984), Вилијам С. Ј. Ванг (1994), М. Лор (2000), Б. Кеслер (2002) и многу други.
== Начело ==
Изворната намера при составување на списокот е да се пронајдат поимите кои се најсеприсутни, културно најнезависни, и достапни на што повеќе јазици, без оглед на нивната „стабилност“.
== Примена во лексикостатистиката и глотохронологијата ==
Ваквите списоци наоѓаат примена во лексикостатистиката за утврдување на подгрупи кај јазиците, а во глотохронологијата се користат за да се утврди кога постарите јазици почнале да се разидуваат во посебни гранки и јазици. Утврдувањето на сличности кај зборовите не е лесна задача, бидејќи сродните зборови (когнати) неретко знаат да изгледаат сосем различно, а предуслов за нивното препознавање е законитостите на [[гласовна промена|гласовната промена]] во дадените јазици. На пример, англискиот збор „wheel“ (тркало) и санскритскиот „[[чакра]]“ се сродни ([[когнат]]и), иако се изгледаат и звучат сосем различно. Во вакви случаи, утврдувањето на сродноста е неможно без да се знае историјата на двата јазика.
▲== Список на 9 јазици ==
<table border="1" align=center>
Ред 2.503 ⟶ 2.514:
== Наводи ==
{{
* Arndt, Walter W., « The performance of glottochronology in Germanic », dans Language, n° 35 (1959), p. 180-192.
* Bergsland, K.; Vogt, H., « On the validity of Glottochronology », dans Current Anthropology, n° 3 (1962), p. 115-153.
Ред 2.537 ⟶ 2.547:
* Wittmann, Henri (1969). "A lexico-statistic inquiry into the diachrony of Hittite." ''Indogermanische Forschungen'' 74.1-10.[http://homepage.mac.com/noula/ling/1969a-lexstatHitt.pdf]
* Wittmann, Henri (1973). "The lexicostatistical classification of the French-based Creole languages." ''Lexicostatistics in genetic linguistics: Proceedings of the Yale conference, April 3-4, 1971'', dir. Isidore Dyen, 89-99. La Haye: Mouton.[http://homepage.mac.com/noula/ling/1973f-lexstatFC.pdf]
{{refend}}
==Поврзано==
| |||